Hæstiréttur íslands

Mál nr. 551/2016

Ákæruvaldið (Kolbrún Benediktsdóttir varahéraðssaksóknari)
gegn
X (Jón Bjarni Kristjánsson hdl.)

Lykilorð

  • Kærumál
  • Gæsluvarðhald. C. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008

Reifun

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Eiríkur Tómasson, Greta Baldursdóttir og Karl Axelsson.

Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 30. júlí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 2. ágúst sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 28. júlí 2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til fimmtudagsins 25. ágúst 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími.

Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.

Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

                                                                           

Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 28. júlí 2016.        

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi, allt til fimmtudagsins 25. ágúst nk. kl. 16:00.  

Í greinargerð kemur fram að með ákvörðun lögreglustjórans á höfuð­borgarsvæðinu, dags. 7. mars sl., sem staðfest hafi verið með úrskurði héraðsdóms í máli nr. R-86/2016, hafi X verið gert að sæta nálgunarbanni og brottvísun af heimili gagnvart A, kt. [...],  og B, kt. [...], sem séu stjúpdætur hans, og móður þeirra og eiginkonu hans, C, kt. [...], þannig að lagt hafi verið bann við því að hann kæmi á eða í námunda við lögheimili sitt og þeirra að [...] í Reykjavík, á svæði sem afmarkist við 50 metra radíus umhverfis heimilið, mælt frá miðju hússins. Jafnframt hafi verið lagt bann við því að X veitti C, A og B eftirför, nálgaðist þær á almannafæri eða setti sig í samband við þær með öðrum hætti. Úrskurður héraðsdóms hafi verið staðfestur með dómi Hæstaréttar í máli nr. 198/2016.

X hafi með ákvörðun lögreglustjóra, dags. 4. apríl sl., verið gert að sæta áframhaldandi nálgunarbanni og brottvísun af heimili í kjölfar þess að þær mægður hefðu ítrekað tilkynnt um brot X gegn nálgunarbanninu og lagt fram kæru á hendur honum vegna brotanna. Ákvörðun lögreglustjóra hafi verið staðfest með úrskurði héraðsdóms í máli nr. R-120/2016 og hafi úrskurður héraðsdóms verið staðfestur með dómi Hæstaréttar í máli nr. 258/2016.

Með ákvörðun lögreglustjóra, dags. 2. maí, sl. hafi X aftur verið gert að sæta áframhaldandi nálgunarbanni og brottvísun af heimili í kjölfar ítrekaðra brota hans gegn nálgunarbanninu. Hafi ákvörðunin verið staðfest með úrskurði héraðsdóms í máli nr. R-149/2016. Með ákvörðun lögreglustjóra, dags. 30. maí sl., hafi X enn og aftur verið gert að sæta nálgunarbanni og brottvísun af heimili gagnvart þeim A og B og hafi ákvörðunin verið birt fyrir honum kl. 22:45 að kvöldi 30. maí sl.

Ákvarðanir lögreglustjóra hafi grundvallast á því að X væri undir rökstuddum grun um að hafa í áraraðir brotið gegn mæðgunum með refsiverðum hætti og raskað friði þeirra. Um sé að ræða ítrekuð kynferðisbrot, líkamlegt ofbeldi og hótanir, sbr. mál lögreglu nr. 007-2015-12698, 007-2016-15741 og 007-2015-15750. Rannsókn þessara mála sé nú lokið og með ákæru gefinni út af embætti héraðssaksóknara þann 18. júlí 2016 hafi X verið ákærður fyrir ítrekuð brot gegn mæðgunum og sé vísað til lýsingar í ákæru á þeim brotum sem X séu gefin að sök til stuðnings kröfu þessari. Í framangreindum úrskurðum héraðsdóms og dómum Hæstaréttar séu efnisatriði málanna rakin með nánari hætti og atriði sem fram hafi komið við skýrslutökur af aðilum og vitnum málsins og sé einnig vísað til þess kröfunni til stuðnings.

Þann 1. júní sl. hafi A haft samband við lögreglu í miklu uppnámi og sagst vera hrædd um líf sitt. Hafi hún sagst vera nýkomin í vinnuna og að X væri kominn með enn eitt símanúmerið og væri að brjóta nálgunarbannið með því að senda henni líflátshótanir í smáskilaboðum. Hafi hún sagt hann einnig hafa byrjað að senda henni hótanir um leið og honum hafi verið sleppt úr haldi lögreglu daginn áður, eftir að hann hefði verið handtekinn fyrir meint brot gegn nálgunarbanninu. Skömmu síðar hafi B hringt í lögreglu frá heimili sínu og sagt að X væri að senda henni hótanir frá nýju símanúmeri. Kærði hafi verið handtekinn vegna þessa og þann 2. júní sl. hafi hann verið úrskurðaður í gæsluvarðhald á grundvelli c. og d. liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála með úrskurði héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. R-173/2016. Hæstiréttur hafi staðfest úrskurð héraðsdóms að því leyti að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. X hafi verið gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til 28. júlí með úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur 30. júní sl., en sá úrskurður hafi verið staðfestur af Hæstarétti  þann 5. júlí sl.

Með fyrrgreindri ákæru dagsettri 18. júlí 2016 sé X meðal annars gefin að sök ítrekuð brot gegn nálgunarbanninu, m.a. með því að senda þeim C, A og B samtals 627 smáskilaboð og hringja 1003 sinnum í þær auk þess með því að koma að [...] í Reykjavík, sbr. mál lögreglu nr. 007-2016-18620, 007-2016-18589 og 007-2016- 18586. Þá sé X gefin að sök kynferðisleg áreitni, stórfelldar ærumeiðingar og hótanir vegna ofangreindra skilaboða.

Fjölmörg ofangreindra smáskilaboða feli í sér grófar hótanir um líflát, líkamsmeiðingar og kynferðisbrot. Þá sé um að ræða fjölmörg skilaboð sem feli í sér kynferðislega áreitni og stórfelldar ærumeiðingar sem séu móðgandi og smánandi í garð þeirra A og B. Þá liggi jafnframt fyrir hótanir í garð C í gögnum málsins í smáskilaboðum og á upptökum af samtölum þeirra. Meðal gagna málsins séu símagögn sem staðfesti ofangreint og af þeim sé ljóst að smáskilaboðin og símhringingarnar hafi verið úr símanúmerum sem X sé skráður fyrir og einnig tveimur óskráðum frelsisnúmerum. Við handtöku þann 1. júní sl. hafi X verið með símkort sem annað frelsisnúmerið, S: [...], tilheyri í fórum sínum og hafi það verið haldlagt. Tveir símar sem X hafi verið með í fórum sínum hafi einnig verið haldlagðir þann 1. júní sl.og skv. rannsókn á símagögnum þá hafi hitt frelsisnúmerið sem um ræði, S: [...], verið notað í annan símann en símkortið sjálft hafi ekki fundist. Við rannsókn á símagögnum hafi jafnframt komið í ljós að í stórum hluta tilvika þar sem sendir sé skráður í símtali eða smáskilaboðum til mæðgnanna hafi símar X komið fram á sendum í [...] nálægt dvalarstað hans á meðan nálgunarbanninu og brottvísuninni hafi staðið.

Strax eftir að X hafi farið í gæsluvarðhald  hafi þær mæðgur tilkynnt að X hringdi nær látlaust í þær úr fangelsinu. Í kjölfarið hafi verið látið loka á númer þeirra svo X gæti ekki hringt í þær úr fangelsinu. Frá 18. júní sl. hafi handskrifuð blöð verið sett daglega í póstkassa C. Þetta séu ýmis skilaboð og hótanir undirrituð með nafni X. C kveðjist telja að vinkona X, D, væri að skrifa þetta fyrir X. Þann 24. júní sl. hafi D komið að eigin frumkvæði á lögreglustöð og sagst bera skilaboð og bréf frá X til C.

X hafi neitað sök í skýrslutökum vegna allra framangreindra mála. Hann hafi hins vegar játað að hafa farið inn á stigaganginn á [...] í Reykjavík þann 1. júní sl. en neiti að það væri brot á nálgunarbanni. Þá hafi hann játað að hafa þann 6. mars sl. sent skilaboð til A þar sem hann hafi beðið um kynlíf en kveði skilaboðin hafa farið óvart á A. Þá hafi hann játað að hafa sagt við C þann 7. mars sl., eftir að hún hafi sagst ætla að kalla til lögreglu vegna ástandsins á heimilinu, að ef hún gerði það myndi hann ríða henni í rassgat en segist bara hafa sagt það í gríni.

Í skýrslutöku hafi hann sagst eiga og hafa notað þá síma sem haldlagðir hafi verið við handtöku þann 1. júní. Varðandi óskráða frelsisnúmerið [...] segist hann gruna að C hefði sett það símkort og önnur símkort í veski hans og bíl. Varðandi óskráða frelsisnúmerið [...] segist hann ekki kannast við það númer og hafði ekki skýringar á því af hverju það hefði verið notað í hans síma. Hann hafi alfarið neitað sök og sagst ekki hafa verið í símasamskiptum við B og A á meðan nálgunarbanninu hafi staðið, aðeins C. Hann hafi neitað að hafa hótað mæðgunum og er hann hafi verið spurður um hver hafi verið að senda hótanir í smáskilaboðum til þeirra segist hann í fjögur skipti hafa hitt fyrrum tengdaforeldra A niðri í Mjódd. Hann gruni þau um að hafa sent smáskilaboð úr síma hans á meðan hann var á klósettinu og hafi gleymt síma sínum á borðinu. Einnig hafi E, kunningi hans, verið með einn símann en hann hafi ekki getað gert frekari grein fyrir E.

Nú í júní hafi verið talið nauðsynlegt að rannsaka nokkur atriði í málunum nánar og einnig hafi verið tekin skýrsla af B fyrir dómi á grundvelli c-liðar 1. mgr. 59. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Málin hafi borist embætti héraðssaksóknara 7. júlí sl. og hafi ákæra verið gefin út 18. júlí sl. Sé X ákærður fyrir brot 1. mgr. 194. gr., 199. gr. 232. gr., 233. gr. og 233. gr. b. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 en brot þau sem honum séu gefin að sök beinast gegn C, B og A. Ákæran hafi verið send héraðsdómi Reykjavíkur ásamt málsgögnum og muni málið verða þingfest þann 28. júlí.

 Að mati embættis héraðssaksóknara séu yfirgnæfandi líkur fyrir því að X muni halda áfram afbrotum gangi hann frjáls ferða sinna. Það sé því talið nauðsynlegt að hann sæti gæsluvarðhaldi meðan málum hans sé ólokið. Hann hafi sýnt einbeittan brotavilja og ekki látið af háttsemi sinni þrátt ítrekuð afskipti lögreglu og fyrirmæli þar um. Telji lögregla ljóst að hann muni ekki fá skilorðsbundinn dóm vegna fjölda mála sem um ræði og alvarleika þeirra.

Með vísan til framangreinds er það mat embættis héraðssaksóknara að uppfyllt séu skilyrði til að X sæti gæsluvarðhaldi á grundvelli c- liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Með vísan til alls framangreinds, framlagðra gagna og c-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála sé þess krafist að krafan nái fram að ganga.

Niðurstaða:

Með vísan til greinargerðar Héraðssaksóknara og efni ákæru á hendur X sem þingfest var í dag og að virtum rannsóknargögnum málsins þykir kominn fram rökstuddur grunur um að ákærði hafi gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing liggur við. Í ljósi sakargifta, alvarleika brotanna og fjölda þeirra þykir alls ekki sýnt að þau brot sem ákærði er sakaður um muni aðeins hafa í för með sér sektir eða skilorðsbundna fangelsisrefsingu miðað við aðstæður.

         Samkvæmt þeim upplýsingum sem fyrir liggja í gögnum málsins hélt ákærði áfram brotum sínum með skilaboðum sem m.a. fólu í sér hótanir eftir að hann hóf að sæta gæsluvarðhaldi og skiptir í því sambandi ekki máli þótt nálgunarbann gagnvart C hafi þá ekki lengur verið í gildi. Með hliðsjón af því og afstöðu ákærða sjálfs til þeirra alvarlegu sakarefna sem honum eru gefin að sök má ætla að ákærði muni halda áfram brotum sínum fari hann frjáls ferða sinna. Það er mat dómsins að uppfyllt séu skilyrði til að ákærði sæti gæsluvarðhaldi á grundvelli c- liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Ekki þykja efni til að fallast á að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími en krafist er. Er því fallist á kröfu héraðssaksóknara eins og hún er fram sett og verður ákærða gert að sæta gæsluvarðhaldi áfram eins og nánar greinir í úrskurðarorði.

Kristrún Kristinsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurðinn.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð:  

X, kt. [...], skal áfram sæta gæsluvarðhaldi, allt til fimmtudagsins 25. ágúst nk. kl. 16:00.