Ákvörðun Hæstaréttar

1. Samkvæmt 4. mgr. 16. gr. laga nr. 50/2016 um dómstóla standa að ákvörðun þessari hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, Björg Thorarensen og Karl Axelsson.

2. Með beiðni 15. mars 2022 leitar Þrotabú DV ehf. leyfis Hæstaréttar til að áfrýja dómi Landsréttar 18. febrúar 2022 í máli nr. 561/2020: Þrotabú DV ehf. gegn íslenska ríkinu og gagnsök á grundvelli 1. mgr. 176. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Gagnaðili leggst ekki gegn beiðninni.

3. Mál þetta lýtur að kröfu leyfisbeiðanda um riftun á tveimur greiðslum, annars vegar 85.000.000 krónur og hins vegar 40.946.684 krónur, á grundvelli 134. og 141. gr. laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl. Bú DV ehf. var tekið til gjaldþrotaskipta 7. mars 2018 og var frestdagur við skiptin 13. nóvember 2017.

4. Með dómi Landsréttar var staðfest niðurstaða héraðsdóms um að fyrri greiðslan félli utan tímamarka 1. mgr. 134. gr. laga nr. 21/1991 og því kæmi riftun á greiðslunni á grundvelli þeirrar lagagreinar ekki til álita. Þá var vísað til þess að greiðslan hefði verið innt af hendi af hálfu þriðja aðila og hefði aldrei borist félaginu eða verið því á annan hátt aðgengileg eða til ráðstöfunar. Greiðslan hefði því ekki rýrt eignir félagsins og samkvæmt því var ekki fallist á að um ótilhlýðilega ráðstöfun hefði verið að ræða í skilningi 141. gr. laga nr. 21/1991. Varðandi síðari greiðsluna, sem lagt var til grundvallar að þáverandi móðurfélag DV ehf. hefði lánað félaginu, var fallist á að skilyrðum riftunar samkvæmt 134. gr. laga nr. 21/1991 væri fullnægt.

5. Leyfisbeiðandi afmarkar beiðni sína um áfrýjunarleyfi við fyrrnefnda greiðslu að fjárhæð 85.000.000 krónur. Hann byggir á að úrslit málsins hafi verulegt almennt gildi um skýringu riftunarreglna laga nr. 21/1991 og varði verulega fjárhagslega hagsmuni. Það sé mikilvægt að fá fordæmi Hæstaréttar um hvort það hafi þýðingu að greiðandi skuldar sé tengdur þrotamanni og hvaða kröfur sé eðlilegt að gera til þess að sýnt sé fram á að fjármunir hafi í reynd tilheyrt honum. Varðandi skilyrði 134. gr. laga nr. 21/1991 telur leyfisbeiðandi að ekki hafi verið miðað við rétt tímamark á greiðslu skuldarinnar í dómi Landsréttar þar sem miða hefði átt við þegar greiðslan var endanlega bókuð sem greiðsla á tiltekinni skuld. Leyfisbeiðandi telur að standi dómur Landsréttar óhaggaður leiði það til þess að hægt sé að fara framhjá riftunarreglum gjaldþrotaskiptaréttar með því að þriðji aðili greiði skuldir þrotamanns. Dómur Landsréttar sé því jafnframt bersýnilega rangur að efni til.

6. Að virtum gögnum málsins verður að líta svo á að dómur í málinu geti haft fordæmisgildi um þau atriði sem leyfisbeiðnin er reist á, einkum um almenn skilyrði riftunar samkvæmt XX. kafla laga nr. 21/1991 þannig að fullnægt sé skilyrðum 1. mgr. 176. gr. laga nr. 91/1991. Beiðni um áfrýjunarleyfi er því samþykkt.