Miðvikudaginn 13. maí 2015.
Nr. 643/2014.	Ákæruvaldið (Hulda Elsa Björgvinsdóttir saksóknari) gegn X ehf. (Kristján Stefánsson hrl.)

Umferðarlög.

Einkahlutafélagið X var sem rekstraraðili tilgreindrar hópbifreiðar ákært fyrir að hafa haft bifreiðina í akstri án þess að ökumaður hennar hefði tiltæka til framvísunar lögbundna tímaáætlun eða vaktaskrá er eftirlitsmenn Vegagerðarinnar höfðu afskipti af bifreiðinni. Í dómi héraðsdóms var talið að ekkert lægi fyrir um það, og hefði ekki verið rökstutt af hálfu ákæruvaldsins, með hvaða hætti það hefði verið X til hagsbóta að fyrrgreint brot var framið. Var félagið því sýknað af kröfum ákæruvaldsins. Í dómi Hæstaréttar var sú niðurstaða staðfest með skírskotun til þess að samkvæmt 3. mgr. 100. gr. umferðarlaga nr. 50/1987 væri það skilyrði þess að refsað yrði fyrir það brot, sem X var gefið að sök, að brotið hefði orðið eða getað orðið félaginu til hagsbóta. Af hálfu ákæruvaldsins hefði ekki verið sýnt fram á að þessu skilyrði væri fullnægt. Var héraðsdómur því staðfestur.

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson og Benedikt Bogason og Karl Axelsson settur hæstaréttardómari.

Ríkissaksóknari skaut málinu til Hæstaréttar 23. júlí 2014. Af hálfu ákæruvaldsins er þess aðallega krafist að hinu ákærða félagi verð gerð refsing, en til vara að hinn áfrýjaði dómur verði ómerktur og málinu vísað heim í hérað.

Hið ákærða félag krefst staðfestingar héraðsdóms.

Samkvæmt 3. mgr. 100. gr. umferðarlaga nr. 50/1987 er það skilyrði þess að refsað verði fyrir það brot, sem hinu ákærða félagi er gefið að sök, að brotið hafi orðið eða getað orðið því til hagsbóta. Af hálfu ákæruvaldsins hefur ekki verið sýnt fram á að þessu skilyrði sé fullnægt. Verður hinn áfrýjaði dómur því staðfestur.

Allur áfrýjunarkostnaður málsins greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málsvarnarlaun verjanda ákærða, sem ákveðin verða að meðtöldum virðisaukaskatti eins og greinir í dómsorði.

Dómsorð:

Héraðsdómur skal vera óraskaður.

Allur sakarkostnaður fyrir Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málsvarnarlaun skipaðs verjanda ákærða, Kristjáns Stefánssonar hæstaréttarlögmanns, 248.000 krónur.

Dómur Héraðsdóms Suðurlands 4. júlí 2014.

Mál þetta, sem þingfest var og dómtekið 25. apríl 2014 er höfðað með ákæru útgefinni af lögreglustjóranum á Selfossi, þann 24. mars sl., á hendur Y, kt. [...],[...],[...] og X ehf., kt. [...], fyrirsvarsmaður A stjórnarmaður, kt. [...],[...], [...].

„fyrir umferðarlagabrot gegn ákærða Y sem ökumanni hópbifreiðarinnar [...] og ákærða X ehf. sem rekstraraðila umræddrar hópbifreiðar

með því að hafa um hádegisbil 19. mars 2013 ekið og haft umrædda hópbifreið í akstri um Biskupstungnabraut við Gullfoss, án þess að ökumaður bifreiðarinnar hefði tiltæka til framvísunar lögbundna tímaáætlun eða vaktaskrá er eftirlitsmenn vegagerðarinnar [sic.] höfðu afskipti af akstri bifreiðarinnar umrætt sinn.

Teljast brot ákærðu beggja varða við 44. gr. a. og b. umferðarlaga nr. 50, 1987 sbr. 2. og 3. mgr. ákvæðis til bráðabirgða reglugerðar um aksturs- og hvíldartíma ökumanna, notkun ökurita og eftirlit nr. 605/2010 sbr. 55. gr. nefndrar reglugerðar, allt sbr. 1. mgr. 100. gr. nefndra umferðarlaga og einnig 3. mgr. sömu lagagreinar að því er varðar ákærða Vélsleðaleigunnar ehf.

Þess er krafist að ákærðu verði dæmdir til refsingar og til greiðslu alls sakarkostnaðar.“

Við þingfestingu málsins var ekki mætt af hálfu ákærðu þrátt fyrir lögmætar birtingar ákæru 7. og 16. apríl sl., ásamt fyrirköllum þar sem þess var getið að málið kynni að verða dæmt að ákærða fjarstöddum. Málið var því tekið til dóms samkvæmt 161. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Um málavexti vísast til ákæruskjals. Sannað er að ákærði Y hafi gerst sekur um þá háttsemi sem honum er gefin að sök í ákæru og þar þykir rétt færð til refsiákvæða.

Í 3. mgr. 100. gr. umferðarlaga nr. 50/1987 er kveðið á um það að gera megi „lögaðila sekt samkvæmt reglum II. kafla A almennra hegningarlaga fyrir brot gegn 2. mgr. 44. gr. a, 2. mgr. 44. gr. b, auk 3. og 5. mgr. 68. gr., enda hafi brotið orðið eða getað orðið til hagsbóta fyrir lögaðilann.“ Í málinu liggur ekkert fyrir um það og hefur ekki verið rökstutt af hálfu ákæruvalds á hvern handa máta það hafi verið eða getað orðið ákærða X ehf. til hagsbóta að framangreint brot var framið. Ber að sýkna ákærða X ehf. af öllum kröfum ákæruvalds í málinu

Ákærði Y hefur með háttsemi sinni unnið sér til refsingar.

Samkvæmt framlögðu sakavottorði hefur ákærði Y ekki áður gerst sekur um refsiverðan verknað.

Refsing ákærða er hæfilega ákveðin 40.000 kr. fésekt til ríkissjóðs sem greiðist innan 4 vikna frá birtingu dómsins en ella sæti ákærði fangelsi í 4 daga.

Enginn sakarkostnaður féll til vegna málsins.

Sigurður G. Gíslason héraðsdómari kveður upp dóm þennan.

D ó m s o r ð :

Ákærði X ehf. skal vera sýkn af öllum kröfum ákæruvalds í málinu.

Ákærði Y greiði kr. 40.000 í fésekt til ríkissjóðs innan 4 vikna, en sæti ella fangelsi í 4 daga.