Hæstiréttur íslands
Mál nr. 138/2014
Lykilorð
- Kærumál
- Kæra
- Frávísun frá Hæstarétti
|
|
Mánudaginn 3. mars
2014. |
|
Nr. 138/2014. |
Ákæruvaldið (Kolbrún Benediktsdóttir saksóknari) gegn X (Sveinn Andri Sveinsson hrl.) |
Kærumál. Kæra. Frávísun frá Hæstarétti.
Kærður var úrskurður héraðsdóms
þar sem hafnað var kröfu X um dómkvaðningu matsmanns til að svara tiltekinni
spurningu um vettvangsrannsókn lögreglu vegna brots sem X hafði verið
sakfelldur fyrir í héraði. Málinu var vísað frá Hæstarétti þar sem kæran
uppfyllti ekki áskilnað 2. mgr. 193. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur
Hæstaréttar
Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Eiríkur Tómasson, Helgi I. Jónsson
og Þorgeir Örlygsson.
Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 22. febrúar 2014 sem
barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 24. sama mánaðar. Kærður er úrskurður
Héraðsdóms Reykjavíkur 19. febrúar 2014 þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um
dómkvaðningu matsmanns. Kæruheimild er í o. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.
88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að tekin verði til greina krafa
hans um dómkvaðningu matsmanns til að svara þeirri spurningu hvaða ályktanir
megi draga af fyrirliggjandi sönnunargögnum eða vettvangsrannsókn lögreglu að [...]
á [...] „um rás atburða aðfaranótt 7. maí 2013, sem leiddu til dauða A.“
Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.
Við uppkvaðningu hins kærða úrskurðar 19. febrúar
2014 var því lýst yfir af hálfu varnaraðila „að hann muni kæra úrskurðinn til
Hæstaréttar í því skyni að fá honum hnekkt“, eins og fært var til bókar í
þingbók. Í kæru varnaraðila 22. febrúar 2004 sagði að úrskurðurinn væri kærður
„í því skyni að honum verði hnekkt og að samþykkt verði dómkvaðning matsmanns í
samræmi við matsbeiðni“.
Samkvæmt framansögðu var ekki lýst yfir kæru á
dómþingi við uppkvaðningu hins kærða úrskurðar.
Í 2. mgr. 193. gr. laga nr. 88/2008 kemur fram að vilji maður kæra
úrskurð eftir þann tíma skuli hann afhenda héraðsdómara skriflega kæru þar sem
greint skal frá því hvaða úrskurður sé kærður, kröfu um breytingu á honum og
ástæður sem kæra er reist á. Í kæru varnaraðila eru ekki greindar þær ástæður,
sem hún er reist á, og fullnægir kæran því ekki síðastnefndu skilyrði. Samkvæmt
því verður máli þessu vísað frá Hæstarétti.
Dómsorð:
Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.
Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 19. febrúar 2014.
Með matsbeiðni móttekinni
13. janúar sl. krafðist sóknaraðili, X, þess, með vísan til 128. gr. laga nr.
88/2008 um meðferð sakamála, að dómkvaddur yrði hæfur og óvilhallur matsmaður,
til þess að yfirfara blóðferlarannsóknir og aðrar vettvangsrannsóknir sem
framkvæmdar voru í íbúð brotaþola, nr. 204, að [...] á [...] 7. maí 2013, vegna áfrýjunar dóms
Héraðsdóms Austurlands frá 23. október 2013 í máli nr. S-44/2013 til
Hæstaréttar.
Varnaraðili gerir þær
dómkröfur aðallega að beiðni um dómkvaðningu verði vísað frá dómi, en til vara
að beiðninni verði hafnað.
Ágreiningur aðila var
tekinn til úrskurðar 7. febrúar sl. eftir munnlegan málflutning.
I
Með
ákæru, útgefinni 23. júlí 2013, var sóknaraðila gefið að sök manndráp, „með því
að hafa aðfaranótt þriðjudagsins 7. maí 2013, veist að A, kennitala [...], á heimili
hans í íbúð [...] að [...] á [...], og banað
honum með því að stinga hann tvisvar sinnum með hnífi í brjóstið og gengu
hnífstungurnar í hægra hjartahólf og í framhaldi stungið hann ítrekað í háls,
andlit, höfuð, hægri handlegg og vinstra læri, allt með þeim afleiðingum að A hlaut
bana af“. Var þetta talið varða við 211. gr. almennra hegningarlaga nr.
19/1940.
Með
dómi Héraðsdóms Austurlands 23. október 2013 var sóknaraðili sakfelldur fyrir
þá háttsemi sem honum var gefin að sök og hann dæmdur til 16 ára
fangelsisvistar, að frádreginni gæsluvarðhaldsvist.
Framangreindum
dómi hefur verið áfrýjað til Hæstaréttar Íslands og hefur fengið þar auðkennið
729/2013.
II
Sóknaraðili
kveður að það sem matsmanni verði falið að meta sé eftirfarandi: „Hvaða
ályktanir má draga af fyrirliggjandi sönnunargögnum málsins; myndum af
vettvangi, myndum af hinum látna og ákærða og af öðrum rannsóknargögnum
málsins, um rás atburða að [...].“
Fram
kemur í matsbeiðni að lögmaður sóknaraðila, skipaður verjandi hans fyrir
Hæstarétti, hafi fengið Húnboga Andersen laganema og
fyrrverandi rannsóknarlögreglumann til þess að fara yfir rannsókn málsins.
Samkvæmt skýrslu hans frá 6. janúar sl. sé það mat hans að margt hefði mátt
betur fara og að sumu leyti hafi hreinlega verið dregnar rangar ályktanir af
rannsóknargögnum um hvað gerst hafi í íbúðinni. Sóknaraðili vilji sérstaklega
nefna nokkur atriði.
Húnbogi
bendi á að lítið sé gert með 15 blóðdropa sem hafi fundist á báðum skápahurðum
í anddyri, sem og á vegg, við hlið útidyrahurðar. Dreifing blóðdropanna sé þó
nokkur og hæð þeirri nái hæst um 120 cm frá gólfi. Í
skýrslu lögreglu segi að íbúðin hafi ekki borið nein merki um átök, en engin
skýring sé sett fram á blóðblettunum í forstofu íbúðarinnar. Húnbogi veki
einnig athygli á því að á gólfi við stól í stofu íbúðarinnar hafi verið bjórdós
á hliðinni, en innihald hennar hafi lekið út á gólfið. Fleiri bjórdósir hafi
legið á hlið á gólfinu. Ekkert blóð hafi fundist í sófanum, stólnum eða á
veggjum þar sem stungur í brjóst og fótlegg eigi að hafa átt sér stað og engin
skýring sé komin fram á því hvers vegna ekkert blóð sé þar að finna.
Í
skýrslu Húnboga sé einnig á það bent að í ljósmyndamöppu tæknideildar LRH sé ljósmynd af blóði á neðri hluta svalahandriðs.
Blóðið sé sagt kám, en við skoðun á því hafi mátt greina í því fingrafarstinda.
Af því megi draga þá ályktun að gerandinn hafi verið berhentur við atlöguna,
þar sem slík för hefðu ekki myndast ef gerandinn hefði verið með hanska. Við
skoðun fleiri mynda af svalahandriðinu megi sjá talsvert stærra og meira
blóðfar á utanverðu handriðinu. Megi jafnvel greina þar lófafar eða för eftir
hendi og/eða þrjá fingur. Farið sé nánast beint yfir þeim stað þar sem höfuð A hafi
legið þegar lögregla hafi komið á vettvang. Ekki sé ljóst hvers vegna ekki séu
birtar betri myndir af þessu blóðfari í myndamöppu tæknideildar. Þá sé hvergi
minnst á það í skýrslu blóðferlasérfræðingsins Ragnars Jónssonar eða skýrslu
Guðmundar Tómassonar.
Á
svölum íbúðar A, þar sem lík hans hafi fundist, hafi verið frákastsblettir í
allar áttir út frá höfði hans. Ragnar Jónsson hafi talað um stjörnulaga mynstur
út frá líkinu, en einnig greint frá því að blóðið hafi verið minnst vinstra
megin við hinn látna og því hafi gerandinn verið þeim megin. Á ljósmynd megi
sjá yfirlitsmynd af svölunum og frákasti blóðs að einhverju leyti. Í ljósi
þessa, þeirrar staðreyndar að gerandinn hafi virst berhentur, framburðar
Björgvins Sigurðssonar sérfræðings og Urs Wiesbroc réttarmeinafræðings um að ótrúlegt væri annað en
að sá sem atlöguna hafi framið hafi fengið á sig blóðslettur, en þeir hafi
sérstaklega talað um ermar á flík viðkomandi, og þess að allir rannsakendur
hafi verið sammála um að atlagan hafi verið framin af miklu afli hafi ekki
komið fram viðhlítandi svör við þeirri spurningu hvers vegna engin verksummerki
hafi fundist á sóknaraðila.
Húnbogi
fjalli nokkuð um greinilegt skófar á svalagólfi íbúðar A sem sjá megi af
myndum, vinstra megin við lík hans. Í skýrslum lögreglu og framburði
lögreglumanna fyrir dómi sé hvergi minnst á slíkt fótspor. Eina tilvitnun til
fótspora á vettvangi sé að finna í skýrslu Guðmundar Tómassonar þar sem segi að
fótspor á vettvangi hafi öll verið talin tilheyra lögreglu eða sjúkraliði. Í
skýrslum lögreglu sé sérstaklega tekið fram að engin fótspor hafi verið að
finna í blóði á vettvangi. Segi í skýrslu Húnboga að miðað við skýrslur
lögreglu hafi engin tilraun verið gerð til að samkenna fótsporið við neinn
þeirra aðila sem hafi verið á vettvangi, en slíkt hefði átt að vera mjög
auðvelt ef vettvangur hefði verið verndaður.
Húnbogi
bendi á að Ragnar Jónsson ræði ítrekað um 90° blóðbletti sem fundist hafi við
hlið líksins. Erfitt sé að gera sér nákvæma grein fyrir því um hvað bletti sé
að ræða þar sem lýsing sé ekki til staðar. Þó komi fram í skýrslu Ragnars að
blettirnir séu vinstra megin við líkið. Húnbogi telji að greinilega megi sjá ef
bornar eru saman myndir sem teknar séu áður og eftir að hinn látni sé
fjarlægður af svalagólfinu að þessir 90° blettir komi til við færslu á líkinu
frá svalagólfinu í líkpoka.
Um
líklega atburðarás segi í skýrslu Húnboga:
Að mati skýrsluhöfundar benda ummerki
á vettvangi þeim þar sem A var ráðinn bani til þess að atlagan hafi hafist í
forstofu íbúðar hans. Er dregin sú ályktun í framhaldi að sá sem framdi
verknaðinn hafi komið með vopnið sem notað var með sér og hringt dyrabjöllu hjá
A eða bankað og A hafi komið í anddyrið í þeim tilgangi að svara gestinum.
Hafi árásin byrjað í
forstofunni þar sem A fékk varnarsár á vinstri hendi sem blætt hafi úr, sbr.
blóðslettur sem voru á báðum hurðum fataskáps sem og á vegg við hlið
útidyrahurðar, vinstra megin í forstofunni, þ.e. miðað við að aðili sneri að
útidyrahurðinni.
Í framhaldi hafi A hrakist aftur á bak inn í íbúð
sína og gerandinn hafi fylgt fast á eftir með þeim afleiðingum að A hafi fallið
á bakið á stofugólfinu við sófastól og sófasett, og má sjá greinileg ummerki um
átök þar, bjórdósir liggjandi á gólfinu þar sem í það minnsta hefur helst úr
einni þeirra. Hafi gerandinn hugsanlega setið klofvega yfir A og í þessari
atlögu hafi A hlotið tvö stungusár í brjóshol, það
síðara með þeim afleiðingum að hnífurinn bognaði og hluti af skepti hans brotnaði af honum. Afleiðing þessara tveggja
stungusára, eins og lýst er í framburði meinafræðings fyrir dómi, var skjótt
meðvitundarleysi sem síðar dró A til dauða.
Í framhaldi af þessu hafi gerandinn velt A yfir á
magann á stofugólfinu og síðan dregið hann út á svalir. Er það mat
skýrsluhöfundar að öll önnur sár á A hafi komið til eftir að hann hafi verið
dreginn þangað, þ.m.t. stungusár á læri, þar sem draga megi þá ályktun að hafi
þau verið komin til fyrr hefði sú blæðing sést í upphafi dragferils á
stofugólfi íbúðarinnar.
Að lokum er því haldið fram að gerandinn hafi
veitt A ítrekuð stungusár úti á svölunum og ekki gerðar aðrar athugasemdir við
niðurstöðu blóðferlasérfræðings og réttarmeinafræðings, en þær sem hafa þegar
komið fram. Þá er talið ljóst, vegna blóðugs handarfars á svalahandriði sem og
fleiri atriða, að gerandinn hafi við árásina á A fengið á sig þó nokkuð magn af
blóði hans og fær það stoð í framburði allra sérfræðivitna fyrir héraðsdómi sem
segja nánast ómögulegt annað en að gerandinn hefði fengið á sig blóðslettur
þegar hann veitti A þá áverka sem hann hlaut á svölum íbúðar sinnar.
Sóknaraðili
telji að sú vel rökstudda og afdráttarlausa niðurstaða þessarar ítarlegu
úttektar á rannsókn málsins sýni að rangar ályktanir hafi verið dregnar af
rannsóknargögnum um það hvar árásin á A hafi byrjað. Leiði þetta til þess að
ekki sé annað forsvaranlegt en að dómkveðja matsmann til að fara yfir alla
þætti rannsóknar á vettvangi.
III
Varnaraðili krefst þess aðallega að beiðni
um dómkvaðningu matsmanns verði vísað frá dómi þar sem krafan, eins og hún sé
fram sett, sé óljós og allt of víðtæk. Krafan uppfylli þannig ekki skýran áskilnað
1. mgr. 128. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála um að skýrlega skuli koma
fram í beiðni hvað eigi að meta og hvað aðili hyggist sanna með matinu. Eins og
matsspurningin sé orðuð virðist matsmanni ætlað að leggja mat á öll
sönnunargögn í málinu, en slíkt sé að sjálfsögðu hlutverk dómara. Þá sé með
engum hætti ljóst af matsbeiðninni hvað sanna eigi með matinu og hvernig matið
geti haft áhrif á sönnunarmat í málinu.
Verði ekki fallist á frávísunarkröfu sé
þess krafist að beiðninni verði hafnað þar sem matið sé bersýnilega þarflaust,
sbr. 3. mgr. 110. gr. og 1. mgr. 128. gr. laga nr. 88/2008. Eins og fram komi í
matsbeiðni virðist hún að mestu byggjast á skýrslu Húnboga Andersen
fyrir verjanda sóknaraðila. Segi í matsbeiðni að það sé niðurstaða Húnboga að
margt hefði mátt betur fara í rannsókninni og að sumu leyti hafi verið dregnar
rangar niðurstöður af rannsóknargögnum.
Flest þau atriði sem Húnbogi geri
athugasemdir við séu ekki atriði sem dómkvaddur matsmaður geti lagt mat á,
heldur hljóti að vera rökstuðningur varnarinnar fyrir sýknukröfu og því
málflutningsatriði. Í matsbeiðninni sé hins vegar vikið sérstaklega að því að
lítið sé gert með blóðdropa sem fundist hafi á skáp í forstofu íbúðar hins
látna og engin skýring gefin á þeim. Þá hafi bjórdósir legið á hliðinni í stofu
íbúðarinnar, en ekkert blóð fundist í sófa, stól eða á veggjum í stofu þar sem
stungur í brjóst og fótlegg eigi að hafa átt sér stað og engar skýringar á því.
Þetta sé ekki rétt. Skýrt komi fram hjá sérfræðingum í tæknideild lögreglunnar
og réttarmeinafræðingi fyrir dómi hvernig staðið geti á þessu. Í fyrsta lagi
skipti máli hvernig viðkomandi hafi borið sig að við stungurnar. Þá skipti
miklu máli að þær tvær stungur sem A heitinn hafi fengið í brjósthol hafi
valdið því að blóðþrýsingsfall hafi orðið og honum
hafi blætt inn í brjóstholið sjálft, enda hafi um tveir lítrar af blóði verið
inni í brjóstholinu við krufningu, þrátt fyrir að blóð hafi lekið út á svölum
íbúðarinnar, þar sem hinn látni hafi legið í nokkra klukkutíma á maganum. Þá
hafi einnig verið bent á að þegar hnífur sé dreginn út úr svona sári á brjósti
„hreinsi“ líkaminn hnífsblaðið.
Athugasemd sé gerð við að ekki séu fleiri
myndir af blóðbletti á svalahandriði en raun beri vitni og að ekki sé minnst á
þennan blóðblett í skýrslu um blóðferlarannsókn. Skýrt komi hins vegar fram í
skýrslu um tæknirannsókn að þarna hafi verið blóðkám með fingrafaratindum, en
blóðkámið ekki verið hæft til fingrafararannsóknar. Ekki verði séð hvernig
dómkvaddur matsmaður geti breytt þeirri niðurstöðu nú, enda blóðkámið ekki
lengur til staðar. Í framhaldi sé fjallað um það að meintur gerandi hafi hlotið
að hafa verið berhentur og að vitni hafi borið um að ótrúlegt væri að hann
hefði ekki fengið blóð á hendur sínar eða ermi. Það liggi hins vegar fyrir að
blóðleifar hafi fundist í vatnslás í vaski á baðherbergi hins látna og
hnífurinn, sem notaður hafi verið við verkið, hafi fundist í sturtuklefa. Skýrt
hafi komið fram hjá vitninu Björgvin Jónssyni fyrir dómi að hafi gerandinn
þvegið sér strax að loknu verkinu séu ekki miklar líkur á að finna blóð á
höndum, né t.d. á hring eins og þeim sem sóknaraðili hafi verið með. Þá sé ekki
víst að blóð lendi á peysu viðkomandi hafi hann verið með uppbrettar ermar.
Ekki verði heldur séð hvernig þessi rökstuðningur eigi að tengjast beiðni um
dómkvaddan matsmann.
Því sé
haldið fram í skýrslu Húnboga og matsbeiðninni að greinilegt skófar hafi verið
á svölum, en ekkert sé fjallað um það í gögnum málsins að öðru leyti en því að
fram komi í skýrslu Guðmundar Tómassonar um að öll skóför á vettvangi hafi
verið talin eftir lögreglu og sjúkraflutningamenn. Það sem Húnbogi virðist
telja blóðugt skófar á svölum sé hins vegar ekki skófar, heldur
yfirfærslublettur þar sem blóðugur hlutur komist í snertingu við hreinan flöt.
Í framburði Ragnars Jónssonar blóðferlasérfræðings fyrir dómi hafi komið fram
að miðað við útlit blettsins væri það mat hans að handleggur hins látna hafi
legið þarna og blóðug peysan skilið eftir þessi för. Sú tilgáta sé í samræmi
við það að ljóst sé af stöðu líksins að hinn látni hafi legið á hægri hlið eða
baki þegar honum hafi verið veittir áverkar í andliti úti á svölum, auk þess
sem munstur peysu hins látna passi við munstur sem sjá megi á blettinum.
Loks sé
því haldið fram í matsbeiðni að í skýrslu Ragnars Jónssonar sé ítrekað rætt um
90° blóðbletti sem hafi fundist vinstra megin við líkið, en erfitt sé að gera
sér grein fyrir við hvaða bletti sé átt. Þá sé vísað til tveggja ljósmynda sem
eigi að sýna að þessir blóðblettir séu til komnir við það að líkið hafi verið
fært af svalagólfinu í líkpoka. Ekki sé hægt að fallast á þetta. Sé litið til
framburðar Ragnars fyrir dómi sé skýrt að hann hafi vísað til blóðbletta sem
sjá megi ofarlega á tiltekinni mynd, þ.e. blóðbletta sem séu vinstra megin við
fætur hins látna ef staðið er aftan við hann. Aðrir blóðblettir sem sjáist ekki
á þessari mynd, heldur einungis hinni myndinni sem sóknaraðili vísi til, séu
þannig staðsettir að þeir hefðu verið undir höfði hins látna í þeirri stöðu sem
líkaminn hafi verið þegar hann hafi verið stunginn í höfuð og háls.
Ýmislegt
gangi illa upp í ályktunum Húnboga um líklega atburðarás. Til að mynda sé því
haldið fram að líklegt sé að árásin á A heitinn hafi hafist í forstofuherbergi
og hann hafi þar hlotið varnarsár á vinstri hönd. Hann hafi í kjölfarið
hrökklast inn í stofu. Enginn blóðblettur hafi hins vegar fundist á leiðinni
frá forstofu að stofu. Þá sé því haldið fram að A hafi fengið áverka á læri úti
á svölum, en það gangi illa upp með hliðsjón af því að buxur hans hafi dregist
aðeins niður um hann er hann hafi verið dreginn út á svalir. Miðað við
staðsetningu áverkanna á vinstra læri og göt á buxunum gangi ekki upp að þessir
áverkar hafi komið til eftir að buxur hans hafi dregist niður.
Samkvæmt
1. mgr. 52. gr. laga nr. 88/2008 sé rannsókn sakamála í höndum lögreglu, nema á
annan veg sé kveðið í lögum. Telji sóknaraðili að rannsókn lögreglu hafi verið
ábótavant færi hann rök fyrir því og krefjist sýknu. Að mati ákæruvaldsins megi
sjá af framangreindum athugasemdum að í skýrslu Húnboga Andersen,
sem matsbeiðnin byggist á, sé annaðhvort byggt á misskilningi eða atriðum sem
dómkvaddur matsmaður geti á engan hátt rannsakað.
Fyrir
utan allt framangreint liggi fyrir að sóknaraðili hafi verið í íbúð hins látna
umrætt kvöld. Fyrir liggi að þeir hafi lent í átökum og að blóð úr hinum látna
hafi fundist á buxum og sokkum sóknaraðila. Skýringar hans á því hvernig á því
standi hafi verið hraktar af öllum þeim sérfræðingum sem komið hafi fyrir
dóminn og útilokað að atburðarásin hefði verið með þeim hætti sem sóknaraðili
hafi lýst við upphaf aðalmeðferðar. Sóknaraðili hafi enda breytt framburði
sínum eftir að hafa hlustað á framburð sérfræðinganna. Þá sé bent á að lýsingar
sóknaraðila á atburðarásinni hjá lögreglu hafi verið með öðrum hætti en fyrir
dómi. Framburður hans hafi verið metinn ótrúverðugur af fjölskipuðum héraðsdómi
sem hafi talið sekt hans sannaða með hliðsjón af því, ásamt mati á
rannsóknargögnum og framburði vitna. Með hliðsjón af öllu framangreindu telji
varnaraðili að umbeðið mat sé bersýnilega þarflaust og beri því að hafna
beiðninni.
IV
Eins og
að framan greinir var sóknaraðili með dómi Héraðsdóms Austurlands 23. október
2013 dæmdur til 16 ára fangelsisvistar fyrir manndráp. Hann hefur áfrýjað
dóminum til Hæstaréttar Íslands. Í máli þessu krefst sóknaraðili dómkvaðningar
matsmanns til þess að meta blóðferlarannsóknir og aðrar vettvangsrannsóknir sem
framkvæmdar voru í íbúð brotaþola.
Samkvæmt 1. mgr. laga nr.
88/2008 um meðferð sakamála er rannsókn sakamála í höndum lögreglu, nema
mælt sé fyrir um annan hátt í lögum. Samkvæmt 1. mgr. 86. gr. laganna er
lögreglu heimilt að leita til sérfróðra manna þegar þörf er á sérfræðilegri
skoðun eða rannsókn til að upplýsa mál, s.s. læknisskoðun, efnafræðilegri
rannsókn, rithandarrannsókn eða bókhaldsrannsókn. Þá getur lögregla eða
ákærandi farið fram á dómkvaðningu matsmanns. Samkvæmt 2. mgr. 127. gr. sömu
laga leggur dómari sjálfur mat á atriði sem krefjast almennrar þekkingar og
menntunar eða lagaþekkingar og samkvæmt 3. mgr. getur aðili snúið sér beint til
opinbers starfsmanns ef hann er skipaður í eitt skipti fyrir öll til að meta
tiltekin atriði ef honum er skylt að framkvæma matið eða hann er fús til þess
án dómkvaðningar, enda sé það í verkahring hans. Fram kemur í 1. mgr. 128. gr.
laganna að verði ekki farið svo að sem segi í 2. eða 3. mgr. 127. gr. kveði
dómari einn eða tvo matsmenn, ef honum þykir þörf á, til að framkvæma mat eftir
skriflegri beiðni aðila. Í
beiðni skal koma skýrlega fram hvað eigi að meta, hvar það er sem meta á og
hvað aðili hyggst sanna með mati. Ákærandi eða ákærði geta hvor um sig
beðist mats eftir að mál hefur verið höfðað. Samkvæmt 3. mgr. 110. gr. laganna
getur dómari meinað aðila um sönnunarfærslu ef hann telur bersýnilegt að atriði, sem aðili vill
sanna, skipti ekki máli eða að gagn sé tilgangslaust til sönnunar.
Varnaraðili hefur aðallega krafist þess að
beiðni sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns verði vísað frá dómi þar sem
krafan sé óljós og allt of víðtæk. Ekki verður talið að óljóst orðalag þeirra
spurninga sem leggja á fyrir matsmann varði frávísun málsins frá dómi, heldur
getur það leitt til þess að kröfu um dómkvaðningu matsmanns verði hafnað.
Verður frávísunarkröfu varnaraðila því hafnað.
Samkvæmt matsbeiðni sóknaraðila krefst hann þess að dómkvöddum
matsmanni verði falið að meta hvaða ályktanir draga megi af fyrirliggjandi sönnunargögnum málsins;
myndum af vettvangi, myndum af hinum látna og ákærða og af öðrum
rannsóknargögnum málsins, um rás atburða að [...]. Við munnlegan málflutning kvaðst lögmaður
sóknaraðila vera reiðubúinn að breyta orðalagi spurningar þeirrar sem lögð yrði
fyrir matsmann, t.d. þannig að spurningin yrði: Hvaða ályktanir má draga af
fyrirliggjandi vettvangsrannsókn tæknideildar LRH að [...], sbr. einnig myndir af hinum látna
og ákærða, um rás atburða aðfaranótt 7. maí 2013, sem leiddu til dauða A.
Eins og að framan greinir skal, samkvæmt
1. mgr. 128. gr. laga nr. 88/2008, koma skýrt fram í matsbeiðni hvað matsmanni
er ætlað að meta og hvað aðili hyggst sanna með mati. Orðalag spurningar
sóknaraðila er með þeim hætti að svo virðist sem matsmanni sé ætlað að leggja
mat á sönnunargögn málsins og draga ályktanir af þeim og á það sama við um
spurninguna eftir þá breytingu sem sóknaraðili lagði til. Samkvæmt 1. mgr. 109.
gr. laga nr. 88/2008 metur dómari hverju sinni hvort nægileg sönnun, sem ekki verði vefengd með
skynsamlegum rökum, sé fram komin um hvert það atriði sem varðar sekt og
ákvörðun viðurlaga við broti, þar á meðal hvaða sönnunargildi skýrslur ákærða
hafi, vitnisburður, mats- og skoðunargerðir, skjöl og önnur sýnileg
sönnunargögn. Verður orðalag þeirrar spurningar sem sóknaraðili hefur óskað að
verði lögð fyrir matsmann því talið allt of víðtækt og óskýrt til þess að hægt
sé að leggja hana fyrir matsmann. Í málflutningi lögmanns sóknaraðila kom fram
að ætlunin væri að matsmaður mæti tæknirannsókn á vettvangi. Meðal þess sem
matsmaður yrði spurður að væri hversu líklegt það væri að hvergi fyndust
blóðleifar miðað við það blóð sem hefði verið á hendi geranda, samkvæmt
blóðfari á svalahandriði. Þessa spurningu er hins vegar ekki að finna í
matsbeiðni. Samkvæmt 1. mgr. 128. gr. laga nr. 88/2008 skulu
matsefni koma fram í matsbeiðni með skýrum hætti. Verður ekki talið að
matsbeiðni sóknaraðila uppfylli þennan áskilnað.
Þá má jafnframt fallast á með varnaraðila
að ekki sé ljóst af matsbeiðni hvað sanna eigi með matinu eða hvaða áhrif það
geti haft á sönnunarmat í málinu.
Með hliðsjón af
framangreindu er ekki unnt að fallast á að dómkvaddur verði matsmaður samkvæmt
matsbeiðni sóknaraðila. Verður kröfu hans því hafnað.
Af hálfu aðila var ekki gerð krafa um málskostnað.
Barbara
Björnsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurðinn.
Ú R S K U R Ð A R O R Ð :
Kröfu
varnaraðila, ríkissaksóknara, um frávísun málsins er hafnað.
Kröfu
sóknaraðila, X, um dómkvaðningu matsmanns er hafnað.