Þriðjudaginn 30. september 2008.
Nr. 490/2008.	Þrotabú Trésmiðju Fljótsdalshéraðs hf. (Skúli Bjarnason hrl.) gegn Eignarhaldsfélaginu Hara ehf. (Árni Pálsson hrl.)

 

Kærumál. Framhaldssök.

Héraðsdómur vísaði frá framhaldssök í máli þar sem þrotabú T hf. hafði áður höfðað mál gegn E ehf. og krafðist riftunar á afsali T hf. á nánar tilgreindum byggingarlóðum og til greiðslu 10.000.000 króna með nánar tilgreindum vöxtum. Fjárhæðina studdi þrotabúið við álit löggilts fasteignasala á verðmæti lóðanna  með fyrirvara í stefnu um dómkvaðningu matsmanns ef til andmæla kæmi af hálfu E ehf. Eftir að slík andmæli komu fram fékk þrotabúið dómkvaddan matsmann til að meta verðmæti lóðarinnar og var stefnufjárhæð í framhaldssök studd við matsgerðina. Eins og atvikum málsins var háttað var talið að skilyrði 29. gr. laga nr. 91/1991, til að auka við fyrri kröfu í málinu, hefðu verið fyrir hendi og að ekki bæri að meta þrotabúinu til vanrækslu að hafa ekki gert kröfur á hendur E ehf., í einu lagi, í upphafi. Þá hefði aukning á fyrri kröfu hvorki verið til þess fallin að raska grundvelli málsins né að auka E ehf. vinnu við vörn sína. Var úrskurður héraðsdóms felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdómara að taka málið til efnismeðferðar.

               

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Gunnlaugur Claessen, Ólafur Börkur Þorvaldsson og Páll Hreinsson.

Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 26. ágúst 2008, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 5. september sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 13. ágúst 2008, þar sem vísað var frá dómi framhaldssök í máli, sem sóknaraðili hafði áður höfðað gegn varnaraðila. Kæruheimild er í j. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdómara að taka málið til efnismeðferðar. Hann krefst einnig málskostnaðar í héraði og kærumálskostnaðar.

Varnaraðili krefst þess að úrskurður héraðsdóms verði staðfestur og honum dæmdur kærumálskostnaðar úr hendi sóknaraðila.

Sóknaraðili höfðaði málið upphaflega 13. september 2007 og krafðist þess að rift yrði tveimur gerningum Trésmiðju Fljótsdalshéraðs hf. 17. apríl 2006, þar sem félagið afsalaði til varnaraðila byggingarlóðum nr. 8 og 10 við Brekkusíðu á Akureyri með sökkulframkvæmdum þar og að varnaraðili yrði dæmdur til að greiða 10.000.000 krónur með nánar tilgreindum vöxtum. Fjárhæðina studdi hann við álit löggilts fasteignasala á verðmæti lóðanna, en í stefnu áskildi hann sér rétt til að leita eftir mati dómkvadds manns um það. Eftir að andmæli komu fram frá varnaraðila um ætlað verðmæti lóðanna fékk sóknaraðili dómkvaddan mann til að meta það og styðst stefnufjárhæð í framhaldssök við mat hans.

Þeirri staðhæfingu sóknaraðila hefur ekki verið mótmælt að hann hafi ekki fengið bókhaldsgögn Trésmiðju Fljótsdalshéraðs hf. í hendur fyrr en verulega var liðið á málshöfðunarfrest samkvæmt 148. gr. laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl. Einungis hluti bókhaldsgagnanna hafi fengist afhentur. Eins og atvik málsins eru vaxin verður ekki talið að meta beri sóknaraðila til vanrækslu að hafa ekki gert kröfur sínar á hendur varnaraðila í einu lagi í öndverðu eða óskað eftir dómkvaðningu matsmanns þegar við þingfestingu málsins, sbr. 29. gr. laga nr. 91/1991. Þá er aukning á fyrri kröfu hvorki til þess fallin að raska grundvelli málsins né að auka varnaraðila vinnu við vörn sína. Verður krafa sóknaraðila samkvæmt því tekin til greina.

Varnaraðili verður dæmdur til að greiða sóknaraðila málskostnað í héraði og kærumálskostnað eins og nánar segir í dómsorði.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdómara að taka kröfur sóknaraðila, Þrotabús Trésmiðju Fljótsdalshéraðs hf., á hendur varnaraðila, Eignarhaldsfélaginu Hara ehf., til efnismeðferðar.

Varnaraðili greiði sóknaraðila samtals 200.000 krónur í málskostnað í héraði og fyrir Hæstarétti.

 

Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 13. ágúst 2008.

Mál þetta var tekið til úrskurðar um kröfu stefnda um frávísun framhaldssakar þann 18. júní sl.

Í þessum þætti málsins krefst stefndi þess að framhaldssök verði vísað frá dómi og stefnandi dæmdur til greiðslu málskostnaðar. Stefnandi krefst þess að frávísunarkröfunni verði hrundið og málskostnaðar.

Málið er höfðað þann 13. september 2007 af þrotabúi Trésmiðju Fljótsdalshéraðs hf., Austurvegi 3, Selfossi, á hendur Eignarhaldsfélaginu Hara ehf., Vaðlatúni 12, Akureyri. Eru í stefnu gerðar þær dómkröfur að rift verði með dómi ráðstöfun með afsali dagsettu 12. desember 2005 þar sem Trésmiðja Fljótsdalshéraðs hf. afsalaði til stefnda byggingarlóðum við Brekkusíðu 8 og Brekkusíðu 10 á Akureyri ásamt tilheyrandi sökkulframkvæmdum.  Þá er þess krafist að stefndi verði dæmdur til að greiða stefnanda 10.000.000 króna ásamt nánar greindum dráttarvöxtum og málskostnað.    

I.

Í greinargerð stefnda í frumsök er tekið fram að stefnandi hafi látið við það sitja að leggja fram verðmat löggilts fasteignasala og í því mati komi ekkert fram um verðmæti lóðanna án framkvæmda, þó að það hafi aðeins verið lóðirnar sem voru seldar.

 Stefnandi lagði síðan fram matsbeiðni í málinu og var matsmaður dómkvaddur 20. desember 2007.  Var matsgerðin lögð fram í dómi 3. apríl 2008. Samhliða því var framhaldssök höfðuð til hækkunar á dómkröfum stefnanda um 2.000.000 króna ásamt dráttarvöxtum.

Í þessum þætti málsins krefst stefndi þess að framhaldssök verði vísað frá dómi og stefnandi dæmdur til greiðslu málskostnaðar samkvæmt framlögðum reikningi eða samkvæmt mati dómsins.

Frávísunarkrafa stefnda í framhaldssök er studd við það að með framhalds­sökinni sé stefnandi að hækka upphaflega kröfugerð sína vegna matsgerðar sem hann hafi aflað eftir að málið var þingfest og stefndi hafði skilað greinargerð.  Kveðst stefndi telja að stefnandi hefði auðveldlega átt að geta aflað matsgerðar mun fyrr, en ráðið verði af málsskjölum að hann hafi leitað eftir mati löggilts fasteignasala 20. júlí 2007 og engin skýring sé á því hvers vegna ekki hafi verið ráðist í matið fyrr.  Samkvæmt 29. gr. laga nr. 91, 1991 sé heimilt að auka við kröfur eftir þingfestingu máls verði það ekki metið til vanrækslu að hafa ekki gert kröfuna strax.  Verði að túlka ákvæðið þannig að oft séu tilvik þar sem ekki hafi verið vitað um kröfur og því afsakanlegt að hafa þær ekki uppi í öndverðu.  Þar sem nú sé verið að breyta grundvelli málsins með því að leggja fram matsgerð þá sýnist að það sé ekki um annað að ræða en að vísa framhaldssökinni frá dómi.

Stefnandi vísar til þess að skammur tími hafi verið til málshöfðunar og ekkert tóm til að bíða með hana meðan aflað væri matsgerðar dómkvadds matsmanns. Hafi því verið miðað við verðmat löggilts fasteignasala en áskilnaður verið uppi um að dómkveðja matsmann yrði fjárhæð mótmælt.  Hafi einmitt verið gert svo vegna mótmæla stefnda gegn því að á áliti fasteignasalans yrði byggt.  Hér sé eingöngu verið hækka fjárkröfuna og málsgrundvellinum sé á engan hátt raskað.

II.

Samkvæmt 29. gr. laga nr. 91, 1991 er það skilyrði fyrir höfðun framhaldssakar að vanrækslu stefnanda verði ekki kennt um að framhaldskrafan hafi ekki komið fram þegar í upphafi.  Þrátt fyrir það að skammur tími hafi verið til málshöfðunar verður að líta til þess að stefnandi hafði þann möguleika að krefjast ríflegri fjárhæðar en verðmat löggilts fasteignasala hljóðaði um ef hann hugðist að endingu byggja á mati dómkvadds matsmanns um fjárhæð kröfunnar og afla þess mats með beiðni um dómkvaðningu matsmanns samhliða þingfestingu málsins.  Líta verður svo á að stefnandi hafi þess í stað kosið að leggja þann grundvöll að málinu að miða dómkröfur sínar við verðmat löggilts fasteignasala, þótt hann áskildi sér rétt til að afla mats dómkvadds matsmanns ef verðmat fasteignasalans yrði vefengt.  Að þessu athuguðu verður fallist á það með stefnda að skilyrði til höfðunar framhaldssakar séu ekki uppfyllt og verður henni því vísað frá dómi, en rétt þykir að málskostnaður falli niður milli aðila í þessum þætti málsins.

Úrskurð þennan kveður upp Erlingur Sigtryggsson héraðsdómari.

ÚRSKURÐARORÐ:

Framhaldssök í máli þessu er vísað frá dómi.

Málskostnaður fellur niður.