Hæstiréttur íslands

Mál nr. 20/2012


Lykilorð

  • Kærumál
  • Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008


 

Þriðjudaginn 10. janúar 2012.

Nr. 20/2012.

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu

(Jón H.B. Snorrason saksóknari)

gegn

X

(Hjálmar Blöndal hdl.)

 

Kærumál. Gæsluvarðhald. a. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.

Úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi, á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, var staðfestur.

 

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Greta Baldursdóttir og Ólafur Börkur Þorvaldsson.

Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. janúar 2012 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 9. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 6. janúar 2012, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 12. janúar 2012 klukkan 16 og einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími.

Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.

Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

                                                                 

Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 6. janúar 2012.

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu krafðist þess þann 5. janúar sl., fyrir Héraðsdómi Reykjaness með vísan til a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 að X, kt. [...], [...], [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi, allt til fimmtudagsins 12. janúar 2012 kl. 16.00. Þá er gerð krafa um að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.           

Krafa er reist á því að kærði sé undir rökstuddum grun um brot gegn 2. mgr. 218. gr., 231. gr. og 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.

Kærði mótmælir kröfunni. Til vara krefst hann að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Þá mótmælir hann því að honum verði gert að sæta einangrun eins og krafist er.

Í greinargerð með kröfunni kemur fram að lögregla hafi fengið tilkynningu um að fara að [...], íbúð [...], í [...] vegna slagsmála. Fram hafi komið í tilkynningunni að einn aðili væri meðvitundarlaus. Þegar lögregla kom inn í íbúðina hafi hún séð hvar A hafi legið meðvitundarlaus á gólfinu við sjónvarpsrýmið. Þegar lögregla athugaði lífsmörk hafi A komið til meðvitundar en ekki getað svarað munnlegu áreiti. Hafi hún verið flutt með sjúkrabifreið á slysadeild til aðhlynningar. Töluvert af blóði hafi verið inn í íbúðinni ásamt hárlokkum úr A.

Þá segir að lögregla hafi rætt við vitnið B á vettvangi og kvaðst hann hafa verið í heimsókn hjá A þegar tveir menn og ein kona hafi ráðist inn í íbúðina. B kvað að honum hefði verið ýtt út úr íbúðinni og hann læstur úti. Kvaðst hann hafa verið fyrir utan í smá tíma þegar hann sér árásáraðilana yfirgefa íbúðina og læsa á eftir sér.  Kvaðst B svo hafa bankað á hurðina og A komið skríðandi alblóðug og opnað fyrir honum. Hafi hann í kjölfarið farið og fengið að hringja í neyðarlínuna hjá nágrönnum þar sem árásaraðilarnir höfðu tekið símann hans. B kvað annan karlmanninn hafa verið lítinn, hálf sköllóttan með rauðbirkið hár, hann sagt að konan væri með sítt dökkt hár og héti Y. B hafi  ekki getað lýst þriðja aðilanum þar sem hann hafi verið með eitthvað fyrir andlitinu. Kvað hann fólkið hafði flúið af vettvangi á rauðri bifreið af gerðinni [...]. Lögregla hafi farið í kjölfarið að [...] í [...] þar sem kærða Y sé skráð með lögheimili. Þar hafi rauð [...] bifreið verið, sem kærði Z sé skráður fyrir. Hafi þau Y og Z verið handtekin þar.

Samkvæmt skýrslum sem teknar hafi verið af brotaþola þá kvaðst hún hafa verið í íbúð sinni þegar að þrír aðilar hafi ruðst inn í íbúðina. Hafi það verið Y og Z. Þá hafi verið með þeim annar karlmaður sem brotþoli viti ekki hver sé þar sem hann hafi verið með hulið andlit. Kvað hún fólkið hafa ýtt félaga hennar B út úr íbúðinni og síðan hafi þau öll þrjú ráðist á hana. Kvaðst hún hafa verið slegin nánast strax rot,  sparkað í hana liggjandi, bæði í höfuð og líkama og hún tekin kverkataki. Kvað hún þau hafa lamið sig með plastkylfu, reynt hafi verið að klippa af henni fingurinn með klippum auk þess sem hníf hafi verið beitt. Þá hafi hún verið beitt grófu kynferðisofbeldi og hótunum.

Í læknisvottorði sem liggi fyrir kemur fram að brotaþoli sé lurkum lamin um allan líkamann, bæði á höfði, brjóstkassa, kvið og baki. Hún sé með sjáanlega áverka á andliti og höfði. Hún sé með einhverja skallabletti á þessu svæði. Aum alls staðar í andliti og upp á höfuðleður. Eymsli niður á hálsinn beggja vegna við þreifingu. Yfirborðsmar á hægra kjálkabarði og á hálsinum hægra megin. Eymsli víðs vegar um líkamann. Hægra megin á baki séu áverkar sem gætu samrýmst því að vera bitfar. 2 cm skurð á hægri vísifingri sem samrýmst því að vera eftir klippur.

Þá segir í greinargerðinni að samkvæmt upplýsingum sem aflað hafi verið með rannsókn lögreglu hafi kærði verið á staðnum þegar árásarmennirnir komu á vettvang.  Þá þyki  lögreglu það nokkuð ótvírætt að kærði X hafi greitt árásarmönnunum leið inn í íbúðina eftir að árásarþoli var búinn að ganga úr skugga um að íbúðin væri læst þar sem búið var að hóta henni árás líkt og hafi gengið eftir. Þá hafi lögregla einnig gögn sem beri ótvírætt með sér að kærði X vissi um að árás á brotaþola væri yfirvofandi og í aðsigi.  Þá hafi lögregla upplýsingar um að kærði hafi verið áhorfandi að árásinni allt þar til yfir lauk og árásarmennirnir fóru út úr íbúðinni. Eftir að árásarmennirnir sem hafi verið þrír fóru af vettvangi hafi  kærði X hringt í þá þar sem þeir voru akandi í bifreið á leið í burtu og óskað eftir því að vera sóttur af þeim. Fyrir liggi að það hafi verið gert og X ekið í bifreið árásarmannanna þriggja á heimili vinkonu hans í [...].  Þá beri símagögn með sér að kærði X hafi verið í símasambandi við árásarmennina fyrir og eftir árásina og aðra einstaklinga sem taldir séu tengjast málin með refsiverðri aðild. Kærði X hafi játað að hafa verið á staðnum þegar árásarmennirnir komu en framburður hans hafi verið mjög á reiki allt frá fyrstu yfirheyrslu og í mörgu afar ótrúverðugur.  Þá stangist framburður kærða á við aðra í veigamiklum atriðum auk þess sem kærði beri við minnisleysi um margt vegna ölvunar sinnar.  Kærði sé undir rökstuddum grun um að hafa veitt kærðu, Z, Y og Þ liðveislu þegar þau réðust inn á heimili brotaþola þar sem þau réðust að henni og veittu henni bjargarlausri alvarlega áverka.  Séu brotin talinn varða við 231. gr., 2. mgr. 218. gr. og 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Brot kærða sé talið varða við sömu ákvæði sbr. 22. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Varði brot gegn 2. mgr. 218. gr., og 194. gr.  allt að 16 ára fangelsi. Um sé að ræða mjög fólskulega atlögu þar sem ruðst hafi verið inn á heimili brotaþola og ráðist á hana með sérstaklega hættulegri aðferð en bareflum, garðklippum og hnífi hafi verið beitt og sparkað í hana liggjandi auk þess sem hún hafi verið beitt grófu kynferðisofbeldi.

Þá segir ennfremur að rannsókn málsins sé hvergi nærri lokið. Rannsóknin hafi leitt í ljós að fleiri aðilar en þeir sem réðust inn í íbúðina og á brotaþola kunni að eiga að því refsiverða aðild. Sjáist það vel af símagögnum sem lögregla hafi aflað og öðrum samskiptum sem lögregla hafi undir höndum og öðrum gögnum sem lögreglan vinnur að að afla. Telji lögregla ljóst að árásin tengist skipulagðri glæpastarfsemi og að fleiri aðilar en þeir sem setið hafi í gæsluvarðhaldi hafi komið að skipulagningu hennar og hafi jafnvel veitt fyrirmæli um hana. Þess beri að geta að brotaþoli hafi orðið fyrir annarri keimlíkri árás aðfaranótt síðastliðins mánudags og hafi lögreglu ríka ástæðu til að ætla að þar hafi verið um hefndaraðgerð vegna þessa máls að ræða. Þá beri mikið í milli í lýsingum sakborninga og vitna, þ.á.m. brotaþola, á því sem hafi gerst umrætt sinn og þurfi lögregla nauðsynlega að taka frekari skýrslur af brotaþola, vitnum og sakborningum vegna þess til þess að reyna að varpa skýrara ljósi á það sem átti sér stað.

Þá kemur fram í greinargerðinni að að mati lögreglu sé ljóst að ef kærði verður látin laus muni hann eiga þess kost að torvelda rannsókn málsins. Afar mikilvægt sé að þeir aðilar sem sitja í gæsluvarðhaldi geti ekki rætt við þá aðila sem lögregla telji ljóst að tengist þessu máli og þeir samræmt framburð sinn. Þá sé mikilvægt að þeir geti ekki haft áhrif á framburð vitna og brotaþola í fyrirhuguðum skýrslutökum. Málið sé afar umfangsmikið og hafi undið upp á sig við rannsóknina. Sé nauðsynlegt fyrir lögreglu að fá frekara svigrúm til þess að rannsaka alla anga þess. Málið sé því enn á það viðkvæmu stigi að hætt sé við því að sakborningur muni torvelda rannsókn málsins gangi hann laus.

Með vísan til framanritaðs, framlagðra gagna, a-liðar 1. mgr. 95. gr. og b-liðar 1. mgr. 99. gr.  laga um meðferð sakamála nr. 88/2008, sé þess krafist að krafan nái fram að ganga.

Samkvæmt rannsóknargögnum  málsins er kærði undir rökstuddum grun um brot gegn 231. gr., 2. mgr. 218. gr. og 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sem varðað geti allt að sextán ára fangelsi. Þá gefa gögn málsins sterklega til kynna að fleiri aðilar en sæta gæsluvarðhaldi vegna málsins, hafi komið að málinu eins og kemur fram í greinargerð sækjanda.  Verður því ekki tekið undir þær varnir kærða að skilyrði a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 séu ekki uppfyllt.  Með vísan til alvarleika brotsins,  og rannsóknargagna þykja skilyrði a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/ 2008 um meðferð sakamála vera uppfyllt í málinu. Verður því fallist á kröfu lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu eins og hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði.

Sækjandi gerði kröfu fyrir dóminum um að kærði sætti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stæði. Vegna rannsóknarhagsmuna og þess að rannsókn málsins er viðamikil og með vísan til gagna málsins, og þess að kærði getur haft áhrif á þá sem tengjast málinu gangi hann laus, verður krafan um að kærða verði gert að sæta einangrun tekin til greina þannig að takmarkanir verða á a-f liðum 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.

Úrskurðarorð:

Kærði, X, skal sæta gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 12. janúar  nk. kl. 16:00.

Kærði sæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.