Hæstiréttur íslands
Mál nr. 581/2016
Lykilorð
- Kærumál
- Farbann
Reifun
Dómur Hæstaréttar.
Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.
Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 12. ágúst 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 15. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 12. ágúst 2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram farbanni allt til föstudagsins 9. september 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími.
Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.
Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.
Dómsorð:
Hinn kærði úrskurður er staðfestur.
Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 12. ágúst 2016.
Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, fæddum [...], verði gert að sæta áframhaldandi farbanni, allt til föstudagsins 9. september nk., kl. 16.00.
Í greinargerð aðstoðarsaksóknara kemur fram að embætti lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu hafi til rannsóknar ætlað kynferðisbrot kærða, X, gagnvart 15 ára gamalli stúlku, B. Stúlkan hafi komið í fylgd vina sinna á lögreglustöð um klukkan 06.00 að morgni sunnudagsins 17. júlí sl. og tjáð lögreglu að hún hefði orðið fyrir kynferðisbroti. Í framhaldinu hafi stúlkunni verið fylgt á neyðarmóttöku fyrir þolendur kynferðisofbeldis á LSH og síðan hafi stúlkan mætt með móður sinni á lögreglustöð og lagt fram kæru í málinu. Stúlkan teldi brotið hafa átt sér stað að [...] eða [...] í Reykjavík og hafi lýst ætluðum vettvangi. Lögreglan hafi farið á staðinn og í ljós komið að á 3. hæð til hægri að [...] hafi verið herbergi sem kæmi heim og saman við lýsingu stúlkunnar og hafi kærði verið þar sofandi í herberginu. Hann hafi verið handtekinn og fluttur á lögreglustöð.
Þá er þess getið að stúlkan lýsi atvikum þannig að hún hafi farið að heiman á milli kl. 2.00-3.00 aðfaranótt sunnudagsins 17. júlí sl. og rekist á tvo menn við [...], annar þeirra kvæðist heita X. Hann hafi sagst vera í fríi á Íslandi en byggi í [...] og væri 22 ára. Stúlkan kvæðist hafa sagt kærða að hún væri 15 ára. Hann hafi verið að drekka bjór og boðið henni sopa og að koma með sér á skemmtistað til að fá meiri bjór. Þau þrjú hefðu farið saman á skemmtistað við hliðina á Bæjarins bestu og að sögn stúlkunnar hefði kærði gefið henni þrjá bjóra. Stúlkan kvæðist hafa orðið verulega ölvuð og þegar síminn hennar hafi orðið rafmagnslaus hefði kærði boðið henni heim til sín til að hlaða símann, en hafi jafnframt sagt að þau gætu svo farið aftur á skemmtistaðinn. Þau tvö hefðu síðan gengið heim til hans. Þegar þangað hafi verið komið hefði stúlkan sett símann sinn í hleðslu og á sama tíma heyrt smell þegar kærði hefði læst herberginu og slökkt ljósið. Hún kvæðist hafa verið orðin mjög þreytt og dofin á þeim tímapunkti. Að sögn stúlkunnar hefði kærði sest við hlið hennar í rúminu og byrjað að kyssa hana. Hann hefði farið með hendina inn á hana og komið við brjóst hennar og kynfæri. Þá hafi hann klætt hann úr buxum og nærbuxum og farið sjálfur úr sínum buxum. Hann hefði síðan sett getnaðarlim sinn í leggöng hennar og kvæðist hún hafa fundið fyrir sársauka. Hún telji að hann hafi fengið sáðlát en ekki notað getnaðarvörn. Stúlkan kvæðist ekki hafa viljað hafa samfarir við kærða, en hún hefði frosið og ekki tekið neinn þátt. Hún kvæði þau ekki hafa rætt það sérstaklega áður að hafa samfarir og að hann hefði ekki spurt hana um vilja hennar. Að þessu loknu hefði stúlkan klætt sig í fötin en ekki fundið nærbuxurnar. Kærði hefði fylgt henni út og sagt við hana “you can’t tell”. Stúlkan hefði farið út úr íbúðinni og hringt í vinkonu sína sem hefði sótt hana og farið strax með hana til lögreglu. Lögregla hafi tekið skýrslur af þeim vitnum sem hitt hafi stúlkuna strax í kjölfar meints brots og hafi vitni lýst því að stúlkan hafi verið verulega ölvuð og í miklu uppnámi. Beðið sé eftir niðurstöðum úr blóðsýnum brotaþola frá rannsóknarstofu í lyfja- og eiturefnafræðum.
Í greinargerð aðstoðarsaksóknara kemur fram að kærði neiti sök. Hann játi að hafa hitt stúlkuna umrætt sinn og farið með henni að [...] en kvæði hana hafa verið samþykka samförunum. Þá kvæðist hann ekki hafa vitað að hún væri aðeins 15 ára gömul, heldur talið hana vera á aldrinum 22-25 ára. Hann segðist þó ekki hafa spurt hana um aldur hennar. Hann kvæðist eiga barn og barnsmóður hér á landi en vera búsettur í [...]. Hann hafi átt bókað flug út þann 27. júlí sl. en verið úrskurðaður í farbann með úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur nr. R-[...]/2016 þann 17. júlí sl. sem síðan hafi verið staðfestur með dómi Hæstaréttar nr. 522/2016 frá 22. júlí sl. Farið sé fram á að kærði verði úrskurðaður í áframhaldandi farbann á grundvelli 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Á því sé byggt að skilyrði b-liðar 1. mgr. 95. gr. sömu laga séu uppfyllt. Kærði sé að mati lögreglu undir rökstuddum grun um háttsemi sem varði fangelsisrefsingu, en til rannsóknar sé ætlað brot gegn 1. og 2. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 sem geti varðað allt að 16 ára fangelsi. Kærða sé gefið að sök kynferðisbrot gegn 15 ára stúlku með því að hafa þvingað hana til að hafa við sig samræði, gegn vilja hennar, með því að notfæra sér yfirburðastöðu sína gagnvart stúlkunni, sér í lagi vegna aldurs- og þroskamunar og það að hún var ein með honum í húsnæði á hans vegum og fjarri öðrum, og sumpart með því að hafa notfært sér ölvunarástand hennar.
Áréttað er af hálfu lögreglu að kærði sé erlendur ríkisborgari og þó hann eigi hér barn og barnsmóður þá hafi hann engin önnur tengsl við landið. Hann hafi verið staddur hér á landi í fríi þegar mál þetta hafi komið upp en sé búsettur og starfandi í [...]. Sæti hann ekki farbanni megi ætla að hann reyni að komast úr landi til að komast undan málsókn eða fullnustu refsingar. Að mati lögreglu sé brýnt að tryggja nærveru kærða á meðan mál hans sé til meðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gert að sæta farbanni þar til mál hans sé til lykta leitt. Að öllu framangreindu virtu og með hliðsjón af því hversu alvarlega háttsemi kærði sé sakaður um, sé þess krafist að hann sæti áframhaldandi farbanni á grundvelli b-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.
Niðurstaða
Kærði er undir rökstuddum grun um að hafa gerst sekur um brot gegn 1. og 2. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 ásamt síðari breytingum, sem getur varðað allt að 16 ára fangelsi ef sök er sönnuð. Um heimild til að úrskurða kærða í farbann er vísað til b-liðar 1. mgr. 95. gr. sbr. 100 gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.
Kærði er erlendur ríkisborgari og þó hann eigi hér barn og barnsmóður þá liggur ekkert fyrir í málinu um að hann hafi önnur náin tengsl við landið. Hann mun hafa komið til landsins í frí en er búsettur og starfandi í [...]. Sterkar líkur má leiða að því að sæti kærði ekki farbanni megi ætla að hann reyni að komast úr landi til að komast undan málsókn eða fullnustu refsingar. Að mati lögreglu er brýnt að tryggja nærveru kærða á meðan mál hans er til meðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gert að sæta farbanni þar til mál hans sé til lykta leitt.
Aðstoðarsaksóknari gerði grein fyrir því að rannsókn málsins væri á lokastigi og einungis væri nú beðið niðurstöðu úr blóðrannsókn. Hún væri væntanleg í næstu viku og þá þegar yrði málið sent embætti héraðssaksóknara, til ákvörðunar um hvort ákært verði í málinu.
Ekki verður talið að fram hafi verið færð haldbær rök fyrir því að farbanni verði markaður skemmri tími en krafist er.
Samkvæmt framanrituðu og með vísan til b-liðar 1. mgr. 95. gr. og 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 verður að telja að enn séu uppfyllt skilyrði til þess að banna kærða brottför af landinu, enda og rannsókn málsins á lokastigi. Er því fallist á kröfu héraðssaksóknara, eins og hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði.
Lárentsínus Kristjánsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.
Ú R S K U R Ð A R O R Ð :
Kærði, X, ríkisborgari [...] en búsettur í [...], fæddur [...], skal sæta áframhaldandi farbanni allt til föstudagsins 9. september nk., kl. 16.00.