Hæstiréttur íslands

Mál nr. 286/2017

Tryggingamiðstöðin hf. (Hjörleifur B. Kvaran lögmaður)
gegn
Einari Berg Olsen (Guðmundur Ómar Hafsteinsson lögmaður)

Lykilorð

  • Slysatrygging
  • Vátryggingarsamningur
  • Sjómaður
  • Vinnuslys
  • Gjafsókn

Reifun

E höfðaði mál á hendur T hf. og krafðist þess að viðurkenndur yrði réttur hans til skaðabóta úr slysatryggingu sjómanna vegna vinnuslys sem hann varð fyrir um borð í bát. Deildu aðilar um hvort sannað væri að E hefði orðið fyrir slysi tilgreindan dag í skilningi skilmála slysatryggingarinnar. Talið var sannað meðal annars með vísan til framburða vitna að slysið hefði orðið þann dag sem krafa E miðaði við. Engin vitni hefðu hins vegar verið að því hvernig meiðsl E báru að en frásagnir hans af atvikum væru mjög misvísandi. Þegar hann leitaði fyrst til læknis lýsti hann því að hann hefði verið að henda til kössum, þurft að lyfta þeim yfir axlarhæð og að talsverður veltingur hefði verið á skipinu. Næst þegar hann leitaði læknis hefði verið eftir honum skráð að hann neitaði áverka. Síðar tilkomnar lýsingar á því hvernig E hlaut meiðsl sín, sem allar hefðu komið fram eftir að hann hætti sjómannsstörfum og miðuðu við að hann hefði dottið, hefðu minna sönnunargildi. Var því ekki talið að E hefði sýnt fram á með haldbærum gögnum að tildrög meiðslanna hefðu verið þau að hann hefði dottið líkt og hann byggði málatilbúnað sinn á. Væri því ósannað að hann hefði orðið fyrir slysi í skilningi vátryggingarskilmálanna, sbr. 1. mgr. 172. gr. siglingalaga nr. 34/1985. Var T hf. því sýknað af kröfu E.

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Karl Axelsson og Oddný Mjöll Arnardóttir landsréttardómari.

Áfrýjandi skaut málinu til Hæstaréttar 11. maí 2017. Hann krefst sýknu af kröfu stefnda og málskostnaðar í héraði og fyrir Hæstarétti.

Stefndi krefst staðfestingar héraðsdóms og málskostnaðar fyrir Hæstarétti án tillits til gjafsóknar sem honum hefur verið veitt.

I

Mál þetta varðar kröfu stefnda um að viðurkenndur verði réttur hans til skaðabóta úr hendi áfrýjanda úr slysatryggingu sjómanna. Byggir hann kröfu sína á því að 4. júní 2013 hafi hann orðið fyrir vinnuslysi um borð í línu- og netabátnum Von GK-113 og meiðst á vinstri öxl. Í stefnu er atvikum þannig lýst að áfrýjandi hafi verið með „pakkningar ... sem hann þurfti að kasta yfir beitningarvél til að koma þeim í svokallaðan beitningarkassa sem var hinum megin við vélina.“ Þegar hann hafi haldið á einni pakkningunni og verið að fara að kasta henni hafi komið „lag á bátinn þannig að hann fékk slink á sig, missti jafnvægið og datt á beitningarvélina og síðan á þilfarið.“

Með bréfi 22. október 2014 hafnaði áfrýjandi bótaskyldu og úrskurðarnefnd í vátryggingarmálum komst að sömu niðurstöðu 10. nóvember 2015.

Aðila málsins greinir á um hvort sannað sé að stefndi hafi 4. júní 2013 orðið fyrir slysi í skilningi greinar 2.3 í vátryggingarskilmálum áfrýjanda fyrir slysatryggingu sjómanna, sbr. 2. mgr. 172. gr. siglingarlaga nr. 34/1985. Stefndi er einn til frásagnar um atvik máls og ekki var haldin dagbók um borð í skipinu. Samkvæmt 1. gr. reglna um skipsbækur nr. 138/1986, sem settar voru með stoð í 1. mgr. 9. gr. siglingalaga, er ekki skylt að halda dagbók í skipi sem er undir tólf rúmlestum, en af gögnum málsins verður ráðið að Von GK-113 hafi verið undir þeim stærðarmörkum.

II

Samkvæmt gögnum málsins leitaði stefndi til heilsugæslustöðvarinnar á Neskaupstað síðdegis 4. júní 2013. Í samskiptagögnum þaðan kom fram að hann hefði aðeins leitað þangað í þetta eina sinn. Þar var jafnframt eftir honum haft að hann hefði nóttina áður verið að henda til 12 kílógramma kössum í talsverðum veltingi um borð í Von GK-113 frá Sandgerði og að hann hefði þurft að lyfta kössunum upp fyrir axlarhæð. Við skoðun hefði komið í ljós að hann væri verulega aumur yfir efri brún vinstri „trapezius“ vöðva og upp á vinstra hálssvæði neðan til. Næst leitaði stefndi til læknis á heilsugæslunni í Keflavík 11. nóvember 2013. Í samskiptaseðli frá þeirri heimsókn var frá því greint að hann hefði verið slæmur í vinstri öxl í tvo og hálfan mánuð, en jafnframt var þar skráð „neitar áverka.“ Þá sagði að stefndi hefði farið til læknis á Neskaupstað fyrir tveimur mánuðum, en hefði þrátt fyrir bólgueyðandi meðferð farið versnandi og illa getað unnið vegna kraftleysis í handlegg. Sama dag var gefið út vottorð um óvinnufærni stefnda frá 11. til 18. nóvember 2013. Í vottorðinu var hakað við reit sem gaf til kynna að óvinnufærnin væri vegna sjúkdóms.

Stefndi leitaði aftur á heilsugæsluna í Keflavík 18. nóvember 2013 og fékk þá vottorð um óvinnufærni frá 18. nóvember til 7. desember 2013 vegna vinnuslyss. Þá gekkst hann undir myndgreiningu á vinstri öxl 28. nóvember 2013 en samkvæmt vottorði Sveinbjörns Brandssonar bæklunarskurðlæknis 7. nóvember 2014 sýndi ómskoðun meðal annars „ómgerðar breytingar í neðankambsvöðvasin sem var áberandi þrútin og ómsnauð, sérstaklega aftan til og var talið að um bólgubreytingar væri að ræða.“ Einnig kom þar fram að ómskoðunin hefði sýnt að hugsanlega væru smávægilegir áverkar á efri hlið sinar. Stefndi kom enn á ný á heilsugæslustöðina 29. nóvember 2013. Í samskiptaseðli frá þeirri læknisheimsókn var í fyrsta sinn frá því greint að hann hefði orðið fyrir slysi við það að falla um borð í bát. Sama dag var gefið út læknisvottorð til Sjúkratrygginga Íslands þess efnis að stefndi væri óvinnufær vegna vinnuslyss frá 3. nóvember til 10. desember 2013, en þar kom jafnframt fram að hann hefði runnið til á dekki og utan í beitningavél með vinstri öxl. Samskonar vottorð með sömu atvikalýsingu voru einnig gefin út 2. desember 2013 og 7. janúar 2014 og framlengdu þau tímabil óvinnufærni til 2. febrúar 2014.

Sjúkratryggingum Íslands var 11. desember 2013 tilkynnt um að stefndi hefði orðið fyrir vinnuslysi. Í tilkynningunni, sem undirrituð var af stefnda og Herði Kristinssyni útgerðarstjóra fyrir hönd Útgerðarfélags Sandgerðis ehf., sagði að slysið hefði orðið 3. nóvember 2013 klukkan 11 og að stefndi hefði hætt vinnu 9. sama mánaðar. Þar sagði jafnframt að stefndi hefði fallið þegar verið var að draga línuna, henst utan í uppstokkarann og lent illa með vinstri öxlina utan í honum, en uppstokkari mun vera hluti af beitningavélinni.

Bjarni Guðmundur Ragnarsson, skipstjóri á Von GK-113, gaf jafnframt yfirlýsingu, 13. janúar 2014, þess efnis að stefndi hefði í róðri 10. nóvember 2013 farið að kvarta yfir sárum verk og máttleysi í vinstri öxl og ekki getað aðstoðað við löndun. Hefði hann tjáð sér að hann hefði í róðrinum á undan kastast til vegna veltings og lent með vinstri öxlina utan í uppstokkarann. Þeir hefðu á þessum tíma róið frá Neskaupstað og Bjarni hvatt stefnda til að leita læknis er hann kæmi suður en stefndi hefði verið á leið í samningsbundið frí. Með vísan meðal annars til fyrrgreindrar tjónstilkynningar samþykkti áfrýjandi bótaskyldu vegna slyss sem orðið hefði 3. nóvember 2013.

Stefndi leitaði aftur á heilsugæslustöðina í Keflavík 14. janúar 2014 og lýsti óbreyttri líðan. Í samskiptaseðli frá þeirri læknisheimsókn sagði að stefndi hefði slasast á sjó í nóvember er hann hefði dottið utan í beitningavél með öxlina. Hefði hann ekki getað notað gripliminn síðan til vinnu. Sama dag var honum vísað til Sveinbjörns Brandssonar. Í læknabréfi hans 3. febrúar 2014 var eftirfarandi haft eftir stefnda um tildrög meiðslanna: „Hann lenti í því í september, man ekki alveg dagsetninguna, að hann var við vinnu um borð í bát … og var að kasta beitu í beitukar en dettur þá utan í beitningavélina og fær högg á vinstri öxlina. Hann var að vinna áfram en var afleitur og hefur ekki verið í vinnu frá því í nóvember sl.“ Sveinbjörn Brandsson gaf einnig út læknisvottorð 3. febrúar 2014 vegna vinnuslyss, en þar var stefndi sagður óvinnufær um óvissan tíma frá 2. febrúar 2014 að telja. Framangreind frásögn stefnda af atvikum máls var síðan endurtekin orðrétt eða lítillega umorðuð í sjúkradagpeningavottorðum til Sjúkratrygginga Íslands 15. apríl 2014 og 3. júlí 2014, læknisvottorðum Sveinbjörns Brandssonar 13. júlí 2014 og 7. nóvember 2014 og í örorkumati Júlíusar Valssonar læknis 16. september 2014. Stefndi gekkst undir speglunaraðgerð á vinstri öxl 13. febrúar 2014, en um hana sagði meðal annars í vottorði Sveinbjörns Brandssonar 7. nóvember 2014: „Í spegluninni kom í ljós roði og smáskemmd í ofankambsvöðvasin aftarlega, ekki rifa í gegn en klárlega breyting í festunni, hugsanlega eftir áverka.“

Í ódagsettri tjónstilkynningu, sem undirrituð var af stefnda og send var áfrýjanda með tölvupósti lögmanns hans 2. júní 2014, kom fram að stefndi hefði orðið fyrir slysi í október 2014. Þar sagði jafnframt að stefndi hefði þurft að kasta pakkningum með beitu yfir beitningavél. Þegar hann hefði verið að kasta einni pakkningunni hefði komið lag á bátinn og hann dottið á beitningavélina og síðan á þilfarið. Hann hefði haldið áfram að vinna en leitað til læknis á Neskaupstað tveimur dögum síðar og síðan í Keflavík um það bil mánuði eftir slysið.

Við gagnaöflun vegna meiðsla stefnda komu fram gögn sem sýndu að hann hefði leitað til læknis á Neskaupstað 4. júní 2013. Stefndi ritaði þá áfrýjanda bréf 26. september 2014 til leiðréttingar á fyrri tjónstilkynningu og vísaði þar til þess að slysið hefði orðið 4. júní 2013. Bjarni Guðmundur Ragnarsson gaf jafnframt út nýja yfirlýsingu 26. september 2014 þess efnis að 4. júní 2013 hefði stefndi kvartað yfir sárum verk í vinstri öxl og fengið löndunarfrí til að fara til læknis á Neskaupstað. Þá tók hann fram að á „slysaskýrslu“ útgerðarstjóra væri ranglega greint frá dagsetningu slyssins. Með tilkynningum til Sjúkratrygginga Íslands 26. og 28. september 2014 var sömu leiðréttingu komið á framfæri, en tilkynningarnar voru undirritaðar af stefnda, Bjarna Guðmundi Ragnarssyni og Herði Kristinssyni.

Fyrir héraðsdómi bar stefndi að skipverjar hefðu verið að gera klárt fyrir að leggja línuna og hann verið að henda beitu yfir beitningavélina þegar slagsíða kom á bátinn. Hefði hann þá misst fótanna en höndin fest í beitningavélinni þannig að hann hefði eiginlega hangið og hnykkur komið á vinstri öxlina. Hann hefði haldið áfram að vinna fyrst um sinn en síðan fundið fyrir óþægindum í öxlinni og farið til læknis á Neskaupstað á meðan landað var. Kvaðst stefndi ekki muna nákvæmlega hvaða dag þetta gerðist en það hefði verið í júní. Í kjölfarið hefði hann harkað af sér og haldið áfram að vinna en síðan hætt til sjós í nóvember 2013.

III

Stefndi byggir á því að hann hafi hlotið meiðsl sín við vinnu 4. júní 2013. Fær það nokkra stoð í gögnum málsins en samkvæmt þeim leitaði hann, svo sem fyrr greinir, til læknis á Neskaupstað þann dag. Einnig vísaði hann til læknisheimsóknarinnar á Neskaupstað þegar hann leitaði næst læknis vegna einkenna frá vinstri öxl, þótt mikillar ónákvæmni gæti að öðru leyti um tímasetningar í frásögn hans. Þá báru vitnin Bjarni Guðmundur Ragnarsson, Hörður Kristinsson og Hjalti Skarphéðinn Kristinsson, sem einnig var skipstjóri á Von GK-113, að stefndi hefði tekið verkjalyf og verið slæmur í öxlinni um nokkra hríð áður en hann hætti til sjós. Verður því talið sannað að stefndi hafi hlotið meiðsl við vinnu sína 4. júní 2013.

Samkvæmt grein 2.3 í skilmálum fyrir slysatryggingu sjómanna hjá áfrýjanda er með orðinu „slys“ átt við skyndilegan utanaðkomandi atburð sem veldur meiðslum á líkama vátryggðs og gerist án vilja hans. Engin vitni eru að því hvernig meiðsl stefnda báru að, en frásagnir hans af atvikum eru mjög misvísandi. Þegar hann leitaði til læknis á Neskaupstað 4. júní 2013 lýsti hann því að hann hefði verið að henda til kössum, þurft að lyfta þeim yfir axlarhæð, og að talsverður veltingur hefði verið á skipinu. Næst þegar hann leitaði læknis vegna meiðsla sinna var eftir honum skráð að hann neitaði áverka. Síðar til komnar lýsingar á því hvernig stefndi hlaut meiðsl sín, sem allar komu fram eftir að hann hætti sjómannsstörfum og miða við að hann hafi dottið, hafa minna sönnunargildi. Hefur stefndi ekki sýnt fram á það með haldbærum gögnum að tildrög meiðslanna hafi verið þau að hann hafi dottið líkt og hann byggir málatilbúnað sinn á og er því ósannað að hann hafi orðið fyrir slysi í skilningi vátryggingarskilmála áfrýjanda fyrir slysatryggingu sjómanna, sbr. 1. mgr. 172. gr. siglingarlaga. Verður áfrýjandi því sýknaður af kröfu stefnda um viðurkenningu bótaskyldu.

Rétt er að málskostnaður í héraði og fyrir Hæstarétti falli niður.

Ákvæði hins áfrýjaða dóms um gjafsóknarkostnað stefnda verður staðfest en um gjafsóknarkostnað hans fyrir Hæstarétti fer sem í dómsorði segir.

Dómsorð:

Áfrýjandi, Tryggingamiðstöðin hf., er sýkn af kröfu stefnda, Einars Berg Olsen.

Málskostnaður í héraði og fyrir Hæstarétti fellur niður.

Ákvæði hins áfrýjaða dóms um gjafsóknarkostnað er staðfest.

Allur gjafsóknarkostnaður stefnda fyrir Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málflutningsþóknun lögmanns hans, 600.000 krónur.

                                                                           

 

Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur 17. febrúar 2017

                Mál þetta höfðaði Einar Berg Olsen, Hjallavegi 9, Reykjanesbæ, með stefnu birtri 5. október 2016 á hendur Tryggingamiðstöðinni hf., Síðumúla 24, Reykjavík.  Málið var dómtekið að lokinni aðalmeðferð 8. febrúar sl. 

                Stefnandi krefst þess að viðurkenndur verði réttur hans til skaðabóta úr slysa­tryggingu sjómanna úr hendi stefnda vegna tjóns sem hann varð fyrir í vinnuslysi þann 4. júní 2013 um borð í Von GK 113.  Þá krefst stefnandi málskostnaðar eins og málið væri ekki gjafsóknarmál, en honum var veitt gjafsókn 25. janúar 2016. 

                Stefndi krefst sýknu af kröfum stefnanda og málskostnaðar úr hans hendi. 

                Stefnandi var skipverji á línubátnum Von GK.  Í stefnu segir að aðfaranótt 4. júní 2013 hafi hann verið að gera klárt fyrir að leggja línuna.  Hann hafi verið með kassa með beitu sem hann hafi þurft að kasta yfir beitningarvél, í beitningarkassa hinum megin við vélina.  Er hann hafi haldið á einni pakkningunni hafi komið lag á bátinn þannig að hann hafi fengið slink á sig og dottið á beitningarvélina og síðan þil­farið.  Hann hafi fundið fyrir óþægindum í vinstri öxlinni eftir þetta, en hafi haldið að hann myndi jafna sig.  Hafi hann haldið áfram að vinna.  Þegar frá leið hafi hann stífnað upp í öxlinni og átt erfitt með að beita sér.  Hann hafi verið stokkbólginn þegar komið var til hafnar.  Hafi hann fengið leyfi til að sleppa vinnu við löndun til þess að hann gæti leitað til læknis á heilsugæslustöðinni á Neskaupstað, en þaðan hafi verið róið á þessum tíma. 

                Í aðilaskýrslu sinni fyrir dómi lýsti stefnandi atvikinu svo að hann hefði verið að taka beitu og kasta yfir beitningarvélina í kar hinum megin.  Það hafi komið slag­síða á bátinn og hann runnið til og fest með höndina í beitningarvélinni og fengið hnykk í vinstri öxlina.  Hann hafi eiginlega hangið á hendinni.  Hann hafi haldið áfram að vinna, talið að þetta myndi jafna sig.  Hann hafi sagt Bjarna Ragnarssyni skipstjóra frá þessu og farið til læknis á meðan landað var úr bátnum.  Þeir hafi svo farið aftur út um kvöldið.  Hann hafi fengið bólgueyðandi lyf og verkjalyf.  Hann hafi haldið áfram fram á haustið, hafi hætt að taka verkjalyfin og þá hafi hann séð að þetta hafði ekkert batnað.  Hann hafi farið í frí í nóvember og þá ákveðið að fara til læknis.  Hann hafi sagt þá að hann væri ekki viss um að hann kæmi aftur.  Hann kvaðst ekki hafa farið neitt á sjó síðan. 

                Misjafnt er í gögnum málsins hvenær stefnandi á að hafa slasast.  Rétt er að rekja nokkur þessara gagna, en í sumum tilvikum hefur texti eins vottorðs verið skrifaður aftur. 

                Í ódags. tjónstilkynningu stefnanda til stefnda segir að slysið hafi orðið í október 2013. 

                Í tölvupóstskeyti lögmanns stefnanda til stefnda frá 2. júní 2014 biður hann um gögn um vinnuslys stefnanda í október 2013. 

                Í tilkynningu um slys til Sjúkratrygginga Íslands, dags. 11. desember 2013, segir að slysið hafi orðið 3. nóvember 2013 kl. 11.00.  Þessi tilkynning er undirrituð af stefnanda og Herði Kristinssyni ...

                Í beiðni um myndgreiningu sem Heilbrigðisstofnun Suðurnesja sendi Orku­húsinu við Suðurlandsbraut, dags. 11. nóvember 2013 segir að stefnandi hafi verið slæmur í vinstri öxl í tvo og hálfan mánuð. 

                Í læknabréfi frá Heilbrigðisstofnun Suðurnesja til Sveinbjörns Brandssonar bæklunarskurðlæknis, dags. 14. janúar 2014, segir enn að stefnandi hafi slasast í nóvember. 

                Í læknisvottorði sem Fjölnir Freyr Guðmundsson skrifaði að beiðni lögmanns stefnanda, dags. 18. september 2014, er fjallað um slys í október 2013. 

                Loks í vottorði Sveinbjörns Brandssonar bæklunarskurðlæknis, dags. 13. júlí 2014, segir að stefnandi kveðist hafa lent í slysi í september 2013, en bætt við að hann myndi ekki alveg dagsetninguna. 

                Sveinbjörn ritaði annað vottorð þann 7. nóvember 2014.  Þar er vísað til slyss er hafi orðið 4. júní 2013. 

                Þessari yfirferð um dagsetningu slyssins má ljúka með því að segja frá bréfi sem stefnandi sendi stefnda þann 26. september 2014.  Þar segir stefnandi frá atvikum og skýrir að hann hafi ekki munað hvaða dag slysið hafi orðið.  Hann hafi strax eftir slysið leitað á Heilsugæsluna á Neskaupstað og fengið að vita að það hafi verið 4. júní 2013.  Hafi það komið honum á óvart að svo langt hafi verið um liðið. 

                Fyrir dómi sagði stefnandi að hann gæti ekki skýrt af hverju sagt hafi verið að slysið hafi orðið í nóvember.  Hugsanlega hafi útgerðin skrifað þetta af því að hann hætti ekki fyrr en þá. 

                Hér að framan er rakin lýsing stefnanda á óhappinu er hann gaf skýrslu fyrir dómi.  Vitni sáu ekki óhappið og er því enginn annar til frásagnar. 

                Vikið er að því í nokkrum skjölum hvernig stefnandi meiddist.  Eru þær lýsingar ekki einhlítar. 

                Í tjónstilkynningu til stefnda segir:  „Var með pakkningar með beitu sem þurfti að kasta yfir beitningarvélina hinum megin við kassann.  Þegar ég kastaði einni pakkningunni þá kom lag á bátinn þannig að ég missti jafnvægið og datt á beitningar­vélina og síðan í þilfarið.  Fann fyrir óþægindum í vinstri öxlinni ...“ 

                Í tilkynningu um slysið til Sjúkratrygginga Íslands, dags. 11. desember 2013, segir:  „Féll um borð þegar verið var að draga línun.  Hentist utan í uppstokkarann og lenti illa með vinstri öxlina utan í uppstokkarann.“ 

                Í vottorði Finnboga Karlssonar, læknis á heilsugæslustöðinni á Neskaupstað, segir:  „Þurfti að lyfta kössunum upp fyrir axlarhæð.  Fékk verk sem hann lýsir sem á vi. axlarsvæði ofanverðu ...“

                Í samskiptaseðli sem skráður er á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja, dags. 11. nóvember 2013, segir:  „Einar er sjómaður, verið slæmur í vinstri öxl í 2,5 mánuði, neitar áverka.“ 

                Þetta skjal var borið undir stefnanda fyrir dómi og kvaðst hann ekki kannast við að hafa sagt að hann hefði ekki orðið fyrir áverka. 

                Í öðrum samskiptaseðli frá sömu stofnun, dags. 29. nóvember 2013, segir:  „slys.  féll um borð við vinnu um borð í bát.  Hann slasaðist fyrir austan.  Hann fór fyrst til læknis fyrir austan og fór svo til læknis.“  Í vottorði til sjúkratrygginga, dags. sama dag, segir að stefnandi hafi runnið utan í beitningarvél og slasast á vinstri öxl. 

                Í vottorði Sveinbjörns Brandssonar, dags. 7. nóvember 2014, sem áður er getið, er áverkum stefnanda lýst:

                „Ákveðið var að gera speglun af öxlinni og framkvæmdi undirritaður þá aðgerð 13.02.2014.  Í spegluninni kom í ljós roði og smáskemmd í ofankambs­vöðvasin aftarlega, ekki rifa í gegn en klárlega breyting í festunni, hugsanlega eftir áverka.  Gerð var þrýstingsléttandi aðgerð.  Opið var inn í viðbeinslið og fræst neðan af þeim lið.“

                Síðan er því lýst að við eftirlit 25. febrúar hafi gangur eftir aðgerðina verið eðlilegur og hreyfiferlar axlarliðar verið nánast eðlilegir.  Við skoðun 8. október 2014 hafi hins vegar komið fram að stefnandi hefði ekki getað komist til vinnu vegna verkja í öxlinni.  Hann hafi þá verið með tiltölulega lélega eigin hreyfingu um axlarliðinn, sérstaklega fráfæru frá handlegg.  Skýringar á þessu eru ekki gefnar í vottorðinu, en rannsókn var gerð á öxlinni. 

                Unnið var örorkumat fyrir Lífeyrissjóðinn Gildi þann 16. september 2014.  Er þar talið að örorka stefnanda til fyrri starfa sé 100% frá 3. nóvember 2013. 

                Bjarni Guðmundur Ragnarsson, sem var skipstjóri á þeim tíma sem stefnandi telur sig hafa slasast, gaf skýrslu fyrir dómi.  Hann staðfesti að hann hefði vitað af slysinu, en hann hafi ekki séð það gerast.  Stefnanda hafi verið gefið frí frá löndun til að fara til læknis.  Eftir þetta hafi hann tekið verkjalyf, ekki verið alveg í lagi. 

                Bjarni kvaðst telja að hann hafi sagt útgerðarstjóranum frá slysinu.  Hann taldi að slysið hefði orðið í júní 2013. 

                Bjarni sagði að það hefði ekki verið skylda að hafa dagbók í þessum bát og því ekki neitt verið skráð í slíka bók. 

                Hjalti Skarphéðinn Kristinsson gaf skýrslu fyrir dómi.  Hann var skipstjóri á Von GK á árinu 2013.  Hann sagði að slys stefnanda hefði orðið í júní, en þá hefði hann ekki verið á bátnum. 

                Hörður Kristinsson, útgerðarstjóri, gaf skýrslu fyrir dómi.  Hann sagði að stefnandi hefði orðið fyrir slysi í júní, en haldið áfram á bátnum.  Hörður kvaðst hafa haldið að stefnandi hefði slasast aftur þegar hann svo hætti, en það hafi verið misskilningur. 

                Málsástæður og lagarök stefnanda

                Stefnandi kveðst byggja kröfu sína um rétt til skaðabóta á 172. gr. siglingalaga nr. 34/1985, kjarasamningi sjómanna, skilmálum slysatryggingar sem hafi verið í gildi hjá stefnda fyrir áhöfn Vonar GK og ákvæðum skaðabótalaga. 

                Stefnandi byggir á því að lag hafi komið á bátinn þegar hann hafi verið að lyfta kössum með beitu.  Hann hafi misst jafnvægið og dottið á beitningarvélina og síðan á þilfarið.  Hafi hann við þetta fengið áverka á vinstri öxl.  Það að lag komi á bátinn teljist vera skyndilegur utanaðkomandi atburður í skilningi skilmála stefnda.  Þá teljist það þegar stefnandi fellur og lendir harkalega einnig vera skyndilegur utanaðkomandi atburður.  Því sé einsýnt að hann hafi meiðst í slysi samkvæmt skilmálum stefnda og eigi því rétt á bótum samkvæmt ákvæðum þeirra. 

                Stefnandi mótmælir því að aðrar lýsingar á slysinu séu réttar.  Hann vísar til álits Sveinbjörns Brandssonar, sem telji áverka á öxlinni geta verið eftir áverka. 

                Varðandi misræmi í frásögnum um dagsetningu slyssins vísar stefnandi til eigin skýrslu fyrir dómi og vottorðs um komu hans til læknis á Neskaupstað 4. júní 2013.  Misskilningur sem uppi hafi verið hafi verið leiðréttur. 

                Málsástæður og lagarök stefnda

                Stefndi bendir á að mikils misræmis gæti í gögnum málsins um hvenær slys hafi orðið og hvernig stefnandi hafi meiðst.  Byggir hann á því að stefndi hafi ekki leitt nægar líkur að því að hann hafi orðið fyrir tjóni og hvenær það hafi orðið.  Ekkert sé skráð í dagbók skipsins um neitt slys. 

                Stefndi mótmælir því að hann hafi viðurkennt bótaskyldu vegna slyss í júní 2013. 

                Stefndi vísar til samskiptaseðils læknis, dags. 11. nóvember 2013, þar sem segi að stefnandi neiti áverka.  Byggir stefndi á að leggja verði þessa frásögn til grundvallar, en ekki hafi verið sýnt fram á að læknirinn hafi rangt eftir. 

                Stefndi byggir á því að óhapp stefnandi teljist ekki vera slys í skilningi skilmála slysatryggingarinnar. 

                Niðurstaða

                Með aðilaskýrslu stefnanda, skýrslu vitnisins Bjarna Guðmundar Ragnarssonar, vottorðum Sveinbjörns Brandssonar og örorkumati Júlíusar Valssonar er sannað að stefnandi hafi meiðst á vinstri öxl og að meiðslin hindri hann í starfi og teljist með réttu vera örorka. 

                Misjafnar skráningar sjást í gögnum málsins um hvenær stefnandi hlaut þessi meiðsli.  Aðilaskýrsla stefnanda fyrir dómi er skýr og studd af vætti Bjarna Guðmundar Ragnarssonar skipstjóra og vottorði um komu stefnanda til læknis á Nes­kaupstað og skráningu í sjúkraskrá.  Aðrar dagsetningar sem skráðar eru vitna um óvarkárni við gerð tilkynninga.  Þótt þetta misræmi sé óheppilegt er full sönnun fram komin um að óhappið hafi orðið þann 4. júní 2013 um borð í Von GK-113, þar sem báturinn var á miðum fyrir austan land. 

                Vitni sáu ekki slys stefnanda.  Í stefnu er sagt að stefnandi hafi dottið og rekið öxlina í þannig að meiðsl hlutust af.  Í aðilaskýrslu sinni lýsti stefnandi atvikinu á annan hátt.  Hann kvaðst hafa dottið vegna lags sem kom á bátinn, en flækt höndina í beitningarvélina þannig að hún kippti í handlegginn þegar hann datt.  Aðrar frásagnir af atvikinu, eða ófullkomnar lýsingar, hnekkja ekki frásögn stefnanda í aðila­skýrslunni, sem fær nokkurn stuðning í vottorði Sveinbjörns Brandssonar, sem telur líklegt að stefnandi hafi hlotið áverka.  Í aðilaskýrslu stefnanda, sem leggja verður hér til grundvallar, er lýst atviki þar sem meiðsl hljótast af skyndilegum utanaðkomandi atburði í skilningi gr. 2.3 í skilmálum stefnda.  Verður því að fallast á að stefnandi hafi orðið fyrir slysi eins og hann krefst og eigi rétt á bótum samkvæmt skilmálum tryggingarinnar. 

                Fallast ber á viðurkenningarkröfu stefnanda.  Stefnandi hefur gjafsókn og ákveðst þóknun lögmanns hans 995.000 krónur, er tekið hefur verið tillit til virðisaukaskatts.  Stefndi verður dæmdur til að greiða sömu fjárhæð í málskostnað til ríkissjóðs. 

                Jón Finnbjörnsson héraðsdómari kveður upp dóm þennan. 

D ó m s o r ð

                Viðurkennt er að stefnandi, Einar Berg Olsen, eigi rétt til skaðabóta úr hendi stefnda, Tryggingamiðstöðvarinnar hf., samkvæmt skilmálum um slysatryggingu sjómanna vegna vinnuslyss er hann varð fyrir þann 4. júní 2013 um borð í Von GK 113. 

                Gjafsóknarkostnaður stefnanda, 995.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði. 

Stefndi greiði 995.000 krónur í málskostnað til ríkissjóðs.