Föstudaginn 7. janúar 2011.
Nr. 6/2011.	Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu (Jón H.B. Snorrason saksóknari) gegn X (Guðmundur St. Ragnarsson hdl.)

Kærumál. Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Sératkvæði.

Úrskurður héraðsdóms um að X skyldi gert að sæta gæsluvarðhaldi, á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, var staðfestur.

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, Jón Steinar Gunnlaugsson og Viðar Már Matthíasson.

Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 4. janúar 2011 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 4. janúar 2011, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 1. febrúar 2011 klukkan 15.  Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.

Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.

Fallist verður á með sóknaraðila að sterkur grunur sé kominn fram um að varnaraðili hafi framið brot gegn almennum hegningarlögum nr. 19/1940, sem varðað getur 10 ára fangelsi, með því að hafa í félagi við aðra, vopnaðir haglabyssu, ætlað að brjóta sér leið inn í íbúðarhús í því skyni að fremja þar líkamsárás. Jafnframt verður fallist á að ætlað brot varnaraðila sé þess eðlis að uppfyllt sé skilyrði 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um að gæsluvarðhald sé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur.

       Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Sératkvæði

Jóns Steinars Gunnlaugssonar

Sóknaraðili reisir kröfu sína um gæsluvarðhald varnaraðila eingöngu á 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Skilyrði gæsluvarðhalds samkvæmt þessu lagaákvæði er meðal annars að sterkur grunur leiki á að sakborningur hafi framið afbrot sem að lögum geti varðað 10 ára fangelsi. Vísar sóknaraðili til þess að háttsemi sú sem um ræðir í hinum kærða úrskurði, þegar varnaraðili og annar maður skutu úr haglabyssu á hurðarhún og læsingu á útidyrahurð íbúðarhúss, þar sem þeir töldu sig eiga erindi við mann sem bjó í húsinu, hafi verið með þeim hætti að varðað geti við 211. gr. eða 2. mgr. 218. gr., sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.  Í 211. gr. er lögð allt að ævilöng refsing fyrir að svipta annan mann lífi en samkvæmt 2. mgr. 218. gr. varðar líkamsárás allt að 16 ára fangelsi ef stórfellt líkams- eða heilsutjón hlýst af henni eða brot er sérstaklega hættulegt vegna þeirrar aðferðar, þ. á m. tækja, sem notuð eru, svo og þegar sá, er sætir líkamsárás hlýtur bana af atlögu.

Í málinu liggur fyrir að varnaraðili og þrír aðrir menn höfðu komið að húsinu nokkru áður en þeir atburðir urðu sem hér er fjallað um. Hafði húsráðandi þá bægt þeim frá með því að lemja með járnröri í gegnum lúgu á hurðinni eins og hann lýsti því sjálfur í lögregluskýrslu. Hafði húsráðandi þá hringt í lögregluna vegna háttsemi mannanna eftir að þeir voru farnir frá húsinu í það sinn. Fyrir liggur að mennirnir náðu í haglabyssu og komu vopnaðir henni aftur að húsinu. Íbúar hússins höfðu þá komið sér undan og eins og málið liggur fyrir verður að telja að svo hafi einnig verið um húsráðandann sem mennirnir töldu sig eiga erindi við. Kvaðst hann sjálfur hafa verið búinn að læsa hurðinni fram í forstofuna áður en hann heyrði hávaða og brothljóð, en þó ekki skothvelli. Liggur því fyrir að hann var ekki í forstofunni þegar mennirnir komu að húsinu í seinna skiptið og því hafa þeir ekki getað orðið hans varir þar þegar skotum var hleypt úr byssunni. Standa ekki rök til þess að þeir hafi mátt ætla að hann væri staddur í forstofunni á þessari stundu. Varnaraðili hefur viðurkennt að hafa skotið tveimur skotum úr byssunni í þeim tilgangi að komast inn í húsið. Fyrir sér hafi ekki vakað að nota vopnið til að særa neinn. Bendir skotstefnan til þess að þetta sé rétt. Kom lögregla á vettvang rétt í þann mund að skotið hafði verið úr byssunni og lögðu mennirnir þá á flótta.

Af þessu öllu verður ekki dregin sú ályktun að sterkur grunur sé fram kominn um að varnaraðili hafi skotið úr byssunni í því skyni að meiða manninn sem í húsinu bjó og enn síður að svipta hann lífi. Er alls ekki unnt að útiloka að byssan hafi einungis verið sótt til að skjóta sér leið inn í húsið. Sú háttsemi, þótt refsiverð sé, getur að lögum ekki varðað 10 ára fangelsi svo sem miðað er við í 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Leiðir þetta til þess að fella ber hinn kærða úrskurð úr gildi.

Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 4. janúar 2011.

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, verði með úrskurði gert að sæta gæsluvarðhaldi í til þriðjudagsins 1. febrúar 2011 kl. 15.00.

Í greinargerð lögreglu kemur fram að klukkan 11:41 þann 24. desember sl. hafi lögreglu borist tilkynning um að skotið hefði verið tveim skotum úr byssu við húsið númer [...] við [...] í Reykjavík.  Tilkynnandi sagði að fjórir menn sem væru utan við húsið hefðu brotið rúðu í hurð og síðan skotið af tveim skotum í hurðina eða í gegnum rúðuna inn í húsið. 

Er lögregla hafi komið á vettvang hafi fjórir menn hlaupið frá húsinu.  Þeim hafi verið veitt eftirför og hafi X og Y verið handteknir við bifreiðina [...] við B númer [...] í Reykjavík.  Skömmu síðar hafi Z verið handtekinn við C.  Þá hafi Þ verið handtekinn nokkru síðar við D í Hafnarfirði, en hann hafi nokkru áður veitt lögreglumanni alvarlega áverka á andliti þegar lögreglumaðurinn ætlaði að handtaka hann í E í Reykjavík við eftirför eftir að til kærða hafi sést á vettvangi í A.

Atlaga mannanna að íbúum í íbúð á 1. hæð hússins við A [...], þeim F, konu hans og tveim börnum [...] og [...] ára, eigi sér nokkurn aðdraganda samkvæmt framburði þeirra og vitna í nágrenninu.  Íbúi í A [...] hafi fengið heimsókn tveggja manna eftir klukkan 01:00 aðfararnótt 24. desember.  Þeir hafi bankað upp á og kallað á F.  Þegar hún opnaði hafi þeir ruðst inn og farið um íbúðina til þess að leita að F.  Á útleið hafi þeir skellt hurð á hendi konunnar og beri hún áverka á hægri hendi.  Vitnið hafi sagst hafa verið svo skelkuð að hún hafi ekki þorað að hringja á lögreglu.

Kærandi og árásarþoli F hafi borið að hann hafi um nokkurt skeið þurft að þola hótanir og líkamsárásir frá nafngreindum manni og félögum hans. Þessi maður hafi margsinnis reynt að rukka sig vegna fíkniefnaviðskipta og segi F atgang þessa manns hafa verið mjög ógnandi og hættulegan.  Hann hafi borið um að hafa fengið heimsókn þessa manns þann 21. desember.  Þegar hann hafi farið til dyra hafi maðurinn barið sig fyrir framan börn sín. Fyrir atlöguna á aðfangadag hafi þessir menn komið að heimilinu að A að kvöldi Þorláksmessu og verið með mikinn fyrirgang.  Á aðfangadag jóla hafi menn sem hann telji vafalaust vera á vegum þessa sama manns og þeir sömu og hafi komið á Þorláksmessu komið og bankað á dyr.  Hann hafi þá verið búinn að koma konu sinni og börnum út um bakdyr og til nágranna sinna.  Þegar þeir hafi bankað hafi hann stuggað þeim frá með því að stinga járnröri út um bréfalúgu.  Hann hafi þá gengið frá og út um bakdyr og til nágranna sinna.  Skömmu síðar hafi mennirnir greinilega skotið í útihurðina og inn um hana, inn í forstofuna þar sem séu merki þess að haglabyssuskot hafi lent.

Íbúi í A [...], hafi skömmu fyrir tilkynningu til lögreglu, séð fjóra menn standa fyrir utan útidyrahurðina á A [...]. Þeir hafi brotið rúðu í hurðinni og síðan skotið tveim skotum á hurðina.  Í þann mund hafi lögreglubíll komið og gerendur þá tekið til fótanna.

Íbúi í A [...], hafi borið um að hafa heyrt tvo skothvelli og brothljóð og síðan séð fjóra menn hlaupa af vettvangi.

Útihurð íbúðarinnar nr. [...], við A sé með skemmdum þannig að rúða sé brotinn og greinileg merki ákomu haglaskots eða skota.  Byssunni virðist hafa verið beint að hurðarhúni og læsingu.  Dreifing skota sé inni í forstofu á skáp og greinilegt hagl í vegg í forstofu á móti útihurð.

Það sem fyrir liggi í málinu bendi nú til ófyrirleitinnar og lífshættulegrar atlögu að íbúum að A [...], Reykjavík og öðru fólki í húsinu sem sé fjórbýlishús.  Þegar lögregla hafi komið á vettvang vegna tilkynningar um ofbeldisverk hafi atlaga mannanna með haglabyssu ennþá staðið yfir.  Þá hafi þeir verið búnir að skjóta á útihurð tveim haglabyssuskotum og inn í forstofu.  Þessi hættulega atlaga hafi verið stöðvuð með afskiptum lögreglu, en þá hafi árásarmennirnir tekið til fótanna og skilið byssuna eftir á vettvangi.  Við handtöku hafi einn hinna handteknu slasað lögreglumann með því að slá hann í andlit. 

Kærðu hafi gengist við verknaði þessum. Þeir X og Þ hafi báðir játað að hafa skotið úr byssunni en bæði Y og Z segist hafa verið á verði. Grunsemdir séu um að X og Y hafi verið þeir sem bönkuðu upp á hjá F þegar hann stuggaði þeim frá heimili sínu. Þeir hafi þá ekið að heimili Þ og Z og sótt þá, en þeir komið með byssuna í bifreiðina. Kærðu hafi í kjölfarið haldið að A [...] með fyrrgreindum afleiðingum.

Árásin á íbúa í A í Reykjavík á aðfangadag jóla sé talinn stórfelld og lífshættuleg þar sem telja megi tilviljun eina hafa ráðið að ekki varð líkamstjón.  Kærðu hafi farið með ofbeldi gegn íbúum í A og rofið friðhelgi fólks með ofbeldisfullum og ófyrirleitnum hætti og beitt loks haglabyssu sem var til þess fallin að valda allsherjar ógnarástandi í heilu íbúðahverfi á tíma þegar vænta má að allir íbúar séu á heimilum sínum að undirbúa jólahátíð.   Kærðu hafi játað að hafa beitt stórhættulegri aðferð gegn fólki. Að mati lögreglustjórans sé kærði því undir sterkum grun um að hafa framið brot gegn 2. mgr. 218. gr., sbr. 20. gr., eða 211. gr., sbr. 20. gr., almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sem getur varðað allt að 16 ára fangelsi eða ævilöngu. Telji lögreglustjóri brotið vera þess eðlis að gæsluvarðhald sé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Óforsvaranlegt þyki að kærði gangi laus þegar sterkur grunur leiki á að hann hafi framið svo alvarlegt brot sem honum er gefið að sök. Þyki brot kærða vera þess eðlis að það stríði gegn réttarvitund manna að hann gangi laus meðan mál hans sé til meðferðar.

Að öllu framangreindu virtu og með hliðsjón af því hversu alvarlega háttsemi kærði er sakaður um, teljist uppfyllt skilyrði til að hann sæti gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, enda geti brotið varðað að lögum 10 ára fangelsi og sé þess eðlis að telja verði nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna að kærði sæti gæsluvarðhaldi.

Með úrskurði héraðsdóms Reykjavíkur þann 25. desember sl. hafi kærða verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna allt til kl. 15:00 í dag vegna þess brots sem hér um ræðir.

Samkvæmt 2. mgr. 95. gr. sakamálalaga má úrskurða sakborning í gæsluvarðhald ef sterkur grunur leikur á að hann hafi framið afbrot sem að lögum getur varðað 10 ára fangelsi, enda sé brotið þess eðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Í rannsóknargögnunum kemur fram, eins og rakið er í greinargerð lögreglustjóra, að kærði kom að heimili brotaþola og fjölskyldu hans ásamt þremur mönnum og höfðu þeir haglabyssu meðferðis. Hefur kærði viðurkennt að hafa skotið af byssunni á útidyrahurð hússins eftir að hafa skömmu áður orðið var við húsráðanda í anddyri þess. Á ljósmyndum sést að skot úr haglabyssunni, ásamt glerbrotum og braki úr hurðinni, dreifðust um anddyrið. Með vísan til þessa er fallist á það með lögreglustjóra að sterkur grunur leiki á að kærði hafi framið brot sem geti varðað við 211. gr. eða 2. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga, sbr. 20. gr. sömu laga. Þá verður að telja að brotið sé þess eðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Samkvæmt framansögðu er fallist á kröfu lögreglustjóra eins og hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði.

Ragnheiður Harðardóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð:

Kærði, X, skal sæta gæsluvarðhaldi til þriðjudagsins 1. febrúar  2011 kl. 15:00.