Föstudaginn 4. október 2013.
Nr. 645/2013.	Ákæruvaldið (Helgi Magnús Gunnarsson vararíkissaksóknari) gegn X (Vilhjálmur Hans Vilhjálmsson hrl.)

Kærumál. Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.

Úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi, á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, var staðfestur.

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson og Greta Baldursdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.

Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 2. október 2013 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 2. október 2013, þar sem varnaraðila var gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30. október 2013 kl. 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími.

Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.

Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 2. október 2013.

Ríkissaksóknari hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], sæti áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30. október 2013, kl. 16.00, á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88, 2008.

Í greinargerð lögreglu kemur fram að ákærði hafi verið handtekinn vegna málsins þann 12. júlí sl. og úrskurðaður í gæsluvarðhald af Héraðsdómi Reykjaness á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála til 26. júlí sl. (R-453/2013). Hafi hann síðan þann 25. júlí sl. verið úrskurðaður í áframhaldandi gæsluvarðhald til 7. ágúst sl. (R-482/2013) og aftur til 4. september sl. ( R-556/2013). Hafi allir úrskurðirnir verið staðfestir með dómum Hæstaréttar (mál nr. 453, 507 og 530/2013). Ákærði hafi síðan verið úrskurðaður þann 4. september sl. í áframhaldandi gæsluvarðhald til dagsins í dag sbr. úrskurð Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. R-610-2013, á grundvelli 2. mgr. 95. gr. sakamálalaga. Lögreglustjóri hafi nú sent neðangreind mál til meðferðar hjá Ríkissaksóknara.

                Ríkissaksóknari hafi nú gefið út ákæru á hendur ákærða X vegna brota gegn 2. mgr. 218. gr., 1. mgr. 226. gr., 231. gr. og 233. gr. almennra hegningarlaga, ásamt fjórum öðrum. Ákærði sé því að mati ríkisaksóknara undir sterkum grun um að hafa í félagi við meðákærðu framið eftirfarandi ofbeldis- og frelsissviptingarbrot þann 1. júlí sl. gegn A og B:

                (Mál lögreglu nr. 007-2013-[...], sameinað rannsókn máli -[...]).

Meintur brotaþoli í málinu, A, hafi lýst atvikum þannig að hann hafi verið að skemmta sér helgina 28.–30. júní ásamt ákærða. Að kvöldi sunnudagsins hafi hann svo tjáð ákærða, er þeir hafi verið staddir í gleðskap að [...] í Reykjavík, að B hefði átt í kynferðislegu sambandi með [...] ákærða. Við þær fréttir hafi ákærði reiðst mikið og ráðist að A með því að slá hann hnefahögg í andlitið. Því næst hafi A verið neyddur upp í bifreið og ekið með hann að [...] í Grafarvogi, þar sem ákærði hafi aftur tekið á móti honum með hnefahöggum og neytt hann upp í aðra bifreið sem hafi ekið með hann til baka að [...]. Á meðan á akstrinum hafi staðið segir hann ákærða hafa stungið hann nokkrum sinnum með eggvopni. Er hann hafi svo komið aftur í íbúðina að [...] segir hann ofbeldið hafa stigmagnast og að það hafi verið ákærði og meðákærði Y sem hafi haft sig mest í frammi. Hafi hann lýst því að hann hafi verið kýldur í andlitið nokkrum sinnum, laminn í hnéskeljar og handarbök líklega með hafnaboltakylfu. Þá hafi hann verið laminn með minni kylfu í andlitið, og telji sig hafa kinnbeinsbrotnað við það. Þá hafi þeir notað skæri og heimatilbúinn hníf eða rakvélablað til að stinga hann í höfuðið og klippa í eyrun á honum. Þá segi hann meðákærða Y hafa stungið sig 3-4 sinnum með notaðri sprautunál, á meðan ákærði hafi haldið honum niðri. Loks hafi ákærði skipað honum að fara í sturtu til að þrífa af sér blóð og í kjölfarið hafi hann farið með hópnum að [...] í Hafnarfirði. Það hafi svo verið mánudagsmorguninn sem hann hafi yfirgefið vettvang og leitað skjóls hjá vini sínum uns lögregla hafi haft samband við hann.

                Brotaþoli B kveðst hafa séð A er komið hafi verið með B í íbúðina að [...] og hafi hann lýst því að A hafi augljóslega orðið fyrir barsmíðum og að hann hafi verið skelkaður að sjá.

                Í skýrslutökum yfir meðákærðu, hafi komið fram að ákærði og Y hafi verið gerendur í öllu ofbeldinu og að ákærði hafi slegið A 6-7 högg í andlitið og stungið hann nokkrum sinnum með skrúfjárni.

                Vitni hafi einnig lýst ofbeldinu að [...] og að ákærði hafi verið þar í aðalhlutverki. Segja þau ákærða hafa misst stjórn á sér er A hafi tjáð honum frá sambandi B og [...] ákærða og hafi hann í beinu kjölfari ráðist að A með höggum.

                Samkvæmt læknisvottorði hafi A m.a. hlotið brot á augntóftargólfi og á kinnbeini, mar í hársverði, stungu eða skurðsár á framhandlegg, þar sem sýnist vera að beitt hafi verið eggvopnum. 

(Mál lögreglu nr. 007-2013-[...])

Meintur brotaþoli, B, hafi lýst atvikum með þeim hætti að hann hafi verið sofandi heima hjá sér að [...] þegar dyrabjöllunni hafi verið hringt og honum tjáð í gegnum dyrasímann að þetta væri „C“ vinur hans. Er hann hafi opnað hurðina hafi meðákærðu Y, Z, Þ og Æ ruðst inn í íbúðina. Hafi þeir lamið hann með kylfum og gert honum ljóst að fara ætti með hann eitthvert. Þá hafi Y þrýst hníf upp að síðu hans og tjáð honum að hann yrði stunginn myndi hann reyna að flýja.

                Í kjölfarið hafi verið farið með hann að [...] þar sem ákærði hafi beðið eftir honum við bifreiðastæði. Segist brotaþoli þá hafa áttað sig á ástæðu þess að hann hafi verið sóttur, þ.e. að hann hafði stundað kynlíf með [...] ákærða. Kveður hann ákærða hafa slegið sig um leið og hann hafi stigið út úr bifreiðinni og síðan hafi verið farið með hann í íbúðina þar sem hann hafi hitt fyrir A. Segir hann síðan ákærða hafa ákveðið að fara með hann að [...] í Hafnarfirði.

                Er þangað hafi verið komið segir B ofbeldið hafa hafist að nýju og fljótlega hafi það færst í aukana. Hafi þeir lamið hann með kylfum og bundið hann að fyrirskipan ákærða þannig að hann hafi legið á maganum með hendur fyrir aftan bak og þeir þannig haldið áfram að lemja á honum. Hafi ákærði og Y síðan afklætt hann, sprautað rakspíra á bringuna og kveikt í. Hafi þeir síðan gert það sama við kynfæri hans. Hafi hann við það hreyft sig í þeim tilgangi að slökkva logann en þá hafi þeir tveir látið höggin dynja á honum. Ákærði hafi síðan á milli högga spurt hann um [...] sína. Þá kveður hann ákærða hafa lamið sig með kylfu í andlitið þannig að efri vör hans rifnað og framtönn brotnað. Hafi ákærði síðan þvingað hann til að gleypa heila lúku af óþekktum pillum og skipað meðákærða Þ að sprauta hann í rassinn með óþekktu lyfi, sem og hann gerði. Hafi þeir því næst farið að lemja hann með beltum í bakið en ákærði hafi svo loks farið með hann inn á baðherbergi til að þrífa af honum blóð, en haldið barsmíðunum jafnframt áfram.

                Í kjölfarið hafi hann svo verið færður að nýju í bifreið og segir hann meðákærðu Y og Þ hafa ekið með sig að [...] á [...] þar sem misþyrmingunum hafi verið haldið áfram. Hafi þeir loks bundið hann við burðarbita í kjallara hússins, en hann hafi svo loks verið leystur af húsráðanda og þá getað haft samband við föður sinn sem hafi komið að sækja hann.

                Í skýrslutökum af meðákærðu hafi komið fram að ákærði hafi verið staddur í íbúðinni að [...] og tekið þátt í árásinni.

                Samkvæmt læknisvottorði hafi brotaþoli B hlotið brotna framtönn, marga yfirborðsáverka á höfði, öxl og upphandlegg og opið sár á vör og munnholi auk margra rispa og sára, brotasprungu og dældun í hægra nefbeini. Áverkar sem benda til misþyrminga og meiðinga í pyntingarskyni, sbr. læknisvottorð frá 9. júlí sl. og 25. júlí.

                Þá bendi gögn sem lögregla hafi aflað um símtæki ákærða að hann hafi verið staddur bæði að [...] og [...] á umræddum tíma og nálægt vettvangi að [...].

                Eins og lýst sé hér að framan og gögn málsins beri með sér, sé ákærði nú undir sterkum grun að hafa í félagi við meðákærðu framið tvær stórhættulegar líkamsárásir og frelsissviptingu, en rannsókn hafi leitt í ljós að bæði brotin megi rekja til þess að annar brotaþola eigi að hafa átt í kynferðislegu sambandi við [...] ákærða og virðist því sem um hefndarverk af hálfu hans hafi verið um að ræða. Komi það heim og saman við lýsingar brotaþola um að ákærði hafi haft sig mest í frammi við að beita og skipa fyrir um beitingu ofbeldis.

                Ákærði sæti einnig ákæru, fyrir húsbrot og hótanir með því að hafa sunnudaginn 30. júní 2013 ruðst í leyfisleysi inn á heimili D, kennitala [...] og E, kennitala [...] að [...], og hótað þeim að drepa dóttur þeirra F og föður hennar E.

                (Mál lögreglu nr. 007-2013-[...])

Að auki sæti ákærði nú ákæru vegna sérstaklega hættulegrar líkamsárásar á [...] sína F sem honum sé gefið að sök að hafa á heimili hennar bundið belti af baðslopp um hálsinn á henni og dregið hana þannig að hún hafi nærri verið köfnuð.

                Þau brot sem ákærði sé grunaður um varða við 2. mgr. 218. gr., 1. mgr. 226. gr., 231. gr. og 233. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, en við árásina hafi verið notast við kylfur, hnífa, skrúfjárn, notaðar sprautunálar og tangir auk þess sem kveikt hafi verið í líkama brotaþola með því að notast við rakspíra. Hafi umræddum tækjum verið beitt með hættulegri aðferð en kylfuhögg hafi m.a. beinst að höfði og hafi árásin því hæglega getað haft alvarlegt líkamstjón í för með sér. Þá sé enn hætta á að brotaþoli hafi smitast af alvarlegum smitsjúkdómum er hann hafi verið stunginn með notuðum sprautunálum. Ákærði sé því undir grun um að hafa framið brot sem varði allt að 16 ára fangelsi og telji lögregla að mikil hætta stafi af ákærða og áframhaldandi gæsluvarðhald sé því nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna, enda eðli brotanna þess háttar að það kunni að særa réttarvitund almennings fái hann að vera frjáls ferða sinna.

                Með vísan til framangreinds og framlagðra gagna teljast skilyrði 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálamála uppfyllt og sé því ítrekuð sú krafa að ákærða verði með úrskurði gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi til miðvikudagsins 30. október nk. kl. 16:00.

Niðurstaða:

Með gæsluvarðhaldi eru skert mikilsverð réttindi manna sem njóta verndar 1. mgr. 67. gr. stjórnarskrárinnar þar sem svo er fyrir mælt að engan megi svipta frelsi nema samkvæmt heimild í lögum. Krafa ríkissaksóknara um framlengingu gæsluvarðhalds yfir ákærða er reist á 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Samkvæmt því ákvæði má úrskurða sakborning í gæsluvarðhald þótt skilyrði a. til d. liðar 1. mgr. greinarinnar séu ekki fyrir hendi ef sterkur grunur leikur á að hann hafi framið afbrot sem að lögum getur varðað 10 ára fangelsi, enda sé brotið þess eðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.

Svo sem að framan er rakið hefur X verið ákærður vegna ofbeldis- og frelsissviptingarbrota þann 1. júlí sl. gegn A og B sem lýst er að framan og talin eru varða við 2. mgr. 218. gr., 1. mgr. 226. gr., 231. gr. og 233. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Hann sætir einnig ákæru fyrir húsbrot og hótanir þann 30. júní sl. og sætir auk þess ákæru vegna sérstaklega hættulegrar líkamsárásar eins og að framan er lýst á [...] sína þann 15. október 2012. Samkvæmt þessu er X undir sterkum grun um að hafa framið brot sem geta varðað meira en 10 ára fangelsi. Er skilyrði 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um alvarleika brots því fullnægt.

Brot þau sem sterkur grunur er um að ákærði hafi framið fela í sér stórfelldar og alvarlegar líkamsárásir og frelsissviptingu svo sem að framan er lýst. Fallist er á það með ríkissaksóknara að eðli brotanna sé þess háttar að það kunni að særa réttarvitund almennings fái hann að vera frjáls ferða sinna. Að mati dómsins er um að ræða mjög alvarleg og svívirðileg brot og gæti það valdið óróa og ótta í samfélaginu um áframhaldandi ofbeldisbrot ákærða verði hann látinn laus. Verður áframhaldandi gæsluvarðhald því talið nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Ákærði hefur sætt gæsluvarðhaldi frá handtöku þann 12. júlí sl. og í dag hefur mál verið höfðað gegn honum með útgáfu ákæru vegna framangreindra brota. Lagaskilyrði þykja því vera fyrir hendi til að gæsluvarðhald verði framlengt, sbr. 4. mgr. 95. gr. laga nr. 8/2008.

Að því virtu og með vísan til þess sem að framan greinir eru uppfyllt skilyrði 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til að úrskurða ákærða í gæsluvarðhald á grundvelli þess ákvæðis. Verður því fallist á kröfu ríkissaksóknara eins og hún er fram sett og greinir í úrskurðarorði.

Kristrún Kristinsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð:

Ákærði, X, kt. [...], sæti áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30. október 2013, kl. 16.00, á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.