Miðvikudaginn 24. mars 2004.
Nr. 122/2004.	Ríkislögreglustjóri (Jón H. Snorrason saksóknari) gegn X (Björgvin Jónsson hrl.)

 

Kærumál. Gæsluvarðhaldsúrskurður felldur úr gildi. 2. mgr. 103. gr. laga nr. 19/1991. Farbann.

Hæstiréttur felldi úr gildi úrskurð héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 103. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála. Hins vegar var honum gert að sæta farbanni.

 

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Gunnlaugur Claessen, Árni Kolbeinsson og Ingibjörg Benediktsdóttir.

Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 19. mars 2004, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 22. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 19. mars 2004, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 30. apríl 2004 kl. 16.00. Kæruheimild er í 1. mgr. 142. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími.

Sóknaraðili krefst þess að úrskurður héraðsdómara verði staðfestur.

Eins og fram kemur í úrskurði héraðsdómara er varnaraðili grunaður um að eiga aðild að innflutningi á rúmlega 400 grömmum af amfetamíni og hafa með því brotið gegn 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með áorðnum breytingum. Það brot eitt og sér er ekki þess efnis að gæsluvarðhaldi verði beitt samkvæmt 2. mgr. 103. gr. laga nr. 19/1991, sbr. meðal annars dóm Hæstaréttar í dómasafni réttarins 1999, bls. 207 í máli nr. 30/1999. Auk þessa fíkniefnabrots er varnaraðili sakaður um háttsemi, sem getur varðað við 1. mgr. 124. gr. og 1. mgr. 221. gr. almennra hegningarlaga. Brot gegn fyrrnefnda ákvæðinu getur ekki varðað þyngri refsingu en fangelsi í sex mánuði og brot gegn því síðarnefnda ekki þyngri en tveimur árum. Þegar allt framangreint er virt þykja ekki alveg næg efni til þess að beita gæsluvarðhaldi með stoð í 2. mgr. 103. gr. laga nr. 19/1991.

Af hálfu sóknaraðila er krafa um gæsluvarðhald einnig studd við b. lið 1. mgr. 103. gr. laga nr. 19/1991. Eins og málinu er nú komið hefur ekki nægilega verið sýnt fram á að þörf sé gæsluvarðhalds varnaraðila til þess eins að tryggja návist hans í þágu meðferðar þess. Samkvæmt framansögðu verður hinn kærði úrskurður felldur úr gildi, en varnaraðila bönnuð brottför af landinu samkvæmt 110. gr. laga nr. 19/1991, eins og greinir í dómsorði.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi.

Varnaraðila, X, er bönnuð brottför frá Íslandi allt til föstudagsins 30. apríl 2004 kl. 16:00.

 

Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 19. mars 2004.

          Ríkislögreglustjóri hefur gert kröfu til þess að X, sem setið hefur í gæsluvarðhaldi frá 21. febrúar s.l., verði gert að sæta áfram gæsluvarð­haldi, allt til föstudagsins 30. apríl nk. kl. 16.00. 

          Í greinargerð ríkislögreglustjóra segir að af hálfu sýslumannsins á Eskifirði, ríkislögreglustjórans og ýmissa annarra lögreglustjóraembætta, hafi verið unnið að rannsókn eftirgreinds sakamáls í kjölfar þess að miðvikudaginn 11. þ.m. hafi fundist í höfninni í Neskaupsstað lík af karlmanni, sem augljóslega hafði verið varpað í höfnina með viðfestum sökkum.  Í samræmi við ákvæði b. liðar 1. mgr. 5. gr. lögreglulaga nr. 90/1996 hafi verið óskað aðstoðar frá ríkislögreglustjóra og hafi efnahagsbrotadeild embættisins veitt rannsóknaraðstoð frá miðvikudeginum 11. febrúar s.l.

          Líkið hafi fundist í höfninni í Neskaupsstað, klukkan 11.09 miðvikudaginn 11. febrúar s.l., þegar kafarar hafi verið að vinna við köfun við hafnarkantinn.  Þeim  hafi strax þótt ljóst á umbúnaði þess að því hefði verið komið fyrir í höfninni.  Líkinu hafi verið vandlega pakkað inn í plast og sökkur festar við það.  Þá hafi rannsókn á líkinu leitt í ljós, eftir að því hafi verið komið á land, að á því hafi verið djúpir áverkar eftir eggvopn.  Frekari rannsókn á líkinu við réttarkrufningu í Reykjavík hafi leitt í ljós að innvortis í því hafi verið rúmlega 400 grömm af hvítu efni pakkað í [...] gúmmíhylki sem hafi við fyrstu athugun verið talið amfetamín.  Þá þyki ljóst að stungusárin á líkinu hafi komið til eftir lát viðkomandi.  Ekki liggi enn fyrir dánarorsök en líkindi séu talin vera fyrir því að gúmmíhylkin sem viðkomandi hafi gleypt hafi leitt til heiftarlegra veikinda og jafnvel dauða.

          [...]

          Álit dómsins:

Með vísan til fyrirliggjandi rannsóknargagna, þar með talinna lögregluskýrslna af kærða, sem hann hefur staðfest fyrir dómi, og lögregluskýrslna af þeim Y og Z, er fallist á með ríkislögreglustjóra að rökstuddur grunur sé fyrir því að kærði hafi verið einn af aðalskipuleggjendum innflutnings á verulegu magni hættulegra fíkniefna og með einum og öðrum hætti komið með refsiverðum hætti að atburðarrás sem leiddi til dauða A og refsiverðri meðferð á líki hans þannig að varði við 124. gr., 173. gr. a, og jafnframt 1. mgr. 220. gr. eða 221. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.

Með vísan til þess magns amfetamíns sem kærði stóð að innflutningi á með sérstaklega hættulegum hætti og 12 ára refsiramma 173. gr. a almennra hegningarlaga þykir ljóst að fyrra skilyrði 2. mgr. 103. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála er uppfyllt. Auk stórfellds fíkniefnabrots, sem kærði hefur játað, liggur fyrir sterkur grunur um að ákærði hafi átt þátt í atburðarrás sem leiddi til þess að fyrrnefndur A lést á heimili kærða á voveiflegan hátt án þess að komast undir læknishendur og eftirfarandi óhugnanlegri meðferð á líkinu. Ætla verður að kærði muni sæta þungri fangelsisrefsingu vegna meintra brota sem telja verður alvarleg og sérstaklega ógeðfelld. Með hliðsjón af framangreindu þykja almannahagsmunir krefjast þess að kærði sæti áfram gæsluvarðhaldi.

Kærði er erlendur ríkisborgari sem dvalið hefur hér á landi í nokkur ár. Með hliðsjón af tengslum hans við útlönd og eðli brota hans er fallist á með ríkislögreglustjóra að ástæða sé til að ætla að hann muni reyna að komast úr landi til að komast undan málsókn og refsingu ef hann fær að ganga laus.

 Þar sem fullnægt er skilyrðum b-liðs 1. mgr. 103. gr. og 2. mgr. 103. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála ber að taka kröfu ríkis­lögreglustjóra um gæsluvarðhald kærða til greina eins og hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði, en ekki þykja efni til að marka gæsluvarðhaldinu styttri tíma. 

Sigurður T. Magnússon héraðsdómari kvað upp úrskurðinn.

Úrskurðarorð:

          Kærði, X, skal sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 30. apríl nk. klukkan 16.00.