Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.

Sóknaraðilar skutu málinu til Hæstaréttar með kæru 24. febrúar 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 8. mars sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 10. febrúar 2016, þar sem fallist var á kröfu varnaraðila um dómkvaðningu matsmanns til þess að svara matsspurningum númer 1 til 18 og 20 til 30 í matsbeiðni hans. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðilar krefjast þess að áðurgreindri beiðni varnaraðila verði hafnað. Þá krefjast þeir kærumálskostnaðar og málskostnaðar í héraði „af þessum hluta málsins.“  

Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar.  

Samkvæmt 1. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 hafa aðilar máls forræði á sönnunarfærslu í einkamálum. Því til samrýmis hefur aðilum verið játaður víðtækur réttur til að afla matsgerðar undir rekstri máls til að færa sönnur á staðhæfingar sínar, enda bera þeir áhættu af sönnunargildi matsgerðar og standa straum af kostnaði við öflun hennar. Þá verður matsbeiðni ekki hafnað af þeirri ástæðu að torvelt kunni að vera fyrir matsmann að svara einstökum spurningum, heldur er það matsmanns að taka afstöðu til þess hvort svo hátti til. Með þessum athugasemdum, en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.

Sóknaraðilum verður gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir, en við ákvörðun hans er tekið tillit til þess að samhliða máli þessu er rekið annað mál um samkynja ágreining.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Sóknaraðilar, Morgan Stanley Capital Services LLC og Morgan Stanley & Co. International PLC, greiði varnaraðila, Kaupþingi hf., sameiginlega 350.000 krónur í kærumálskostnað.   

Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 10. febrúar 2016.

I

                Mál þetta, sem var tekið til úrskurðar 16. desember 2015, um beiðni um dómkvaðningu matsmanns, er höfðað af Kaupþingi hf., Borgartúni 26, Reykjavík, með stefnu birtri 28. júní 2012, á hendur Morgan Stanley Capital Services LLC, [...], Delaware Secretary of State, [...], New York Department of State, ID Number 4101683, 1585 Broadway, New York, NY 10036, Bandaríkjum Norður Ameríku. Til vara er málið höfðað með stefnu birtri 28. júní 2012, á hendur Morgan Stanley og Co. International PLC, company number [...], 25 Cabot Square, Canary Wharf, London, Englandi.

                Dómkröfur stefnanda eru í fyrsta lagi aðallega þær að rift verði ráðstöfun stefnanda til aðalstefnda, Morgan Stanley Capital Services LLC, dags 9. október 2008, að upphæð 14.300.000 Bandaríkjadollarar, 2.805.363,85 bresk sterlingspund og 1.620.000 evrur.

                Í öðru lagi krefst stefnandi þess aðallega að aðalstefndi, Morgan Stanley Capital Services LLC, greiði stefnanda 14.300.000 Bandaríkjadollara, 2.805.363,85 bresk sterlingspund og 1.620.000 evrur með dráttarvöxtum, samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001, um vexti og verðtryggingu, frá málshöfðunardegi til greiðsludags.

                Til vara krefst stefnandi þess í fyrsta lagi að rift verði eftirfarandi ráðstöfunum til aðalstefnda, Morgan Stanley Capital Services LLC:

1. Hinn 7. júlí 2008, að fjárhæð 6.000.000 Bandaríkjadollarar

2. Hinn 10. júlí 2008, að fjárhæð  500.000 Bandaríkjadollarar

3. Hinn 17. júlí 2008, að fjárhæð 300.000 Bandaríkjadollarar

4. Hinn 3. september 2008, að fjárhæð 2.805.363,85 bresk sterlingspund

5. Hinn 16. september 2008, að fjárhæð 700.000 evrur

6. Hinn 22. september 2008, að fjárhæð 920.000 evrur

   sem fjármagnaðar voru með eftirfarandi greiðslum frá stefnanda inn á viðskiptareikning Roxinda Limited hjá varastefnda, Morgan Stanley & Co. International PLC, nr. 044P39530:

1. Hinn 10. janúar 2008, að fjárhæð 5.250.000 bresk sterlingspund

2. Hinn 26. febrúar 2008, að fjárhæð 1.500.000 bresk sterlingspund

3. Hinn 4. mars 2008, að fjárhæð 3.500.000 bresk sterlingspund

4. Hinn 11. mars 2008, að fjárhæð 1.000.000 bresk sterlingspund

5. Hinn 14. mars 2008, að fjárhæð 3.300.000 bresk sterlingspund

6. Hinn 17. mars 2008, að fjárhæð 5.000.000 bresk sterlingspund

7. Hinn 18. mars 2008, að fjárhæð 3.000.000 bresk sterlingspund

8. Hinn 22. maí 2008, að fjárhæð 4.000.000 bresk sterlingspund

9. Hinn 1. júlí 2008, að fjárhæð 3.003.600 bresk sterlingspund

10. Hinn 1. júlí 2008, að fjárhæð 1.128.000 bresk sterlingspund

11. Hinn 9. júlí 2008, að fjárhæð 2.000.000 bresk sterlingspund

12. Hinn 1. október 2008, að fjárhæð 1.105.977,15 bresk sterlingspund

13. Hinn 6. október 2008, að fjárhæð 1.200.000 bresk sterlingspund

     

                Í öðru lagi krefst stefnandi þess til vara að aðalstefndi, Morgan Stanley Capital Services LLC, greiði stefnanda 6.800.000 Bandaríkjadollara, 2.805.363,85 bresk sterlingspund og EUR 1.620.000 evrur með dráttarvöxtum, samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001, um vexti og verðtryggingu, frá málshöfðunardegi til greiðsludags.

                Þá er þess krafist að aðalstefnda, Morgan Stanley Capital Services LLC, verði gert að greiða stefnanda málskostnað samkvæmt síðar framlögðum málskostnaðarreikningi eða mati réttarins.

                Verði aðalstefnda ekki gert að þola dóm í málinu er gerð eftirfarandi krafa í varaaðild:

                Stefnandi krefst þess í fyrsta lagi aðallega að rift verði ráðstöfun stefnanda til varastefnda, Morgan Stanley & Co. International PLC, dags 9. október 2008, alls að upphæð 14.300.000 Bandaríkjadollarar, 2.805.363,85 bresk sterlingspund og 1.620.000 evrur.

                Stefnandi krefst þess í öðru lagi aðallega að varastefndi, Morgan Stanley & Co. International PLC, greiði stefnanda 14.300.000 Bandaríkjadollara, 2.805.363,85 bresk sterlingspund og 1.620.000 evrur með dráttarvöxtum, samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001, um vexti og verðtryggingu, frá málshöfðunardegi til greiðsludags.

                Til vara krefst stefnandi þess í fyrsta lagi að rift verði eftirfarandi ráðstöfunum til varastefnda, Morgan Stanley & Co. International PLC:

1. Hinn 7. júlí 2008, að fjárhæð 6.000.000 Bandaríkjadollarar

2. Hinn 10. júlí 2008, að fjárhæð 500.000 Bandaríkjadollarar

3. Hinn 17. júlí 2008, að fjárhæð 300.000 Bandaríkjadollarar

4. Hinn 3. september 2008, að fjárhæð 2.805.363,85 bresk sterlingspund

5. Hinn 16. september 2008, að fjárhæð 700.000 evrur

6. Hinn 22. september 2008, að fjárhæð 920.000 evrur

   sem fjármagnaðar voru með eftirfarandi greiðslum frá stefnanda inn á viðskiptareikning Roxinda Limited hjá varastefnda, Morgan Stanley & Co. International PLC, nr. 044P39530:

1. Hinn 10. janúar 2008, að fjárhæð 5.250.000 bresk sterlingspund

2. Hinn 26. febrúar 2008, að fjárhæð 1.500.000 bresk sterlingspund

3. Hinn 4. mars 2008, að fjárhæð 3.500.000 bresk sterlingspund

4. Hinn 11. mars 2008, að fjárhæð 1.000.000 bresk sterlingspund

5. Hinn 14. mars 2008, að fjárhæð 3.300.000 bresk sterlingspund

6. Hinn 17. mars 2008, að fjárhæð 5.000.000 bresk sterlingspund

7. Hinn 18. mars 2008, að fjárhæð 3.000.000 bresk sterlingspund

8. Hinn 22. maí 2008, að fjárhæð 4.000.000 bresk sterlingspund

9. Hinn 1. júlí 2008, að fjárhæð 3.003.600 bresk sterlingspund

10. Hinn 1. júlí 2008, að fjárhæð 1.128.000 bresk sterlingspund

11. Hinn 9. júlí 2008, að fjárhæð 2.000.000 bresk sterlingspund

12. Hinn 1. október 2008, að fjárhæð 1.105.977,15 bresk sterlingspund

13. Hinn 6. október 2008, að fjárhæð 1.200.000 bresk sterlingspund

     

                Til vara krefst stefnandi þess í öðru lagi að varastefndi, Morgan Stanley & Co. International PLC, greiði stefnanda 6.800.000 Bandaríkjadollara, 2.805.363,85 bresk pund og 1.620.000 evrur með dráttarvöxtum, samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001, um vexti og verðtryggingu, frá málshöfðunardegi til greiðsludags.

                Þá er þess krafist að varastefnda, Morgan Stanley & Co. International PLC, verði gert að greiða stefnanda málskostnað samkvæmt síðar framlögðum málskostnaðarreikningi eða mati réttarins.

                Aðalstefndi, Morgan Stanley Capital Services LLC, og varastefndi, Morgan Stanley og Co. International PLC, kröfðust þess aðallega í upphafi að dómkröfum stefnanda á hendur þeim yrði vísað frá dómi. Þeirri kröfu var hafnað með úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur 1. júlí 2013. Að því frágengnu krefjast báðir stefndu aðallega sýknu af öllum kröfum stefnanda en til vara sýknu af endurgreiðslukröfu stefnanda eða að hún verði stórlega lækkuð. Báðir stefndu krefjast málskostnaðar úr hendi stefnanda og varastefndi krefst auk þess álags á málskostnað samkvæmt 2. mgr. 131. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála, sbr. a- og c- lið 1. mgr. sömu greinar.

Í þinghaldi í málinu 3. október 2013 lagði stefnandi fram beiðni um dómkvaðningu matsmanns. Málinu var síðan frestað allt til 2. desember sama ár að ósk lögmanna aðila. Í því þinghaldi kröfðust stefndu þess að málinu yrði frestað með vísan til 3. mgr. 102. gr. laga nr. 91/1991 þar til fyrir lægi ráðgefandi álit EFTA-dómstólsins við þeim spurningum, sem Héraðsdómur Reykjavíkur beindi til hans í öðru máli. Af hálfu stefnanda var frestbeiðninni mótmælt og fór fram munnlegur málflutningur um ágreining aðila 16. desember sama ár. Með úrskurði 20. sama mánaðar var krafa stefndu um frestun málsins tekin til greina og málinu síðan frestað þar til fyrir lægi umrætt ráðgefandi álit EFTA-dómstólsins. Málið var næst tekið fyrir 28. maí 2015 og lögðu stefndu þá fram frekari gögn, m.a. mótmæli gegn matsbeiðni stefnanda. Munnlegur málflutningur um matsbeiðnina var ákveðinn 23. september 2015 en fór ekki fram fyrr en 16. desember sama ár að ósk lögmanna allra málsaðila. Þar fór stefnandi fram á að dómkvaðning færi fram í samræmi við matsbeiðni hans og krafðist þess að málskostnaðarákvörðun biði efnisdóms. Af hálfu stefndu var þess krafist að matsbeiðni stefnanda yrði hafnað, að öllu leyti eða að því er varðaði stærstan hluta matsspurninga og að stefnanda yrði gert að greiða stefndu málskostnað.

II

         Stefnandi krefst í máli þessu riftunar á nánar tilgreindum greiðslum sem stefnandi kveðst hafa innt af hendi til aðalstefnda fyrir milligöngu Roxinda Limited tiltekna daga á árinu 2008. Hafi verið um það að ræða að aðalstefndi hafi að forminu til átt viðskipti við Roxinda Limited um kaup á skuldatryggingarsamningum en í raun hafi þó allar greiðslur samkvæmt viðskiptunum komi frá stefnanda en ekki Roxinda Limited, svo sem nánar er lýst í stefnu. Því er lýst í stefnu að dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008 hafi Roxinda Limited og aðalstefndi gert skuldatryggingarsamninga þar sem Roxinda Limited var seljandi skuldatrygginganna en aðalstefndi kaupandi þeirra. Roxinda Limited hafi lagt fram veð fyrir skuldbindingum sínum samkvæmt samningnum sem falist hafi í greiðslum inn á bankareikninga handveðsetta stefnda.

         Síðan er því lýst í stefnu að samkvæmt skilmálum skuldatryggingarinnar hafi aðalstefnda borið að greiða Roxinda Limited iðgjald eða vexti ársfjórðungslega en ef fyrirfram skilgreindur atburður ætti sér stað, sem varðaði stefnanda sem undirliggjandi aðila, t.d. gjaldþrot eða greiðslufall, skyldi fara fram uppgjör í samræmi við ákvæði samninganna. Upphaflegar og síðari greiðslur til stefnda inn á hina veðsettur bankareikning hafi þó þegar verið í vörslum hans og hafi aðalstefndi getað gengið að því fé við þær aðstæður sem orðið hafi 9. október 2008. Í upphafi samninganna hafi verið lagðar fram háar tryggingar en þeir fjármunir hafi komið frá stefnanda og það séu þær greiðslur sem stefnandi vilji rifta með málshöfðuninni. Aðalstefndi hafi þannig fengið greiddar háar fjárhæðir af eigum stefnanda á síðustu mánuðunum fyrir fall stefnanda og þær greiðslur hafi ekki verið á grundvelli krafna sem komnar hafi verið á gjalddaga. Þar sem um sé að ræða flókna, sérhæfða og óvenjulega samninga, telur stefnandi þörf á öflun umbeðinnar matsgerðar til að skýra þá. 

         Stefnanda var skipuð slitastjórn 25. maí 2009 á grundvelli ákvæðis II til bráðabirgða í lögum nr. 44/2009, sem gaf út innköllun til kröfuhafa 6. júlí 2009. Stefnandi var síðan tekinn til formlegrar slitameðferðar með úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur 22. nóvember 2010.

         Aðalstefndi og varastefndi reisa báðir sýknukröfur sínar á aðildarskorti. Auk þess telja þeir að um þær ráðstafanir, sem krafist sé riftunar á, hafi gilt ensk lög í samræmi við skýr ákvæði viðkomandi samninga þess efnis og samkvæmt enskum lögum séu ráðstafanirnar ekki riftanlegar. Þá byggja stefndu báðir á því að almenn skilyrði íslenskra riftunarreglna, sem stefnandi byggir kröfur sínar á, séu ekki uppfyllt, auk þess sem engin ráðstöfun þrotamanns í skilningi XX. kafla laga nr. 21/1991, um gjaldþrotaskipti o.fl., hafi átt sér stað. Jafnframt telja stefndu að riftunarkröfur stefnanda séu fallnar niður fyrir tómlæti og því beri að sýkna stefndu í máli þessu. Loks byggja stefndu á því að sýkna verði af endurgreiðslukröfum stefnanda í fyrsta lagi vegna aðildarskorts, auk þess sem stefndu hafi ekki haft hag af hinum ætluðu riftanlegu ráðstöfunum og þar sem tjón stefnanda sé ósannað.

         Samkvæmt framlagðri matsbeiðni stefnanda er tilgangur hennar í fyrsta lagi sanna, hversu mikil verðmæti hafi runnið til stefndu á grundvelli umræddra skuldatryggingarsamninga og hversu mikið stefndu hafi hagnast á gerð þeirra. Í öðru lagi hyggst stefnandi sanna að fjármögnun samninganna hafi alfarið komið frá stefnanda, í þriðja lagi að gerð samninganna, efni þeirra og fjármögnun hafi verið óvenjuleg og í andstöðu við almennar viðskiptavenjur sem ríkt hafi á markaði með skuldatryggingarsamninga sem og að krafa, sem gerð hafi verið um tryggingu fyrir efndum skuldatryggingarsamninganna við gerð þeirra hafi verið óvenju há og andstæð almennum viðskiptavenjum. Í fjórða lagi hyggst stefnandi sýna fram á hverjar séu almennar venjur og reglur á alþjóðlegum markaði með skuldatryggingar og að sanna að þeim venjum og reglum hafi ekki verið fylgt varðandi umrædda samninga. Jafnframt hygðist stefnandi sanna að fjárhagsleg áhætta af gerð umræddra skuldatryggingarsamninga lægi eingöngu hjá stefnanda og einnig leiða í ljós, hvort ráða mætti af markaðsþróun skuldatryggingarálags og öðrum gögnum að stefndu hefðu beitt áhættuvörnum við gerð samninganna og hvaða áhrif slíkir samningar hefðu haft á almennan markað með skuldatryggingarsamninga, hafi þeir verið gerðir. Loks kemur fram í matsbeiðni að með matsgerð hyggist stefnandi sanna að stefndu hafi ekki staðið til boða að gera sambærilega samninga og hér um ræði á almennum markaði með skuldatryggingar og að upplýsingar um efni og eiginleika greindra samninga hefðu haft veruleg áhrif á markað með skuldatryggingar, hefðu þær verið gerðar opinberar. Með matsbeiðni óskaði stefnandi eftir því, að dómkvaddur yrði sérfróður og óvilhallur matsmaður til þess að láta í té skriflegt og rökstutt álit um eftirfarandi matsspurningar:

1. „VERÐMÆTI SAMNINGA

    

1. Óskað er mats á því hversu mikil fjárverðmæti (hvort sem er við gerð samninga, við veðköll eða við lokun samninga) voru alls greidd til matsþola á grundvelli skuldatryggingarsamninga við Roxinda, sem gerðir voru dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008 og hversu mikil fjárverðmæti matsþoli greiddi til Roxinda á grundvelli framangreindra samninga.

    

2. Óskað er mats á því hver voru almenn viðskiptakjör á markaði með skuldatryggingarsamninga með matsbeiðanda sem hinn undirliggjandi aðila (e. market trading level) á tímabilinu frá 1. apríl 2008 til 9. október 2008.

    

3. Óskað er mats á því hver hagnaður matsþola var á grundvelli skuldatryggingarsamninga við Roxinda, sem gerðir voru dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008.

    

1. FJÁRMÖGNUN OG GJALDFÆRNI ROXINDA LIMITED

    

1. Óskað er mats á því hvort ráða megi af bókhaldi, bankareikningum, endurskoðunarskýrslum, skýrslum skiptastjóra eða öðrum gögnum úr rekstri matsbeiðanda, Oscatello, Roxinda og matsþola, að matsbeiðandi hafi fjármagnað eftirfarandi greiðslur til matsþola, sem inntar voru af hendi á grundvelli samninga um sölu skuldatrygginga sem gerðir voru dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008 milli Roxinda og matsþolans MSCS.

    

1.  Hinn 17. apríl 2008, að fjárhæð USD 7.500.000.

2.  Hinn 24. júní 2008, að fjárhæð USD 240.000.

3.  Hinn 26. júní 2008, alls að fjárhæð USD 150.000.

4.  Hinn 7. júlí 2008, alls að fjárhæð USD 6.000.000.

5.  Hinn 10. júlí 2008, að fjárhæð USD 500.000.

6.  Hinn 17. júlí 2008, að fjárhæð USD 300.000.

7.  Hinn 3. september 2008, að fjárhæð GBP 2.805.363,85.

8.  Hinn 16. september 2008, að fjárhæð EUR 700.000.

9.  Hinn 22. september 2008, að fjárhæð EUR 920.000.

10.  Hinn 25. september 2008, að fjárhæð USD 680.000.

     

1. Óskað er mats á því hvort félagið Roxinda hafi verið ógjaldfært dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008. Nánar tiltekið er óskað mats á annars vegar því hvort skuldir félagsins hafi verið hærri en eignir þess og hins vegar hvort félagið hafi verið ófært um að standa við skuldbindingar sínar þegar þær féllu í gjalddaga, og ekki væri fyrirséð í náinni framtíð að breyting yrði þar á.

    

2. Óskað er mats á því hvort félagið Roxinda hafi verið ógjaldfært dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008, miðað við skilgreiningar á ógjaldfærni í spurningu nr. 5, sé eingöngu miðað við fjárhagsstöðu félagsins á tilgreindum dögum og þá fjármuni sem félaginu stóð þá til boða eða fyrirséð var að því myndi standa til boða í náinni framtíð (e. projected cashflow), án tillits til möguleika félagsins á að fjármagna skuldbindingar sínar með framtíðarlánveitingum frá Oscatello eða matsbeiðanda.

    

1.  MARKAÐSVENJA VIÐ GERÐ SKULDATRYGGINGARSAMNINGA

    

1. Óskað er mats á því hvort það sé almenn venja á markaði að seljandi skuldatryggingar þurfi sjálfur að hafa fjárhagslega burði til að standa við skuldbindingar samkvæmt samningi um skuldatryggingu, þegar slíkur samningur er gerður.

    

2. Óskað er mats á því hvort það sé almenn viðskiptavenja meðal alþjóðlegra fjármálafyrirtækja, við gerð skuldatryggingarsamninga við félög, sem eru eins eða svipuð að eðli, uppbyggingu, heimilisfesti eða fjármögnun og Roxinda Limited, að krefjast staðfestingar á framtíðarfjármögnun félagsins, yfirlýsingar um stuðning við félagið, tryggingar eða annars konar staðfestingar frá félaginu sjálfu eða þriðja aðila um að félagið geti staðið við skuldatryggingarsamningana, áður en slíkir samningar eru gerðir.

    

3. Óskað er mats á því hvort það sé almenn viðskiptavenja milli fjármálafyrirtækja við gerð skuldatryggingarsamninga að hinn undirliggjandi aðili (e. reference entity, sbr. lýsingu fyrr í matsbeiðni á eðli tilvísunar í „undirliggjandi aðila“ í skuldatryggingarsamningum) fjármagni greiðslur samkvæmt samningnum, þ.m.t. upphafs- og viðbótartryggingar.

    

4.  Óskað er mats á því hver sé almenn viðskiptavenja um setningu trygginga við gerð skuldatryggingarsamninga, bæði í upphafi slíkra samninga og á líftíma þeirra. Er bæði óskað mats á fjárhæð slíkra tryggingar, sem og hlutfalli þeirra af heildarverðmæti samnings. Svarið óskast sundurliðað eftir því hvort seljandi skuldatryggingar sé 1) alþjóðleg fjármálastofnun,  2)  banki  3)  tryggingafélag,  4) vogunarsjóður eða  5) aðrir.

    

5.  Óskað er mats á því hver sé almenn viðskiptavenja um þau viðmið sem notuð eru við gerð skuldatryggingarsamninga, svo að ákvæði um skyldu til að setja viðbótartryggingar fyrir efndum samningsins verði virkt, og hversu títt krafa verði sett fram um viðbótartryggingar.

    

6.  Óskað er mats á því hvort það sé almenn viðskiptavenja við gerð   skuldatryggingarsamninga sem alþjóðleg fjármálafyrirtæki eru aðilar að, að skilmálar  um viðbótartryggingar séu byggðir á skuldatryggingaálagi hins undirliggjandi aðila (e.  spread triggers).

    

7.  Óskað er mats á því til hvaða ráðstafana kaupandi skuldatryggingar grípur að jafnaði, áður en gerður er skuldatryggingarsamningur, til að tryggja efndir samningsins, annarra en tryggingaráðstafana samkvæmt ákvæðum skuldatryggingarsamningsins sjálfs.

    

1.   REGLUFYLGNI VIÐ GERÐ SKULDATRYGGINGARSAMNINGA

    

1.  Óskað er mats á því hvaða formskilyrði alþjóðlegar fjármálastofnanir þurftu að uppfylla á tímabilinu frá 1. apríl 2008 til 9. október 2008, áður en stofnað var til viðskipta með skuldatryggingar við félög sem voru sambærileg Roxinda að eðli, uppbyggingu, heimilisfesti og fjármögnun. Með formskilyrðum er m.a. átt við útfyllingu og vinnslu eyðublaða tengdum reglufylgni á grundvelli sjónarmiða um hæfismat viðskiptavina (e. Know Your Client), peningaþvætti, reglufylgni og öðrum þáttum í rekstri alþjóðlegra fjármálafyrirtækja. Þess er óskað að spurningunni verði svarað m.t.t. skilyrða sem um slík viðskipti giltu á Íslandi, í Bretlandi og Bandaríkjunum.

    

2.  Óskað er mats á því hvaða gagna og upplýsinga alþjóðlegum fjármálafyrirtækjum bar að afla á grundvelli þeirra formskilyrða sem lýst er í spurningu nr. 14.

    

3.  Óskað er mats á því hvort slíkar ráðstafanir, sem lýst er í spurningu nr. 14, taki mið af markaðsaðstæðum og fjárhagslegri stöðu seljanda tryggingarinnar og hins vegar undirliggjandi félags.

    

4.  Óskað er mats á því hverjar voru almennar markaðsvenjur hjá alþjóðlegum fjármálastofnunum við mat á fjárhagsstyrk seljanda skuldatryggingar áður en  a)  bankareikningur er opnaður,  b)  samþykkt er samningsheimild (e. credit limit)   og  c) gengið er til samninga við seljanda skuldatryggingar á tímabilinu frá 1. apríl 2008 til 9. október 2008.

    

5.  Óskað er mats á því hvort svar við spurningum nr. 14 og 17 breytist ef tekið er mið af því að seljandi skuldatryggingar nýtur fjármögnunar frá undirliggjandi aðila skuldatryggingarsamningsins.

    

6.  Óskað er mats á því hvort matsþolar hafi uppfyllt þau formskilyrði eða gripið til þeirra ráðstafana, sem lýst er í spurningum nr. 14-18, áður en gengið var til skuldatryggingarsamninga við Roxinda dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008.

    

1. ÁHÆTTA AF VIÐSKIPTUM

    

1.   Óskað er mats á því hversu mikil fjárhagsleg áhætta af gerð skuldatryggingarsamninganna við matsþolann MSCS, á tímabilinu 17. apríl 2008 til 9. október 2008, hafi legið hjá kröfuhöfum Roxinda.

    

1.  MARKAÐSAÐSTÆÐUR MEÐ SKULDATRYGGINGARSAMINGA MEÐ MATSBEIÐANDA SEM HIÐ UNDIRLIGGJANDI FÉLAG

    

1.       Óskað er mats á því:

    

1. hver var velta (e. liquidity), framboð (e. supply) og eftirspurn (e. demand) á markaði með skuldatryggingar, þar sem matsbeiðandi var hið undirliggjandi félag, frá 1. apríl 2008 til 9. október 2008,

    

2. hversu margir aðilar á alþjóðlegum fjármálamarkaði seldu skuldatryggingar með matsbeiðanda sem hið undirliggjandi félag á sama tíma og umrædd viðskipti áttu sér stað, og hvert var hlutfall hvers aðila af heildarmarkaðinum,

    

3. fyrir hversu háar upphæðir einstakir samningar um skuldatryggingu með matsbeiðanda sem hið undirliggjandi félag voru gerðir umrætt tímabil.

    

1.  Þess er óskað að seljendur skuldatrygginga samkvæmt liðum b) og c) í spurningu nr. 21 verði flokkaðir sem 1) alþjóðleg fjármálafyrirtæki, 2) bankar, 3) tryggingafélög, 4) vogunarsjóðir og 5) aðrir.

    

2.  Óskað er mats á því hversu stóran hluta af markaði með lánshæfistengdar fjármálaafurðir, með matsbeiðanda sem hið undirliggjandi félag, á tímabilinu frá 1. apríl 2008 til 9. október 2008, var fjármagnaður af matsbeiðanda. Með lánshæfistengdum fjármálaafurðum er átt við skuldatryggingar sem eingöngu vísa til lánshæfis eins aðila (e. single name credit default swaps) og aðra fjármálagerninga, þ.m.t. lánshæfistengd skuldabréf, sem í skilmálum sínum vísa til sambærilegra skuldatrygginga.

    

3.  Óskað er mats á því hversu hátt hlutfall skuldatryggingarsamningar matsþolans MSCS og Roxinda, sem gerðir voru dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008, voru af a) heildarmarkaði með skuldatryggingarsamninga þar sem matsbeiðandi var hinn undirliggjandi aðili og  b)  markaði með lánshæfistengda fjármálagerninga með matsbeiðanda sem hinn undirliggjandi aðila (sbr. skilgreiningu þar á í spurningu nr. 23), á tímabilinu frá 1. apríl 2008 til 9. október 2008.

    

1. ÁHÆTTUTRYGGING FYRIR ÞRÓUN SKULDATRYGGINGARSAMNINGANNA

    

1.  Óskað er mats á því hvort viðskipti á markaði með skuldatryggingar, þar sem matsbeiðandi var hinn undirliggjandi aðili, í kjölfar samninga matsþolans MSCS og Roxinda dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008, gefi til kynna að matsþolar hafi áhættutryggt sig (e. hedge) fyrir verðbreytingum samninganna.

    

2.  Óskað er mats á því hvaða áhrif það hafi á verðmæti samninganna fyrir matsþola, hafi þeir ákveðið að áhættutryggja sig ekki fyrir verðþróun umræddra samninga.

    

3.  Óskað er mats á því hvort viðskipti matsþolans MSCS og Roxinda með skuldatryggingarsamninga dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008, hafi verið til þess fallin að hafa áhrif á markað með skuldatryggingar þar sem matsbeiðandi var hinn undirliggjandi aðili, eða á markað með skráð verðbréf útgefin af matsbeiðanda.

    

4.  Óskað er mats á því hvort hugsanleg kaup matsþola á áhættuvörnum (e. hedge) gegn þeim skuldatryggingarsamningum sem matsþolinn MSCS gerði við Roxinda dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008, hefðu haft áhrif á markað með skuldatryggingar þar sem matsbeiðandi var hinn undirliggjandi aðili, eða á markað með skráð verðbréf útgefin af matsbeiðanda.

    

5.  Ef svörin við spurningum 27 eða 28 eru á þann veg, að viðskipti sem þar er lýst væru til þess fallin að hafa áhrif á umrædda markaði, er óskað mats á því hvort alþjóðlegum fjármálastofnunum hafi borið að grípa til sérstakra ráðstafana, t.d. tengdum reglufylgni vegna hugsanlegrar markaðsmisnotkunar, áður en gengið var til sambærilegra skuldatryggingarsamninga og matsþoli gerði við Roxinda dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008.

    

6.  Óskað er mats á því hvaða áhrif það hefði haft á markað með skuldatryggingar með matsbeiðanda sem hinn undirliggjandi aðila, ef upplýsingar um efni og fjárhæðir samninga matsþolans MSCS og Roxinda, dagana 17. apríl, 27. júní og 22. ágúst 2008, hefðu verðið gerðar opinberar. Sérstaklega er óskað mats á því hvaða áhrif það hefði haft á markað með skuldatryggingar ef upplýst hefði verið opinberlega um þátt matsbeiðanda, sem hins undirliggjandi aðila í samningunum, í fjármögnun samninganna.“

    

III

         Stefndu mótmæla dómkvaðningu matsmanns með þeim rökum að líta verði til meginreglu íslensks einkamálaréttarfars um að hraða beri máli eftir föngum og eigi málsaðili því rétt á því að fá úrlausn um réttindi sín og skyldur með réttlátri málsmeðferð innan hæfilegs tíma samkvæmt 1. mgr. 70 gr. stjórnarskrárinnar og 1. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Af því leiði að setja verði sönnunarfærslu aðila skorður þannig að hún leiði ekki til óhóflegra tafa við meðferð máls. Þá séu í matsbeiðni stefnanda settar fram í 30 matsspurningar og sé ljóst að matsvinnan muni taka óhóflega langan tíma og leiða til gríðarlegrar vinnu stefndu sem sé þó í raun ónauðsynleg. Einnig sé ljóst að ferlið muni hafa í för með sér aukinn kostnað fyrir málsaðila, auk þess sem stefndu telja flestar matsspurningarnar ekki geta haft þýðingu við úrlausn sakarefnisins, eins og það sé afmarkað í stefnu.

         Auk þess telja stefndu að ráðið verði af einstökum matsspurningum að tilgangur þeirra sé fyrst og fremst sá, að afla gagna eða upplýsinga um tiltekin atriði frá stefndu sem geti ekki talist falla undir öflun þeirra sönnunargagna sem nauðsynleg séu til að matsmaður geti samið umbeðna matsgerð. Loks verði talið að stór hluti matsspurninga feli ekki í sér að matsmaður sé beðinn um að svara ákveðnum og skýrum spurningum, heldur að leita uppi ótilgreind atriði um ýmsa þætti, settar séu fram tilgátuspurningar og varði auk þess atriði sem ómögulegt sé að afla gagna um. Slíkar spurningar brjóti í bága við ákvæði 1. mgr. 61. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála. Telja stefndu að framangreind sjónarmið eigi að leiða til þess að hafnað verði í heild matsbeiðni stefnanda. 

IV

Stefnandi er fjármálafyrirtæki í slitameðferð samkvæmt II. kafla laga nr. 161/2002 og krefst riftunar á þeim greiðslum, sem að framan greinir, samkvæmt aðalkröfu á grundvelli 131. gr. og 1. mgr. 134. gr. laga nr. 21/1991, um gjaldþrotaskipti o.fl., en varakröfu 1. mgr. 137., 1. mgr. 134. og 1. mgr. 131. gr. sömu laga. Fjármálafyrirtæki í slitameðferð er heimilt að krefjast riftunar eftir sömu reglum og gilda um riftun ráðstafana við gjaldþrotaskipti, enda sé sýnt að eignir þess muni ekki nægja til að efna skuldbindingar þess að fullu, sbr. ákvæði 4. mgr. 103. gr. laga nr. 161/2002, um fjármálafyrirtæki. Þá gilda öll ákvæði XX. kafla laga um gjaldþrotaskipti o.fl., nr. 21/1991 en fyrrgreind ákvæði eru í þeim kafla.

         Samkvæmt 1. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála, hefur aðili forræði á því, hverra gagna hann aflar til stuðnings kröfum sínum fyrir dómi. Sá réttur málsaðila takmarkast hins vegar af ákvæðum 3. mgr. sömu lagagreinar þar sem segir að dómari geti meinað aðila um sönnunarfærslu ef hann telur bersýnilegt að atriði, sem aðili vill sanna, skipti ekki máli eða að gagn sé tilgangslaust til sönnunar. Þá leiðir af öðrum meginreglum réttarfars, m.a. reglunni um að hraða beri meðferð máls eftir föngum, að líta verður svo á að framangreindur réttur aðila til að afla matsgerðar sé háður þeirri forsendu að slík sönnunarfærsla leiði ekki til óhóflegra tafa máls. 

Fyrir liggur að rekstur máls þessa hefur tekið langan tíma sem m.a. má rekja til mjög umfangsmikillar gagnaöflunar. Hins vegar er ljóst að  stefnandi málsins gerði í stefnu áskilnað um öflun matsgerðar dómkvaddra matsmanna, m.a. til að renna frekari stoðum undir málsástæður varðandi greiðslugetu og ógjaldfærni stefnanda og önnur atriði þeim tengd. Var matsbeiðni stefnanda síðan lögð fram við fyrirtöku málsins 3. október 2013 en þá var málið tekið fyrir í fyrsta sinn frá því úrskurður dómsins um að hafna frávísunarkröfu stefndu gekk hinn 1. júlí sama ár. Þegar málið var næst tekið fyrir 2. desember sama ár kröfðust stefndu þess að málinu yrði frestað þar til fyrir lægi ráðgefandi álit EFTA-dómstólsins vegna annars máls. Af hálfu stefnanda var frestbeiðninni mótmælt en með úrskurði uppkveðnum 20. sama mánaðar var krafa stefndu um frestun málsins tekin til greina og málinu síðan frestað þar til framangreint álit lægi fyrir. Málið var næst tekið fyrir 28. maí 2015 og lögðu stefndu þá fram frekari gögn, m.a. mótmæli gegn matsbeiðni stefnanda.

Þegar litið er til ferils málsins er ljóst að framlagning stefnanda á matsbeiðni er ekki meginorsök þess, að töf hefur orðið á málsmeðferðinni. Að þessu virtu og meginreglunni um  forræði aðila til að afla sönnunargagna í máli, telur dómurinn ekki efni til að hafna matsbeiðni stefnanda með þeim rökum einum að hún muni tefja málið óhóflega, yrði á hana fallist. Enn fremur verður henni ekki hafnað með vísan til þess að það myndi leiða til mikillar vinnu og kostnaðar fyrir stefndu ef á hana yrði fallist. Verður hér að líta til þess að öflun matsgerðar er í öndverðu á kostnað matsbeiðanda og jafnframt á hans eigin áhættu Þá verður matsbeiðni ekki hafnað með vísan til mikils umfangs hennar og spurningafjölda að því tilskildu að matsbeiðnin teljist nægilega skýr um það, hvað eigi að meta, hvar það er sem meta á og hvað aðili hyggist sanna með mati, svo sem segir í 1. mgr. 61. gr. laga nr. 91/1991.

Stefndu byggja kröfu sína um höfnun á matsbeiðni stefnanda jafnframt á því að það skorti verulega á að stefnandi hafi sýnt fram á þýðingu matsbeiðninnar, bæði í heild og að því er varðar einstakar matsspurningar.

Eins og rakið hefur verið telja stefndu tilgang stefnanda með matsbeiðninni vera þann að afla gagna eða upplýsinga um tiltekin atriði frá stefndu sem geti ekki talist falla undir öflun þeirra sönnunargagna sem nauðsynleg séu til að matsmaður geti samið umbeðna matsgerð. Stefnandi mótmælir þessu og vísar til þess að umræddir skuldatryggingasamningar, sem ágreiningur málsins lúti að, séu flóknir, óvenjulegir og sérhæfðir. Í ljósi þeirra varna, sem stefndu tefli fram í greinargerðum sínum, sé honum nauðsynlegt að fá sérfræðilegt mat dómkvadds matsmanns til þess að renna frekari stoðum undir málsástæður sínar til stuðnings stefnukröfum.

Eins og áður er rakið eiga málsaðilar samkvæmt 1. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 rétt á að afla og leggja fram í einkamáli þau sönnunargögn sem þeir telja málstað sínum til framdráttar og verður sá réttur ekki skertur umfram það sem leiðir af ákvæðum 3. mgr. sömu lagagreinar. Þá hefur verið litið svo á, að þótt með matsbeiðni sé leitað eftir áliti á einhverju, sem öðrum þræði snertir lagaleg atriði, myndi niðurstaða þar að lútandi í matsgerð ekki binda hendur dómara eða þrengja svigrúm hans og skyldu til að meta þau endanlega sjálfur. Geta staðhæfingar í matsbeiðni ekki skert frelsi matsmanns til að leggja á þau sjálfstætt mat. Hér verður jafnframt að líta til þess að matsbeiðandi bæri halla af því verði sönnunargildi matsgerðar rýrara en ella vegna þess að lögð hafi verið til grundvallar í mati forsenda hans sem reynist ekki eiga við rök að styðjast. Er það mat dómsins að ekki sé útilokað fyrir dómkvaddan matsmann að framkvæma umbeðið mat en stefnandi ber að lögum áhættuna af notagildi matsgerðar til sönnunar í málinu og kostnað af öflun hennar.

Eins og áður er rakið eiga málsaðilar samkvæmt 1. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 rétt á að afla og leggja fram í einkamáli þau sönnunargögn sem þeir telja málstað sínum til framdráttar og verður sá réttur ekki skertur umfram það sem leiðir af ákvæðum 3. mgr. sömu lagagreinar. Þá hefur verið litið svo á, að þótt með matsbeiðni sé leitað eftir áliti á einhverju, sem öðrum þræði snertir lagaleg atriði, myndi niðurstaða þar að lútandi í matsgerð ekki binda hendur dómara eða þrengja svigrúm hans og skyldu til að meta þau endanlega sjálfur. Geta staðhæfingar í matsbeiðni ekki skert frelsi matsmanns til að leggja á þau sjálfstætt mat. Hér verður jafnframt að líta til þess að matsbeiðandi bæri halla af því verði sönnunargildi matsgerðar rýrara en ella vegna þess að lögð hafi verið til grundvallar í mati forsenda hans sem reynist ekki eiga við rök að styðjast. Er það mat dómsins að ekki sé útilokað fyrir dómkvaddan matsmann að framkvæma umbeðið mat en stefnandi ber að lögum áhættuna af notagildi matsgerðar til sönnunar í málinu og kostnað af öflun hennar.

Loks er fallist á það með stefnanda að deiluefni máls þessa lýtur að flóknum samningum og ekki verður séð að í framlagðri matsbeiðni sé sérstaklega farið fram á dómkvaddur matsmaður afli gagna við matið. Að þessu virtu og með vísan til ákvæða 2. mgr. 62. gr. laga nr. 91/1991 þar sem gert er ráð fyrir því að dómkvaddur matsmaður afli þeirra gagna sem hann telur þörf á við matsvinnu, verður ekki fallist á það með stefndu að hafna beri matsbeiðni stefnanda með þeim rökum að tilgangur beiðninnar sé ónauðsynleg gagnaöflun. Þá er það mat dómsins að í matsbeiðni sé gerð grein fyrir tilgangi stefnanda með nægjanlega skýrum hætti. Er þar rakið að stefnandi hyggist með matsgerð sanna hversu mikil verðmæti runnið hafi til stefndu á grundvelli umþrættra skuldatryggingarsamninga, atriði er varða fjármögnun samninganna, að efni samninganna og gerð þeirra hafi verið óvenjuleg og í andstöðu við almennar viðskiptavenjur á markaði með slíka samninga, að sanna almennar venjur og reglur á alþjóðlegum skuldatryggingamarkaði, að sanna að öll fjárhagsleg áhætta af gerð samninganna hafi legið hjá stefnanda, að stefndu hafi beitt svonefndum áhættuvörnum og hvað það hafi í för með sér á almennum markaði með skuldatryggingarsamninga og loks hyggst stefnandi sanna að stefndu hefði ekki staðið til boða að gera sambærilega samninga á almennum skuldatryggingamarkaði og að upplýsingar um efni þeirra hefðu haft áhrif á þann markað.  

Verður nú vikið einstökum matsspurningum eins og þær eru settar fram í matsbeiðni.

Í kafla A í matsbeiðni er óskað mats á hversu mikil fjárverðmæti hafi verið greidd til stefndu á grundvelli umræddra skuldatryggingarsamninga, hver hafi verið almenn viðskiptakjör á markaði með skuldatryggingarsamninga með stefnanda sem undirliggjandi aðila á tilteknu tímabili og hver hagnaður stefndu hafi verið á grundvelli slíkra nánar tilgreindra samninga. Ljóst er að stefndu hafa mótmælt því sem lýst er í stefnu um þau verðmæti sem stefnandi byggir á að hafi runnið til stefndu á grundvelli umræddra samninga. Þá verður önnur spurningin ekki skilin öðruvísi en svo að hún lúti að þeirri málsástæðu stefnanda að samningarnir hafi verið óvenjulegir. Að þessu virtu verður því ekki fallist á það með stefndu að spurningarnar lúti að gagnaöflun stefnanda en eins og að framan er rakið er aðilum dómsmáls játað allnokkurt svigrúm við öflun matsgerðar. Þá er til þess að líta að því verður ekki slegið föstu um sé að ræða atriði sem að dómara sé fært að meta án atbeina sérfróðra manna, sbr. ákvæði 2. mgr. 60. gr. laga nr. 91/1991.

Þriðja spurning matsbeiðanda í kafla A lýtur að því hver hafi verið hagnaður stefndu af umræddum samningum en af stefnu og greinargerð verður ráðið að djúpstæður ágreiningur er milli málsaðila að þessu leyti.  Verður ekki annað séð en að þessi spurning tengist málsástæðum stefnanda fyrir endurgreiðslukröfum sínum.

         Matsspurningar í kafla B lúta að fjármögnun og gjaldfærni Roxinda Limited og kveður stefnandi þær settar fram í þeim tilgangi að sanna að fjármunir fyrir skuldatryggingarsamningana hafi komið frá stefnanda en ekki Roxinda Limited en um þetta er ágreiningur í málinu sem og um gjaldfærni þess fyrirtækis. Verður því ekki fallist á það með stefndu að spurningarnar séu eingöngu settar fram til að afla gagna eða þýðingarlausar. Matsspurningar í kafla C lúta að því að leiða í ljós hvaða almennú venjur gildi við gerð skuldatryggingarsamninga. Samkvæmt 2. mgr. 44. gr. laga nr. 91/1991 ber þeim, sem ber fyrir sig venju, að sanna tilvist hennar og efni. Að þessu virtu verður ekki fallist á það með stefndu að spurningarnar séu þarflausar né heldur að þær séu ekki nægilega ákveðnar og skýrar.

         Í kafla D er að finna matsspurningar sem lúta að reglufylgni við gerð skuldatryggingarsamninganna. Er þar spurt um atriði er lúta að því hvaða formskilyrði alþjóðlegar fjármálastofnanir hafi þurft að uppfylla á tilteknu tímabili áður en stofnað var til viðskipta með skuldatryggingar, auk þess sem spurt er út í almennar markaðsvenjur að þessu leyti. Áður er rakið að sá, sem ber fyrir sig venju, þurfi að sanna bæði tilvist hennar og efni, svo sem stefnandi leitast við að gera. Þá lúta spurningarnar einnig að erlendum reglum á þessu sviði. Verður því ekki fallist á það með stefndu að hafna beri matsspurningum þessa kafla, að öðru leyti en að því er varðar spurningu nr. 19 sem telja verður að fjalli um atriði sem dómari leggur sjálfur mat á, sbr. ákvæði 2. mgr. 60. gr. laga nr. 91/1991.

         Spurning nr. 20 í kafla E í matsbeiðni tengist matsspurningum nr. 5 og 6 um gjaldfærni Roxinda Limited á tilteknu tímabili sem dómurinn hefur fallist á að hafi þýðingu í málinu. Telst þessi matsspurning ekki þarflaus og þá er það mat dómsins að hún sé nægjanlega ákveðin og skýr.

         Stefndu mótmæla spurningum nr. 21 – 24 í kafla F í matsbeiðni og spurningum nr. 25 – 30 með þeim rökum að þær séu þýðingarlausar fyrir úrlausn málsins og lúti í raun að upplýsinga- og gagnaöflun, auk þess sem spurningar nr. 28 og 30 feli í sér tilgátuspurningar og að spurning nr. 29 feli í sér ósk um lögfræðilegt mat. Með spurningunum hyggst stefnandi afla mats sérfróðs matsmanns á því, hver áhrif skuldatryggingarsamningar hafa og þróun á skuldatryggingamarkaði en hann byggir mál sitt á hendur stefndu m.a. á því að tilgangurinn með samningsgerðinni hafi verið sá, að lækka skuldatryggingaálag en um það er m.a. ágreiningur í málinu. Því verða ekki talin efni til að hafna matsspurningum í kafla F í matsbeiðni.

         Samkvæmt framansögðu verður fallist á beiðni stefnanda um dómkvaðningu matsmanns til þess að svara matsspurningum í matsbeiðni hans að öðru leyti en að því að hafnað er beiðni stefnanda samkvæmt spurningu nr. 19.

         Rétt þykir að ákvörðun málskostnaðar bíði efnisdóms í málinu.

         Arnfríður Einarsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.

         Uppkvaðning úrskurðarins hefur dregist vegna embættisanna dómarans.

         Ú R S K U R Ð A R O R Ð :

         Fallist er á að hlutlaus og óvilhallur matsmaður verði dómkvaddur til þess að svara matsspurningum nr. 1-18 og 20 – 30 í matsbeiðni stefnanda. Kröfu stefnanda samkvæmt matsspurningu nr. 19 er hafnað.               

         Ákvörðun málskostnaðar bíður efnisdóms í málinu.