Hæstiréttur íslands
Mál nr. 534/2016
Lykilorð
- Kærumál
- Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Reifun
Dómur Hæstaréttar.
Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.
Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 25. júlí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 24. júlí 2016 þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 29. sama mánaðar klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími og varnaraðili ekki látinn sæta einangrun meðan á því stendur.
Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.
Fallist er á það með héraðsdómi að fullnægt sé skilyrðum a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til að varnaraðila verði gert að sæta gæsluvarðhaldi. Samkvæmt þessu verður hinn kærði úrskurður staðfestur.
Dómsorð:
Hinn kærði úrskurður er staðfestur.
Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 24. júlí 2016
Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur í dag krafist þess að X, kt. [...], [...], Garðabæ, verði með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 29. júlí 2016, kl. 16:00. Þá er þess krafist að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Kröfuna byggir lögreglustjóri á a- og c-lið 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 og 1. mgr. 99. gr. sömu laga.
Í greinargerð með kröfunni segir að snemma í morgun hafi lögreglu borist tilkynning frá neyðarlínu um ætlað kynferðisbrot í íbúð að [...] í Hafnarfirði. Á vettvangi hafi lögregla hitt fyrir brotaþola, A sem hafi vísað á kærða, X, þar sem hann hafi legið í sófa í stofu. Hafi komið fram hjá brotþola að kærði hefði beitt hana miklu ofbeldi um nóttina. Hafi brotþoli og kærði bæði verið með sýnilega áverka og á vettvangi hafi verið greinilega ummerki um átök. Hafi kærði verið handtekinn en brotþoli verið flutt á neyðarmóttöku Landsspítalans. Kærði sé fyrrum sambýlismaður brotþola og eigi þau tvö börn saman.
Á vettvangi og síðar við skýrslutökur á lögreglustöð hafi brotþoli lýst atburðum svo að um kl. 5:00 í nótt hafi kærði komið óumbeðinn að heimili hennar ásamt félaga sínum sem brotþoli hafi ekki vitað deili á. Brotþoli hafi verið komin á náttföt og hafi sagst ætla í rúmið. Skömmu síðar hafi kærði og félagi hans komið inn í herbergi og upp í rúm til hennar. Hafi þeir verið á nærbuxunum einum fata. Hafi kærði beðið um að brotþoli svæfi hjá þeim báðum en því hafi brotþoli neitað og sagt þeim að fara sem þeir hafi gert. Skömmu síðar hafi kærði komið aftur og þá beðið um gistingu sem brotaþoli hafi leyft en kærði hafi átt að gista í sófanum. Hann hafi síðar komið inn í svefnherbergi hennar og viljað hafa samfarir en hún hafi tjáð honum að það væri ekki í boði. Í framhaldi hafi kærði veist að brotþola og haft við hana samfarir án hennar vilja. Taldi brotaþoli atlögu kærða hafa staðið í yfir tvo klukkutíma en á þessum tíma hafi kærði ítrekað nauðgað brotþola, barið hana og hótað henni. Hafi hann þannig haft við hana samfarir um munn, í leggöng og í endaþarm. Hafi brotþoli lýst því að kærði hafi hótað henni með hníf og meðal annars borið hníf að hálsi hennar á meðan hann hafi haft samfarir við hana. Hafi hún hlotið skurð á höku eftir hnífinn. Þá hafi brotþoli sagt að sér væri svo heitt en kærði hafi meinað henni að opna glugga en leyft henni að fara í sturtu. Hann hafi svo nauðgað henni í sturtunni og skellt henni á vegg þar. Brotþoli hafi jafnframt lýst því að hún hefði á einhverjum tímapunkti í atburðarrásinni reynt að komast að útidyrahurð til að kalla á hjálp en kærði hafi náð henni, haldið henni niðri og tekið hana kverktaki þar til hún hafi misst meðvitund. Einnig hafi komið fram hjá brotþola að kærði hafi ítrekað hótað henni lífláti og jafnvel talað um að taka eigið líf um leið. Kveðst brotþoli hafa óttast mjög um líf sitt og talið að kærði ætlaði sér virkilega að drepa hana. Kvaðst brotþoli hafa reynt að ná til kærða með því að ræða við hann um börn þeirra en hún hafi ekkert náð til hans, hann hafi virst brjálaður. Kærði hafi á einum tímapunkti brotnað niður og farið að gráta og boðið henni að hringja á lögreglu. Hafi hann rétt henni síma sinn til þess en tekið hann aftur þegar brotaþoli hafi reynt að hringja. Þá hafi hann veitt sjálfum sér áverka á háls með hnífnum. Eftir þetta hafi ekki verið meira ofbeldi en brotaþoli hafi þó verið of hrædd til að reyna að komast burtu. Brotþoli kvaðst að lokum hafa komist í símann sinn og sent skilboð í 112 og beðið um hjálp. Þegar ekkert hafi gerst hafi hún sent vinkonu sinni skilboð með Snapchat en sú hafi þá hringt í neyðarlínuna.
Þá segir í greinargerðinni að samkvæmt skýrslu um réttarlæknisfræðilega skoðun, sem gerð hafi verið á Landspítalanum fyrr í dag, séu áverkar á brotaþola í samræmi við frásögn hennar af atburðum. Sé niðurstaða læknis sú að brotþoli sé með útbreidd verksummerki um ofbeldi um allan líkama. Meðal annars skurð vinstra megin á höku sem hafi þurft að sauma og talsvert hafi blætt úr, eymsli og bólgu á báðum kinnbeinum, talsverðar blæðingar um slímhúð beggja augna og mikinn roða og rispur framanvert á hálsi. Um allan líkamann séu roðablettir og línur, mar og rispur ásamt þreifieymslum víða. Þá séu sár á báðum olnbogum og báðum hnjám. Í skýrslunni segir að þessir áverkar komi heim og saman við mikið ofbeldi og áverki á hálsi passi við þá sögu að brotþoli hafi verið tekin hálstaki svo að legið hafi við kyrkingu. Þetta styðji einnig blæðingar undir slímhúð beggja augna. Þá hafi brotþoli kvartað undan því að hún heyrði minna með vinstra eyra en í síðari skoðun á bráðamóttöku hafi komið í ljós að hún var með sprungna hljóðhimnu. Þá hafi jafnframt komið fram í niðurstöðu læknis að við skoðun á kynfærum hefðu komið fram áverkar á kynfærum, þ.e. sprungur í húð á svæði frá endaþarmi og alveg fram í spöng, sem ekki kæmu við venjulegt kynlíf. Við skoðun lögreglu á vettvangi hafi mátt sjá blóðslettur víða um íbúð brotþola. Meðal annars blóð á gólfi inngangs. Þá hafi fundist hnífur með blóði í vaski baðherbergis.
Ennfremur segir að kærði neiti sök. Við skýrslutöku hjá lögreglu hafi hann sagst hafa komið á heimili brotaþola ásamt félaga sínum B. Hann hafi ekki munað eftirnafn B en sagst vera með símanúmerið hans. Þeir hafi lagst í rúmið hjá brotaþola en það hafi einungis verið í gríni. Eftir smá stund hafi B farið en brotaþoli hafi samþykkt að leyfa kærða að gista. Þau hafi verið að kúra og kyssast og svo hafi þau byrjað að hafa samfarir. Kærði sagið brotaþola vilja hafa samfarir harkalegar og beðið hann um að slá sig utan undir og rífa í hárið sér og taka líka utan um hálsinn á sér. Sagðist kærði hafa haldið utan um hálsinn á henni stutta stund í hvert sinn sem hann gerir það. Samfarirnar hafi staðið yfir í um 15 til 20 mínútur og eftir þær hafi þau farið í sturtu. Efir það hafi kærði fengið Snapchat skilaboð frá stelpu sem brotaþoli hafi séð. Við það hafi brotþoli misst stjórn á skapi sínu, sótt hníf og hótað kærða. Hafi hún veitt honum áverka á hálsi. Hann hafi verið undrandi og spurt hana hvað hún væri að hugsa. Þá hafi hún sýnt honum fram á að þetta væri ekki hættulegur hnífur og hafi hún við það óvart veitt sjálfri sér áverka á höku.
Þá segir að framburður kærða sé að mati lögreglu ótrúverðugur. Miðað við framkomin gögn telji lögregla að fyrir hendi sé rökstuddur grunur um að kærði hafi gerst sekur um verknað sem varði allt að 16 ára fangelsisrefsingu. Rannsókn málsins sé á fyrstu stigum en yfirheyra þurfi brotaþola og kærða að nýju auk þess að enn eigi eftir að hafa uppi á og yfirheyra möguleg vitni, meðal annars áðurnefndan B og aðra íbúa að [...]. Mál þetta sé enn á það viðkvæmu stigi að hætt sé við því að sakborningur muni torvelda rannsókn málsins með einhverjum hætti gangi hann laus meðal annars með því að hafa áhrif á framburði vitna. Með sömu rökum sé farið fram á að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldi stendur.
Að framansögðu telur lögregla jafnframt fyrir hendi rökstuddan grun um að kærði hafi rofið í verulegum atriði skilyrði sem honum hafi verið sett í skilorðsbundnum dómi en samkvæmt upplýsingum úr málaskrá lögreglu sé kærði á skilorði vegna dóms sem hann hlaut í Héraðsdómi Reykjaness í mars 2015 í málinu S-[...]/2014 vegna tveggja líkamsárása gegn sama brotaþola og í máli þessu.
Ætlað brot teljist geta varðað við 1. mgr. 194. gr., 211. gr. sbr. 20. gr. eða 2. mgr. 218. gr., og 1. mgr. 226. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Með vísan til framangreinds, framlagðra gagna og a- og c-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálamála sé þess krafist að krafan nái fram að ganga.
Ákærði mótmælir kröfunni og krefst þess að henni verið hafnað en til vara að henni verði markaður skemmri tími.
Eins og rakið er að framan ber mikið í milli í málavaxtalýsingu aðila. Rannsókn máls þessa er á frumstigi og á eftir að yfirheyra vitni. Þá er frásögn kærða um að áverkar á brotaþola séu af hennar völdum eða hún hafi fengið þá með samþykki sínu ótrúverðug. Er sú frásögn einnig á í mótsögn við læknisfræðileg gögn sem liggja fyrir. Með vísan til alls framanritaðs er fallist á það með lögreglustjóra að fyrir hendi sé rökstuddur grunur um að kærði hafi gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við og að rannsóknarhagsmunir krefjist þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi. Þá liggur fyrir, verði kæri fundinn sekur, að hann hafi rofið skilorð dóms nr. [...]/2014 eins og að framan segir. Að öllu þessu virtu eru skilyrði a- og c- liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála því uppfyllt í málinu. Er fallist á kröfu lögreglustjóra um að ákærði sæti gæsluvarðhaldi eins og í úrskurðarorði greinir. Þá er krafa um að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur tekin til greina.
Úrskurð þennan kveður upp Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari.
Úrskurðarorð:
Kærði, X, sæti gæsluvarðhaldi til föstudagsins 29. júlí nk. kl. 16:00.
Kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.