Þriðjudaginn 29. apríl 2014.
Nr. 240/2014.	Samtök myndréttarhafa á Íslandi Samband íslenskra kvikmyndaframleiðenda Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar og Félag hljómplötuframleiðenda (Tómas Jónsson hrl.) gegn Hringdu ehf. (Marteinn Másson hrl.)

Kærumál. Lögbann. Samlagsaðild. Kröfugerð. Höfundarréttur. Málsóknarumboð. Frávísunarúrskurður felldur úr gildi að hluta.

SM, SÍ, ST og FH beiddust þess að lagt yrði lögbann við því að H ehf. veitti viðskiptamönnum sínum aðgang að nánar tilgreindum vefsíðum, lagt yrði fyrir H ehf. að grípa til nauðsynlegra ráðstafana til að hindra að viðskiptamenn hans gætu farið inn á sömu vefsíður og lagt yrði fyrir H ehf. að hindra allan gagnaflutning að og frá svonefndum IP-tölum sem vísuðu á vefsíðurnar. Með ákvörðun sýslumanns var lögbannskröfunni hafnað, en SM, SÍ, ST og FH báru ágreining um ákvörðunina undir héraðsdóm, sem vísaði málinu frá með hinum kærða úrskurði. Hæstiréttur staðfesti hinn kærða úrskurð að því er varðaði SM, SÍ og FH sökum þess að þau hefðu ekki löggildingu mennta- og menningarmálaráðuneytis samkvæmt 23. gr. og 23. gr. a. höfundalaga nr. 73/1972, þar sem líta yrði svo á að einungis höfundarréttarsamtök sem hlotið hefðu slíka löggildingu gætu fengið lögbann lagt á eftir fyrirmælum 59. gr. a. sömu laga. ST hafði á hinn bóginn hlotið slíka löggildingu, en í hinum kærða úrskurði hafði málinu einnig verið vísað frá hvað hann varðaði sökum þess að krafa ST í málinu, sem ST hafði upphaflega staðið að með SM, SÍ og FH, takmarkaðist ekki við flutning eða önnur not þeirra verka sem löggilding ST næði til og væri honum því ekki heimil. Í dómi Hæstaréttar var vísað til þess að þótt ST stæði orðið einn eftir sem gerðarbeiðandi gæti það, með hliðsjón af 1. málslið 1. mgr. 19. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, ekki eitt út af fyrir sig talist annmarki á kröfugerð hans að hún væri orðuð á sama hátt og upphaflega var gert sameiginlega fyrir SM, SÍ, ST og FH. Þá taldi rétturinn, að virtum skilyrðum IV. kafla laga nr. 31/1990 fyrir því að lagt yrði lögbann við háttsemi eftir heimild í 2. mgr. 59. gr. a. höfundalaga og eins og atvikum málsins var háttað, að ekki yrði séð að ST hefði þurft að haga orðalagi kröfugerðar sinnar í lögbannsbeiðni á annan veg en gert var þótt hann hefði frá öndverðu einn átt aðild að henni. Var hinn kærði úrskurður því felldur úr gildi að því er varðaði ST og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar að því leyti.

Dómur Hæstaréttar

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Helgi I. Jónsson og Þorgeir Örlygsson.

Sóknaraðilar skutu málinu til Hæstaréttar með kæru 1. apríl 2014, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 8. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 19. mars 2014, þar sem vísað var frá dómi máli, sem sóknaraðilar beindu að varnaraðila til að fá hnekkt ákvörðun sýslumanns um að hafna kröfu þeirra um lögbann. Kæruheimild er í 1. mgr. 35. gr. laga nr. 31/1990 um kyrrsetningu, lögbann o.fl. Sóknaraðilar krefjast þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, aðallega gagnvart öllum sóknaraðilum en til vara gagnvart sóknaraðilanum Sambandi tónskálda og eigenda flutningsréttar, og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar. Í báðum tilvikum krefjast sóknaraðilar málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar.

Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar.

Eins og greinir í hinum kærða úrskurði beiddust sóknaraðilar þess 6. september 2013 að lagt yrði lögbann við því að varnaraðili veitti viðskiptamönnum sínum aðgang að nánar tilgreindum vefsíðum, lagt yrði fyrir varnaraðila að grípa til nauðsynlegra ráðstafana til að hindra að viðskiptamenn hans gætu farið inn á sömu vefsíður og lagt yrði fyrir varnaraðila að hindra allan gagnaflutning að og frá svonefndum IP-tölum sem vísuðu á vefsíðurnar. Með ákvörðun sýslumannsins í Reykjavík 11. október 2013 var beiðni sóknaraðila hafnað. Samkvæmt endurriti úr gerðabók sýslumanns lýstu sóknaraðilar því yfir þegar þessi ákvörðun hafði verið kynnt að þeir krefðust úrlausnar héraðsdóms um hana og sendu þeir í framhaldi af því gögn vegna gerðarinnar til Héraðsdóms Reykjavíkur með bréfi 21. október 2013. Mál þetta var þingfest af því tilefni 18. nóvember sama ár.

Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður að líta svo á að einungis þau höfundarréttarsamtök, sem hlotið hafa löggildingu mennta- og menningarmálaráðuneytis samkvæmt 23. gr. og 23. gr. a. höfundalaga nr. 73/1972 með áorðnum breytingum, geti fengið lagt lögbann við byrjuðum eða yfirvofandi flutningi eða öðrum notum allra þeirra verka, sem löggildingin nær til og verndar njóta samkvæmt lögunum eftir fyrirmælum 59. gr. a. sömu laga. Verður þannig staðfest niðurstaða hins kærða úrskurðar um frávísun málsins frá héraðsdómi að því er varðar sóknaraðilana Samtök myndréttarhafa á Íslandi, Samband íslenskra kvikmyndaframleiðenda og Félag hljómplötuframleiðenda.

Í beiðni um lögbann kom fram að sóknaraðilar stæðu saman að henni og var þar sett fram í einu lagi kröfugerð þeirra. Í fyrrnefndu bréfi sóknaraðilanna til héraðsdóms 21. október 2013 var á sama hátt tekið fram að þeir krefðust þess að ákvörðun sýslumanns 11. sama mánaðar yrði hnekkt og honum gert að „leggja á lögbann í samræmi við beiðni gerðarbeiðenda.“ Í bókun, sem sóknaraðilar lögðu fram við munnlegan flutning málsins í héraði 19. febrúar 2014, var kröfugerð með sama hætti, en tekið fram að þetta væru dómkröfur þeirra „hvers um sig“ og var það síðan áréttað  með þeim orðum að þeir gerðu „sjálfstætt ofangreindar kröfur hver um sig, þó að kröfurnar séu samhljóða.“

Samkvæmt 1. málslið 1. mgr. 19. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála er fleiri en einum heimilt að sækja mál í félagi ef dómkröfur þeirra eiga rætur að rekja til sama atviks, aðstöðu eða löggernings. Af orðalagi ákvæðisins er ljóst að þegar þessarar heimildar er neytt til aðilasamlags verða þeir, sem það gera, hver að gera dómkröfu fyrir sitt leyti. Til þess verður þó að líta að þegar tveir eða fleiri standa saman að máli eftir þessari heimild og kröfur hvors þeirra eða hvers eru samhljóða er ástæðulaust að tiltaka sérstaklega hvers krafist sé af hendi þeirra með endurtekningu sömu orða, heldur nægir að þetta sé gert í eitt skipti fyrir báða aðilana eða alla. Þegar sóknaraðilinn Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar stendur orðið einn eftir sem gerðarbeiðandi getur það því ekki eitt út af fyrir sig talist annmarki á kröfugerð hans að hún sé nú orðuð á sama hátt og upphaflega var gert fyrir sóknaraðilana alla.

Eftir 2. mgr. 59. gr. a. höfundalaga getur sóknaraðilinn Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar fengið lagt lögbann við flutningi eða öðrum notum verka, sem löggilding hans nær til og verndar njóta samkvæmt sömu lögum. Að virtum skilyrðum IV. kafla laga nr. 31/1990 fyrir því að lagt verði lögbann við háttsemi eftir heimild í 2. mgr. 59. gr. a. höfundalaga og eins og atvikum málsins er háttað verður ekki séð að þessi sóknaraðili hefði þurft að haga orðalagi kröfugerðar í lögbannsbeiðni á annan veg en gert var þótt hann hefði frá öndverðu einn átt aðild að henni.

Samkvæmt öllu framangreindu verður hinn kærði úrskurður felldur úr gildi varðandi sóknaraðilann Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið að því leyti til efnismeðferðar.

Rétt er að hver aðili beri sinn kostnað af kærumáli þessu.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er staðfestur að því er varðar sóknaraðilana Samtök myndréttarhafa á Íslandi, Samband íslenskra kvikmyndaframleiðenda og Félag hljómplötuframleiðenda.

Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi að því er varðar sóknaraðilann Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar að því leyti.

Kærumálskostnaður fellur niður.

Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 19. mars 2014.

                Mál þetta var tekið til úrskurðar að loknum munnlegum málflutningi 19. febrúar sl. um frávísunarkröfu varnaraðila.

                Sóknaraðilar eru SMÁÍS - Samtök myndrétthafa á Íslandi, Síðumúla 29, Reykjavík, SÍK - Samband íslenskra kvikmyndaframleiðenda, Borgartúni 35, Reykjavík, STEF - Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar, Laufásvegi 40, Reykjavík og Félag hljómplötuframleiðenda, Eiðistorgi 17, Seltjarnarnesi.

                Varnaraðili er Hringdu ehf., Grensásvegi 22, Reykjavík.

                Sóknaraðilar krefjast þess hver um sig að synjun sýslumannsins í Reykjavík 11. október 2013 í lögbannsmáli nr. L-28/2013 verði ógilt og lagt verði fyrir sýslumann að leggja á lögbann í samræmi við beiðni sóknaraðila. Þá krefjast sóknaraðilar þess að varnaraðila verði gert að greiða hverjum og einum þeirra málskostnað.

                Varnaraðili krefst þess aðallega að málinu verði vísað frá dómi. Til vara krefst hann þess að ákvörðun sýslumannsins í Reykjavík frá 11. október 2013 í lögbannsmáli nr. L-28/2013, um að hafn lögbannsbeiðni sóknaraðila, verði staðfest. Þá krefst varnaraðili málskostnaðar úr hendi sóknaraðila.

                Í þessum þætti málsins krefst varnaraðili frávísunar málsins og málskostnaðar. Sóknaraðilar krefjast þess hver um sig að frávísunarkröfu varnaraðila verði hafnað. Þá krefjast þeir einnig málskostnaðar.

I

                Með beiðni, dags. 6. september 2013, kröfðust sóknaraðilar lögbanns hjá varnaraðila. Samdægurs voru lagðar fram beiðnir á hendur fjórum öðrum stærstu netþjónustuaðilum landsins. Var gerð sú krafa að lagt yrði lögbann við því að varnaraðili veitti viðskiptamönnum sínum aðgang að vefsíðunum www.deildu.net, www.deildu.com, www.thepiratebay.se, www.thepiratebay.sx og www.thepiratebay.org. Þá var þess farið á leit að lagt yrði fyrir varnaraðila að grípa til nauðsynlegra ráðstafana til þess að hindra að viðskiptamenn hans geti heimsótt framangreindar vefsíður. Í þeim tilgangi var þess einnig farið á leit að lagt yrði fyrir varnaraðila að hindra allan gagnaflutning að og frá IP-tölum sem vísa á fyrrnefndar vefsíður, undirsíður og undirlén, sem og að hindra allan gagnaflutning að og frá nafnaþjónum sem vísa á fyrrnefndar vefsíður, undirsíður og undirlén þeirra.

                Sýslumaðurinn í Reykjavík tók málið fyrir 3. október sl. Varnaraðili andmælti kröfu sóknaraðila og lagði fram greinargerð. Sýslumaður tók málið aftur fyrir 11. október og hafnaði þá kröfum sóknaraðila.

                Með bréfi, dags. 21. október 2013, sem barst héraðsdómi sama dag, kröfðust sóknaraðilar úrlausnar héraðsdóms, sbr. 33. gr. laga nr. 31/1990 um kyrrsetningu, lögbann o.fl. Var þar gerð sú krafa að synjun sýslumannsins í Reykjavík 11. október 2013 í lögbannsmáli nr. L-28/2013 yrði ógilt. Í upphafi munnlegs málflutnings um frávísunarkröfu í málinu lagði lögmaður sóknaraðila fram bókun um að sóknaraðilar gerðu sjálfstætt ofangreindar kröfur hver um sig, þó að kröfurnar væru samhljóða. Þá gerði hver sóknaraðila þá kröfu að frávísunarkröfu yrði hafnað.

II

                Varnaraðili vísar til þess að sóknaraðilar byggi umboð sitt til þess að krefjast lögbanns fyrir hönd umbjóðenda sinna fyrst og fremst á ákvæði 2. mgr. 59. gr. a höfundalaga nr. 73/1972. Í 1. mgr. 59. gr. a komi fram að þau samtök sem hlotið hafi löggildingu ráðuneytisins samkvæmt 23. gr. og 23. gr. a geti fengið lagt lögbann við tilteknum athöfnum. Ákvæði 59. gr. a höfundalaga verði ekki skýrt með öðrum hætti en þeim að einungis þau samtök sem hlotið hafi löggildingu ráðuneytis á grundvelli höfundalaga geti fengið lagt lögbann við byrjuðum eða yfirvofandi flutningi eða öðrum notum allra þeirra verka, sem löggildingin nái til og njóti verndar samkvæmt höfundalögum, án þess að hafa fengið umboð til þess frá höfundum eða öðrum rétthöfum verkanna, enda sé öðrum skilyrðum lögbanns fullnægt samkvæmt lögum um kyrrsetningu, lögbann o.fl.

                Í 2. mgr. tilvitnaðrar 59. gr. a sé kveðið á um að að því tilskildu að fullnægt sé öðrum þeim skilyrðum lögbanns, sem greind séu í lögum um kyrrsetningu, lögbann o.fl., geti einstakir rétthafar eða samtök þeirra fengið lagt lögbann við því að þjónustuveitandi miðli gögnum sem þjónustuþegi láti í té um fjarskiptanet, óháð því hvort þjónustuveitandi beri ábyrgð vegna miðlunar eða sjálfvirkrar millistigs- eða skammtímageymslu gagna. Með tilgreiningu á „samtökum“ í 2. mgr. 59. gr. a höfundalaga hljóti að vera átt við samtök sem hlotið hafi löggildingu samkvæmt 1. mgr. ákvæðisins. Það hafi ekki verið ætlan löggjafans með setningu þessa ákvæðis að breyta eldra rétti að þessu leyti.

                Sóknaraðilar vísi að öðru leyti varðandi aðild til II. kafla laga nr. 7/1936 um samningsgerð, umboð og ógilda löggerninga og almennra reglna laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Aðild sóknaraðila verði ekki studd með vísan til II. kafla laga nr. 7/1936 og ekki sé heldur hægt að byggja aðild á almennum reglum laga nr. 91/1991.

                Telja verði að aðilasamlag sóknaraðilanna fjögurra byggist á 1. mgr. 19. gr. laga nr. 91/1991 sem kveði á um heimild til samlagsaðildar. Í ákvæðinu komi fram að fleiri en einum sé heimilt að sækja mál í félagi ef dómkröfur þeirra eigi rætur að rekja til sama atviks, aðstöðu eða löggernings. Sóknaraðilar geri sameiginlega og ósundurgreinda dómkröfu á hendur varnaraðila, en ekki hver fyrir sig. Þetta verði að teljast í andstöðu við 19. gr. laga nr. 91/1991. Þegar sóknaraðilar sæki mál í sameiningu með þeim hætti sem gert sé í máli þessu hljóti hver sóknaraðila um sig að verða að gera sjálfstæða kröfu, jafnvel þótt kröfur sóknaraðila séu með sama hætti. Þegar af þessari ástæðu beri dóminum að vísa málinu frá í heild sinni.

                Í málinu liggi fyrir að þrír af fjórum sóknaraðilum, SMÁÍS - Samtök myndrétthafa á Íslandi, SÍK - Samband íslenskra kvikmyndaframleiðenda og Félag hljómplötuframleiðenda, hafi ekki hlotið tilskilda löggildingu ráðuneytis samkvæmt 23. eða 23. gr. a höfundalaga, sbr. 1. mgr. 59. gr. a. Það hljóti að vera ágreiningslaust að einungis sóknaraðili, STEF - Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar, hafi hlotið löggildingu til að uppfylla skilyrði 59. gr. a.

                Af þessum sökum verði að telja að aðra sóknaraðila en STEF - Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar skorti aðildarhæfi til að hafa uppi þær kröfur sem fram komi í lögbannsbeiðni og máli þessu. Aðrir sóknaraðilar en STEF - Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar geti ekki talist eiga aðild að málinu með hliðsjón af 59. gr. a laga nr. 73/1972, II. kafla laga nr. 7/1936 og 3. mgr. 25. gr. laga nr. 91/1991, en aðrir sóknaraðilar hafi ekki sýnt fram á sérstakt málflutningsumboð frá umbjóðendum og félagsmönnum sínum.

                Með hliðsjón af framangreindu hljóti dómurinn að vísa málinu frá í heild sinni, en að minnsta kosti kröfum annarra sóknaraðila en STEFS - Sambands tónskálda og eigenda flutningsréttar, sem eitt uppfylli kröfur 59. gr. a laga nr. 73/1972 um að vera löggild samtök.

III

                Sóknaraðilar byggja aðild sína á 59. gr. a höfundalaga nr. 73/1972. Þar sé að finna skýra lagaheimild fyrir höfundasamtök til að krefjast lögbanns. Ákvæðið hafi verið sett í lög til að uppfylla skyldur samkvæmt tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2001/29/EB, en aðildarríki hafi frjálsar hendur um hvernig þau geri það.

                Sóknaraðilar telji 2. mgr. 59. gr. a fela í sér sjálfstæða reglu. Ekki sé minnst á löggildingu í þeirri málsgrein. Hvergi sé minnst á það í lögunum eða greinargerð að samtökin þurfi löggildingu og ekki sé heldur gerð krafa um málsóknarumboð. Þá sé ekki minnst á slíkt í lögum nr. 30/2002 um rafræn viðskipti og aðra rafræna þjónustu. Samanburður við 1. mgr. ákvæðisins sé rangur. Lagaákvæðin eigi sér ólíka forsögu, en séu af einhverri ástæðu sett í sömu lagagrein. Um sé að ræða sjálfstæða og skýra lagareglu. Réttur skilningur sé sá að reglan tryggi samtökum rétthafa, eins og rétthöfum sjálfum, án frekari skilyrða, sérstaka heimild til að krefjast lögbanns gagnvart miðlurum við miðlun gagna. Í þessu felist sjálfstæður og mjög rúmur málsóknarréttur. Þessi túlkun sóknaraðila eigi sér stoð í skýru orðalagi og lögskýringargögnum.

                Þar sem allir sóknaraðilar geti krafist lögbanns á grundvelli 2. mgr. 59. gr. a. höfundalaga séu skilyrði samlagsaðildar uppfyllt í málinu. Með þeirri breytingu sem sóknaraðilar hafi nú gert á kröfugerð sinni geri þeir allir sjálfstæðar kröfur, en enginn vafi sé á að slík breyting sé sóknaraðilum heimil. Ekkert ósamræmi sé við kröfugerð hjá sýslumanni. Samlagsaðild byggist á hagkvæmnissjónarmiðum og komi í veg fyrir að höfundaréttarsamtök þurfi að höfða mörg mál um sama atvik.

IV

                Krafa sóknaraðila, um að lagt verði lögbann við því að varnaraðili veiti viðskiptamönnum sínum aðgang að tilteknum vefsíðunum og honum verði gert að grípa til ráðstafana til þess að hindra að viðskiptamenn hans geti heimsótt þær vefsíður, byggist á 2. mgr. 59. gr. a höfundalaga nr. 73/1972. Samkvæmt því ákvæði geta einstakir rétthafar eða samtök þeirra fengið lagt lögbann við því að þjónustuveitandi miðli gögnum sem þjónustuþegi lætur í té um fjarskiptanet, óháð því hvort þjónustuveitandi beri ábyrgð vegna miðlunar eða sjálfvirkrar, millistigs- eða skammtímageymslu gagna, að því tilskildu að fullnægt sé öðrum þeim skilyrðum lögbanns, sem greind eru í lögum nr. 31/1990 um kyrrsetningu, lögbann o.fl. Enn fremur verður lögbann lagt við því að þjónustuveitandi hýsi gögn sem látin eru í té af þjónustuþega, óháð því hvort þjónustuveitandi beri ábyrgð á gögnunum.

                Samkvæmt 1. mgr. framangreinds ákvæðis geta þau samtök, sem hlotið hafa löggildingu mennta- og menningarmálaráðuneytisins, samkvæmt 23. gr. og 23. gr. a laganna, fengið lagt lögbann við byrjuðum eða yfirvofandi flutningi eða öðrum notum allra þeirra verka, sem löggildingin nær til og verndar njóta samkvæmt lögunum, án þess að hafa fengið umboð til þess frá höfundum eða öðrum rétthöfum verkanna, enda sé fullnægt öðrum skilyrðum lögbanns samkvæmt lögum nr. 31/1990.

                Aðila málsins greinir á um það hvort þau höfundaréttarsamtök sem geti krafist lögbanns á grundvelli 2. mgr. 59. gr. a höfundalaga þurfi að hafa hlotið löggildingu, sem gerð er krafa um í 1. mgr. ákvæðisins. Í athugasemdum með frumvarpi til laganna kemur fram að í 2. mgr. sé fólgið nýmæli þar sem gert sé ráð fyrir sérstakri heimild til þess að leggja lögbann við athöfnum milliliða, fyrst og fremst fjarskiptafyrirtækja og sé tilgangur ákvæðisins fyrst og fremst sá að eyða mögulegum vafa um hvort lögbanni verði beint gegn fjarskiptafyrirtækjum vegna miðlunar, skyndivistunar og hýsingar gagna í þeim tilvikum þegar um er að ræða meint brot þjónustuþega á ákvæðum höfundalaga. Ekki er sérstaklega um það fjallað hvaða kröfur verði gerðar til höfundaréttarsamtaka samkvæmt 2. mgr. Í því ljósi þykir ekkert benda til þess að heimildin sé víðtækari samkvæmt 2. mgr. en 1. mgr., enda myndi það skjóta skökku við að fleiri gætu krafist lögbanns á hendur fjarskiptafyrirtækjum vegna miðlunar og hýsingar gagna, en á hendur þeim sem bera ábyrgð á gögnunum. Verður því talið að túlka verði 2. mgr. 59. gr. a með hliðsjón af 1. mgr. ákvæðisins, á þann hátt að einungis þeim höfundaréttarsamtökum sem hlotið hafa hafa löggildingu mennta- og menningarmálaráðuneytisins samkvæmt 23. gr. og 23. gr. a laganna sé heimilt að krefjast lögbanns á grundvelli þess ákvæðis.

                Óumdeilt er að einungis einn sóknaraðila, STEF - Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar, hefur hlotið umrædda löggildingu. Verður því að telja að aðrir sóknaraðilar geti ekki verið aðilar að framangreindri lögbannskröfu.

                Sóknaraðilar kröfðust í sameiningu lögbanns á hendur varnaraðila fyrir Sýslumanninum í Reykjavík. Með bréfi sem barst héraðsdómi 21. október 2013 kröfðust þeir ógilding á synjun sýslumanns á því að leggja á lögbannið. Við munnlegan málflutning vegna frávísunarkröfu varnaraðila lögðu sóknaraðilar fram bókun um að þeir gerðu kröfurnar hver fyrir sig, þótt þær væru samhljóða.

                Sameiginleg aðild sóknaraðila í málinu byggist á samlagsaðild, sbr. 19. gr. laga nr. 91/1991. Þegar um samlagsaðild til sóknar er að ræða er sóknaraðilum rétt, hverjum fyrir sig, að gera sjálfstæða kröfu á hendur varnaraðila. Hins vegar hefur verið talið heimilt að bæta úr ágalla á kröfugerð að þessu leyti, sbr. t.d. dóm Hæstaréttar Íslands frá 20. nóvember 2012 í málinu nr. 644/2012, svo sem sóknaraðilar hafa gert. Þegar um samlagsaðild er að ræða er staðan sú að hver aðila hefði allt eins getað höfðað sjálfstætt mál um kröfu sína. Af því leiðir að þrátt fyrir að einungis krafa sóknaraðila, STEFS - Sambands tónskálda og eigenda flutningsréttar, standi eftir í málinu leiðir það eitt ekki til frávísunar málsins að því er hann varðar, sbr. dóm Hæstaréttar Íslands frá 20. febrúar 2010 í málinu nr. 214/2009. Krafa sóknaraðila, STEFS - Sambands tónskálda og eigenda flutningsréttar, takmarkast hins vegar ekki við flutning eða önnur not þeirra verka, sem löggilding hans nær til, heldur nær hún til lögbannskröfunnar í heild. Verður ekki talið að slík framsetning kröfugerðar sé honum heimil.

                Með hliðsjón af öllu framansögðu verður máli þessu vísað frá dómi.

                Með vísan til 2. mgr. 130. gr. laga nr. 91/1991, sbr. 1. mgr. 91. gr. laga nr. 90/1989 um aðför, sbr. 1. mgr. 35. gr. laga nr. 31/1990, verður sóknaraðilum gert að greiða varnaraðila óskipt málskostnað sem telst hæfilega ákveðinn 300.000 krónur.

                Barbara Björnsdóttir héraðsdómari kveður upp þennan úrskurð.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð:

                Máli þessu er vísað frá dómi.

                Sóknaraðilar, SMÁÍS - Samtök myndrétthafa á Íslandi, SÍK - Samband íslenskra kvikmyndaframleiðenda, STEF - Samband tónskálda og eigenda flutningsréttar og Félag hljómplötuframleiðenda, greiði varnaraðila, Hringdu ehf., óskipt 300.000 krónur í málskostnað.