Fimmtudaginn 18. apríl 2002.
Nr. 50/2002.	Húsanes ehf. (Magnús Guðlaugsson hrl.) gegn Hljómalind ehf. (enginn)

 

Skuldamál. Útivist. Kröfugerð. Vextir. Vanreifun. Frávísun máls frá Hæstarétti.

H ehf. áfrýjaði útivistardómi til endurskoðunar á niðurstöðu héraðsdóms um dráttarvexti. Málatilbúnaður H ehf. þótti slíkum annmörkum háður að óhjákvæmilegt væri að vísa málinu sjálfkrafa frá Hæstarétti.

 

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, Árni Kolbeinsson og Gunnlaugur Claessen.

Áfrýjandi skaut málinu til Hæstaréttar 30. janúar 2002. Hann krefst þess að stefndi verði dæmdur til að greiða sér 5.978.022 krónur með dráttarvöxtum samkvæmt „III. kafla laga um vexti og verðtryggingu nr. 38/2001“ frá 15. september 1999 til 5. janúar 2000, af 4.216.705 krónum frá þeim degi til 18. apríl sama árs, af 2.970.726 krónum frá þeim degi til 2. júní sama árs, en af 2.152.618 krónum frá þeim degi til greiðsludags. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og fyrir Hæstarétti.

Stefndi hefur ekki látið málið til sín taka.

Málið hefur verið flutt skriflega samkvæmt 3. mgr. 158. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, sbr. 12. gr. laga nr. 38/1994.

Í héraðsdómsstefnu krafðist áfrýjandi 5.978.022 króna úr hendi stefnda, ásamt dráttarvöxtum samkvæmt III. kafla vaxtalaga nr. 25/1987 af þeirri fjárhæð frá 15. september 1999 til greiðsludags, allt að frádregnum innborgunum að fjárhæð 4.889.720 krónur. Útivist varð af hálfu stefnda í héraði. Með hinum áfrýjaða dómi var honum gert að greiða mismuninn á höfuðstól umkrafinnar skuldar og áðurgreindum innborgunum, 1.088.302 krónur, ásamt dráttarvöxtum af nánar tilgreindum fjárhæðum. Í þeim efnum var lagt til grundvallar að allar innborganirnar kæmu óskertar til lækkunar á höfuðstól skuldarinnar. Fyrir Hæstarétti kveðst áfrýjandi telja þessa niðurstöðu andstæða langvarandi venju um að innborganir á kröfu skuli fyrst ganga til greiðslu á kostnaði, því næst á dráttarvöxtum en síðast á höfuðstól.

Eins og ráðið verður af framangreindu hefur áfrýjandi breytt kröfu sinni fyrir Hæstarétti þannig að nú er þar meðal annars tíundað í einstökum atriðum af hvaða fjárhæð hann krefst dráttarvaxta eftir hverja innborgun stefnda á skuldina. Þessar breytingar á kröfugerð eru ekki skýrðar sérstaklega í greinargerð áfrýjanda, en með henni hefur hann lagt fram þrjár kvittanir fyrir innborgunum stefnda. Er sú fyrsta fyrir 2.489.720 krónum, sem greiddust 5. janúar 2000, sú næsta frá 18. apríl sama árs fyrir 1.500.000 krónum, en sú þriðja fyrir greiðslu að fjárhæð 900.000 krónur 2. júní sama árs. Dómkrafa áfrýjanda fyrir Hæstarétti miðar að því er varðar dráttarvexti við stöðu skuldarinnar samkvæmt þessum kvittunum eftir að innborgun hefur hverju sinni verið dregin frá henni. Til þess verður hins vegar að líta að í öllum þessum kvittunum er höfuðstóll skuldarinnar tilgreindur óskertur, dráttarvextir eru reiknaðir af honum til dagsetningar hverrar kvittunar og áfallinn kostnaður sundurliðaður, en í síðustu kvittununum tveimur er fyrri innborgun dregin frá samtölunni. Samkvæmt þessum tveimur kvittunum hefur innborgunum stefnda ekki verið ráðstafað til greiðslu kostnaðar og dráttarvaxta og til að lækka höfuðstól skuldarinnar, svo sem áfrýjandi telur rétt að gera samkvæmt áðurgreindum málatilbúnaði hans fyrir Hæstarétti, heldur hafa verið reiknaðir áfram dráttarvextir af óskertum höfuðstól skuldarinnar og fjárhæð áfallins kostnaðar. Þá er þess að gæta að eins og áfrýjandi hefur nú gert kröfu sína úr garði gerir hann ekki lengur ráð fyrir að innborganir á kröfu hans komi til frádráttar skuld stefnda í öðru tilliti en við útreikning dráttarvaxta. Að öllu þessu athuguðu eru slíkir annmarkar á málatilbúnaði áfrýjanda að óhjákvæmilegt er að vísa málinu sjálfkrafa frá Hæstarétti.

Málskostnaður dæmist ekki.

Dómsorð:

Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.

Málskostnaður fyrir Hæstarétti fellur niður.

 

 

Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur 30. október 2001.

Mál þetta sem dómtekið var 26. júní sl. er höfðað fyrir dómþinginu af Húsanesi ehf., kt. 510691-1059, Iðavöllum 13a, Keflavík, með stefnu birti hinn 18. júní sl. á hendur Hljóma­lind ehf., kt. 711293-2729, Laugavegi 21, Reykjavík, fyrirsvarsmaður Sigríður Kristinsdóttir, kt. 260846-2729, Unufelli 3, Reykjavík.

Dómkröfur: Þess er krafist að stefndi greiði stefnanda skuld að fjár­hæð kr. 5.978.022,00, ásamt dráttarvöxtum samkvæmt III. kafla vaxtalaga nr. 25/1987 af kr. 5.978.022,00 frá 15/09/1999 til greiðsludags, allt að frádregnum innborgunum að upphæð kr. 4.889.720,00.

Þá er krafist málskostnaðar að mati dómsins eða e.a. skv. framlögðum málskostnaðar­reikningi, en nýr málskostnaðarreikningur verður lagður fram við aðalflutning málsins ef til kemur.  Auk þess er krafist virðisaukaskatts af málflutningsþóknun.

 

Málsatvik og málsástæður: Stefnandi kveður kröfu sína vera byggða á kaup­samningi dags. 4. júní 1999 um hús­eignina nr. 21 við Lauga­veg í Reykja­vík. Stefndi hafi keypt eignina og skuld­bundið sig til þess að greiða kaup­verð hennar, kr. 21.500.000,00 þannig:

Með yfir­töku áhvílandi lán	kr. 7.209.313,00
Við undir­ritun kaup­samnings	kr. 6.500.000,00
Hinn 15. júlí 1999	kr. 2.000.000,00
Hinn 15. september 1999	kr. 5.790.687,00

Eignin hafi verið af­hent stefnda hinn 1. júní 1999.

Vanskil hafi orðið á lokagreiðslu kaupverðs og hafi stefnandi falið lögmanni hana til inn­heimtu.

Stefnufjárhæðin sundurliðist þannig:

Loka­greiðsla kaup­verðs	kr. 5.790.687,00
Hlut­deild stefnda í fast­eigna­gjöldum (tíma­bilið 1/6 99 - 31/12 99)	kr.   187.231,00
Hlut­deild stefnda í brunatr.iðgj. (tíma­bilið 1/6 99 - 31/12 99)	kr.          104,00
Sam­tals	kr. 5.978.022,00

Vaxta sé krafist frá 15. september 1999 sem hafi verið um­saminn gjald­dagi loka­greiðslu og fyrir­hugaður af­sals- og uppgjörs­dagur, ef ekki hefðu komið til van­efndir stefnda.

Í stefnu málsins segir síðan svo: ,,Inn á skuldina hafi verið greiddar inn­borganir, kr. 2.489.720 hinn 5. janúar 2000, kr. 1.500.000,00 hinn 18. apríl 2000 og kr. 900.000,00 hinn 2. júní 2000, sem dragist frá kröfunni miðað við stöðu hennar á inn­borgunar­dögum.

Inn á skuldina hafi verið greiddar þessar innborganir: 05/01/200­0 kr. 2.489.720,00; 18/04/2000 kr. 1.500.000,00; 02/06/2000 kr. 900.000,00; og verði te­kið til­lit til þeirra við uppgjör kröfunnar. Eftir­stöðvar skuldarinnar hafi ekki fen­gist greiddar þrátt fyrir inn­heimtu­til­raunir og sé því nauðsyn­legt að höfða mál til greiðslu hennar.”

Laga­rök:  Vísað er til megin­reglu kröfu­rétt­arins um efndir fjár­skuld­bindinga, en regla þessi fær m.a. laga­stoð í 5., 6. og 28. gr. laga 39/1922. Um gjald­daga kröfunnar er einkum vísað til megin­reglu 12. gr. sömu laga. Kröfur um dráttar­vexti, þmt. vaxta­vexti, styður stefnandi við reglur III. kafla vax­ta­l­aga nr. 25/1987, með síðari breytingum. Krafan um máls­kostnað styðst við l. mgr. 130. gr. laga 91/1991 um með­ferð einka­mála. Krafa um virðis­auka­skatt af mál­flutnings­þóknun er reist á lögum númer 50/1988. Stefnandi er ekki virðis­auka­skatt­skyldur og ber honum því nauðsyn til að fá dóm fyrir skatti þessum úr hendi stefndu. Varð­andi varnar­þing vísast til 33. gr. laga númer 91/1991.

Af hálfu stefnda hefur hvorki verið sótt þing né látið sækja þing og er því þó löglega stefnt.  Verður þá eftir 96. gr. laga nr. 91/1991 að dæma má­lið eftir fram­lögðum skjölum og skil­ríkjum að því leyti sem þau eru í sam­ræmi við dóm­kröfur stefnanda.

Stefnandi krefst í máli þessu greiðslu á skuld að fjár­hæð kr. 5.978.022 ás­amt dráttar­vöxtum eins og fram kemur í dóm­kröfum, allt að frá­dregnum inn­borgunum að upp­hæð kr. 4.889.720.  Ekki er skýrt nánar frá því í dóm­kröfum hvernig inn­borganirnar skuli dragast frá skuldinni.  Þykir því rétt að þær dragist frá skuldinni á þann veg sem skuldara er hag­kvæmast, þ.e. frá höfuð­s­tól á inn­borgunar­dögum.  Höfuð­stóll kröfu stefnanda á hendur stefnda læk­kar því sem þessu nemur og dæmist vera kr. 1.088.302 með dráttar­vöxtum eins og nánar greinir í dóms­orði.

Þá krefst stefnandi greiðslu á virðis­auka­skatti af mál­flutnings­þóknun sam­kvæmt lögum nr. 50/1988.  Ekki verður séð að Húsa­nes ehf. sé undan­þegið virðis­auka­skatti sam­kvæmt lögum nr. 50/1988.  Því verður ekki fallist á kröfu stefnanda um greiðslu á virðis­auka­skatti.

Máls­kostnaður ákveðst vera kr. 123.000.

Dóminn kvað upp Skúli J. Pálma­son héraðs­dómari.

D Ó M S O R Ð:

Stefnda, Hljóma­lind ehf., greiði stefnanda, Húsa­nesi ehf., kr. 1.088.302 auk dráttar­vaxta sam­kvæmt III. kafla vax­ta­l­aga nr. 25/1987 með síðari breytingum af kr. 5.978.022 frá 15. september 1999 til 5. janúar 2000, af kr. 3.488.302 frá 5. janúar 2000 til 18. apríl 2000, þá af kr. 1.988.302 frá 18. apríl 2000 til 2. júní 2000, af kr. 1.088.302 frá 2. júní 2000 til 1. júlí 2001, en dráttar­vaxta af kr. 1.088.302 frá 1. júlí 2001 til greiðslu­dags, sam­kvæmt lögum nr. 38/2001.

Stefnda greiði stefnanda kr. 123.000 í máls­kostnað.