Mánudaginn 14. mars 2005.
Nr. 109/2005.	Sýslumaðurinn á Seyðisfirði (Helgi Jensson fulltrúi) gegn X (Hilmar Gunnlaugsson hdl.)

 

Kærumál. Farbann. Schengen-samningurinn.

Úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta farbanni samkvæmt 110. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála var staðfestur.

 

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Árni Kolbeinsson, Ingibjörg Benediktsdóttir og Jón Steinar Gunnlaugsson.

Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. mars 2005, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 11. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Austurlands 9. mars 2005, þar sem varnaraðila var bönnuð för frá Íslandi allt til miðvikudagsins 30. mars 2005 kl. 16. Kæruheimild er í 1. mgr. 142. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála. Sóknaraðili krefst þess að varnaraðila verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30. mars 2005 kl. 16.

Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími. Að því frágengnu krefst hann staðfestingar hins kærða úrskurðar. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.

Varnaraðili hefur ekki kært úrskurðinn af sinni hálfu. Koma aðal- og varakröfur hans því ekki til athugunar fyrir Hæstarétti.

Í málinu liggja ekki fyrir upplýsingar um að varnaraðili hafi reynt að koma sér undan rannsókn á því broti sem hann er grunaður um að hafa framið og greint er frá í hinum kærða úrskurði. Með þessari athugasemd en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.

Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

 

 

Úrskurður  Héraðsdóms Austurlands 9. mars 2005

             Lögreglustjórinn á Seyðisfirði hefur með beiðni dagsettri 9. mars 2005 krafist þess að X, verði á grundvelli b-liðar 1. mgr. 103. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 19/1991, gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30. mars 2005 kl. 16:00.

             Í greinargerð lögreglustjóra kemur fram að við venjubundna samkeyrslu áhafna- og farþegalista m/s A hinn 7. mars sl. við Schengen upplýsingakerfið hafi nafn X komið upp á skrá yfir eftirlýsta menn á Schengensvæðinu.  Sirene skifstofa hjá ríkislögreglustjóra annist samkeyrslu þessara lista í Schengen upplýsingakerfinu samkvæmt lögum um Schengen-upplýsingakerfið á Íslandi nr. 16/2000 og reglugerð um útlendinga nr. 53/2003.

Við nánari skoðun í Schengen-upplýsingarkerfinu hafi komið í ljós að X væri skráður í kerfið samkvæmt 95. grein Schengensamningsins, af þýskum yfirvöldum. Samhliða Schengen-upplýsingakerfinu sé einnig keyrt Sirene-kerfi þar sem fram fari öll samskipti vegna Schengen-skráninga eftir fyrirfram uppsettum formum þar sem hvert svæði krefjist ákveðinna upplýsinga.  Þegar skráður sé einstaklingur í Schengen-upplýsingakerfið samkvæmt 95. gr. Schengen-samningsins, þ.e. Upp­lýsingar um eftir­lýsta einstaklinga, sem óskað er eftir að verði hand­teknir í þeim tilgangi að verða fram­seldir, verða skráðar að beiðni dóms­mála­yfir­valda þess samnings­aðila sem leggur fram beiðni, þá sendi skráningarlandið A-form í Sirene kerfinu til allra hinna aðildarlandanna. Í því formi eigi að koma fram neðangreindar upplýsingar:

a)       hvaða yfirvald leggur fram beiðni um handtöku;

b)       hvort fyrir liggi handtökuskipun eða ákvörðun með sama gildi eða aðfarahæfur dómur;

c)       hvers konar refsiverðan verknað um er að ræða og tilvísun til viðeigandi refsiákvæða;

d)       við hvaða aðstæður hinn refsiverði verknaður var framinn, þar með talið hvenær og hvar hann var framinn og hver þáttur hins skráða er í málinu:

e)       eftir því sem unnt er, hverja séu afleiðingar hins refsiverða verknaðar.

 

Viðtökuríkin lesi yfir A-formið og ákveði síðan hvort þau samþykki framsal með hliðsjón af innlendri löggjöf.

Mál X sé skráð í Schengen-upplýsingakerfið af Þjóðverjum 16.11.2003 og A-form sent til hinna aðildarlandanna. Það form sé móttkekið af Sirene skrifstofunni á Íslandi og þar sé málið yfirfarið og samþykkt að ef maðurinn finnist á Íslandi verði hann handtekinn og hann framseldur til Þýskalands að því tilskildu að skilyrði framsals séu fyrir hendi.

Eins og að ofan segi hafi X fundist í samkeyrslu áhafnar- og farþegalista A, 08.03.2005 en ferjan hafi lagst við höfn á Seyðisfirði klukkan 09:00 þann dag. Við almenna tollskoðun hafi X verið tekinn til skoðunar ásamt samferðakonu sinni. Í framhaldinu eða kl. 13:50 hafi X verið handtekinn.

Í Schengen uppýsingakerfinu sé meintri háttsemi X lýst þannig: As a member of a group of criminals organising, inter alia, trafficking in narcotics from Lithuania. The accused drove a vehicle from Lithuania to Germany on 09 february 2003 in which 4 kilos of Amphetamines were concealed. The major part of the drug was resold profitably by other members of the group during the time to follow.

Samkvæmt nánari gögnum sem skráningin grundvallist á sjáist að X sé eftirlýstur af „Staatsanwaltschaft Baden-Baden“, á grundvelli ákvörðunar „Amtsgericht Baden- Baden“ í Þýskalandi frá 16.04.2003, í máli nr. 9 GS 247/03, fyrir ætluð brot á þýskum fíkniefnalögum (German Narcotic Drugs Act) (Paragraph  30A absatz 1 beta ubungsmittelgesetz). Samsvarandi ákvæði íslenskra laga séu  2. gr. sbr. 5. og 6. gr., laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974, sbr. lög nr. 60/1980, sbr. 9. gr. laga nr. 75/1982, sbr. lög nr. 13/1985, og 2. gr. sbr. 14. gr. reglugerðar um ávana- og fíkniefni og önnur eftirlitsskyld efni nr. 233/2001. Hámarksrefsing á Íslandi skv. lögum 65/1974, 5. gr., sé 6 ára fangelsi.  Hámarksrefsing skv. þýskum lögum fyrir brot það sem X sé gefið að sök sé hins vegar 15 ára fangelsi.

Skráning þessi frá 16.11.2003 í Schengen upplýsingakerfið skv. 95. gr. Schengen samningsins jafngildi beiðni um handtöku og gæslu í skilningi 16. gr. Evrópusamnings um framsal sakamanna frá 13. september 1957, sbr. 64. gr. Schengen samningsins.

X hafi verið yfirheyrður og neiti hann að hafa framið þá háttsemi sem hann er sakaður um. Lög nr. 13/1984 um framsal sakamanna og aðra aðstoð í sakamálum, taki til þessa úrlausnarefnis, sbr. einkum 15. gr. laganna. Dómsmálaráðuneyti og embætti ríkissaksóknara hafi verið kunngert um málið.

      Í samræmi við ákvæði laga nr. 13/1984 sé framangreind krafa áréttuð.

 

      Fyrir liggur að kærði er eftirlýstur af þýskum yfirvöldum vegna meints brots á þýskum fíkniefnalögum og að þýsk yfirvöld muni ætla að krefjast framsals hans. Um meðferð framsalsmálsins fer samkvæmt lögum nr. 13/1984 um framsal sakamanna og aðra aðstoð í sakamálum.

      Brot þau sem kærði er grunaður um að hafa framið geta varðað hann fangelsisrefsingu. Samkvæmt b lið 1. mgr. 103. gr. laga um meðferð opinberra mála er unnt að úrskurða sakborning í gæsluvarðhald ef hann er undir rökstuddum grun um að hafa framið brot sem fangelsisrefsing er lögð við og ætla má að hann muni reyna að komast úr landi eða leynast eða með öðrum hætti koma sér undan málssókn.

Fallast þykir mega á að nokkur hætta kunni að vera á að kærði, sem er lítháenskur ríkisborgari og búsettur þar í landi,  muni reyna að koma sér undan áður en meðferð á framsalsbeiðni þýskra yfirvalda er lokið. Það er hins vegar mat dómsins að farbann skv. 110. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála sé nægilegt eins og á stendur til að tryggja nærveru kærða. Samkvæmt því verður kærði úrskurðaður í bann við brottför úr landinu, sbr. 110. gr. laga nr. 19/1991, þar til úr því verður skorið hvort framsal skuli fram fara, en þó eigi lengur en til miðvikudagsins 30. mars n.k. kl. 16:00.

             Þorgerður Erlendsdóttir dómstjóri kveður upp úrskurðinn.

Úrskurðarorð:

             Kærða, X, er bönnuð brottför af landinu þar til úr því verður skorið hvort framsal skuli fram fara, en þó eigi lengur en til miðvikudagsins 30. mars n.k. kl. 16:00.