Miðvikudaginn 16. janúar 2013.
Nr. 27/2013.	Ákæruvaldið (Sigríður Friðjónsdóttir ríkissaksóknari) gegn X (Brynjólfur Eyvindsson hdl.)

Kærumál. Framsal sakamanns.

Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem ákvörðun innanríkisráðherra um framsal X til Póllands var staðfest.

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.

Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 10. janúar 2013, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 14. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 10. janúar 2013 þar sem staðfest var ákvörðun innanríkisráðherra 17. september 2012 um að framselja varnaraðila til Póllands. Kæruheimild er í 24. gr. laga nr. 13/1984 um framsal sakamanna og aðra aðstoð í sakamálum. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Þá krefst hún kærumálskostnaðar.

Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. 

Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.

Samkvæmt 2. mgr. 16. gr. laga nr. 13/1984 greiðist kærumálskostnaður úr ríkissjóði, þar með talin þóknun skipaðs réttargæslumanns varnaraðila vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti, sem ákveðin verður eins og greinir í dómsorði.

Dómsorð:

            Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

            Kærumálskostnaður greiðist úr ríkissjóði, þar með talin þóknun skipaðs réttargæslumanns varnaraðila, Brynjólfs Eyvindssonar héraðsdómslögmanns, 150.000 krónur.

Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 10. janúar 2012.

Með bréfi ríkissaksóknara, dagsettu 21. nóvember 2012, var vísað til Héraðsdóms Reykjavíkur kröfu X, kt. [...], um úrskurð um hvort skilyrði laga um framsal séu fyrir hendi vegna ákvörðunar innanríkisráðuneytisins um framsal, sbr. 14. gr. laga um framsal sakamanna og aðra aðstoð í sakamálum nr. 13/1984 og 1. mgr. 2. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.

Af hálfu sóknaraðila er krafist staðfestingar á ákvörðun innanríkisráðuneytisins frá 17. september 2012 um að framselja varnaraðila til Póllands.

Af hálfu varnaraðila er þess krafist að ákvörðun innanríkisráðuneytisins verði felld úr gildi. Þá krefst réttargæslumaður þóknunar sér til handa, sem greiðist úr ríkissjóði.

Hinn 12. apríl 2012 barst innanríkisráðuneytinu beiðni pólskra dómsmálayfirvalda um framsal varnaraðila, sem er pólskur ríkisborgari, vegna meintra hegningarlagabrota framinna í Póllandi. Í beiðni kemur fram að varnaraðili sé grunuð um skjalafals og auðgunarbrot, framin á tímabili frá júní 2006 til mars 2008 í starfi hennar hjá tilgreindu fjármálafyrirtæki í heimalandi hennar. Hafi varnaraðili annast lánveitingar af hálfu [...], en starfsemi fyrirtækisins hafi falist í milligöngu um lánveitingar bankans. Varnaraðili sé grunuð um að hafa falsað undirskriftir á þriðja tug viðskiptavina á lánasamninga og í framhaldinu móttekið lánsfjárhæðir og ráðstafað þeim. Þá sé hún grunuð um að hafa tekið á móti greiðslum til afborgana lána frá lántakendum og dregið sér andvirði þeirra. Háttsemi sem varnaraðili sé grunuð um geti varðað við 1. mgr. 270. gr., 2. mgr. 284. gr., 1. mgr. 286. gr. og 1. mgr. 297. gr. pólskra hegningarlaga. Á meðal gagna málsins eru handtökuskipanir sem Héraðsdómur [...] gaf út á hendur varnaraðila 20. september og 27. október 2011.

Varnaraðila var kynnt framsalsbeiðnin hjá lögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu 4. júlí 2012. Hún kannaðist við að framsalsbeiðnin ætti við hana, en kvaðst mótmæla henni. Ríkissaksóknari sendi innanríkisráðuneytinu umsögn, dagsetta 5. september 2012, þar sem kom fram að skilyrði framsals teldust uppfyllt. Hinn 17. september 2012 féllst innanríkisráðuneytið á beiðni pólskra dómsmálayfirvalda um framsal varnaraðila. Í ákvörðun ráðuneytisins var tekið fram að þegar málsatvik væru virt heildstætt þættu aðstæður ekki vera þannig að réttmætt væri að synja um framsal á grundvelli 7. gr. laga nr. 13/1984. Ákvörðun ráðuneytisins var kynnt varnaraðila 26. september 2012 og krafðist hún samdægurs úrskurðar héraðsdóms um hvort skilyrði laga um framsal væru fyrir hendi.

Varnaraðili bendir á að hún hafi komið hingað til lands í atvinnuleit í júní 2008. Eiginmaður hennar hafi þá verið hér búsettur og verið í vinnu. Hún hafi starfað hjá [...] frá því í september 2008, auk annarra starfa. Varnaraðili og eiginmaður hennar hafi hug á að setjast að hér á landi. Þau eigi [...] dóttur, sem sé búsett í Póllandi og stundi þar nám. Varnaraðili kannist við að hafa starfað hjá því fyrirtæki sem nefnt er í framsalsbeiðni og að hafa í starfi sínu annast lánveitingar á vegum [...]. Hún vilji þó ekki tjá sig um meinta refsiverða háttsemi sem henni er gefin að sök.

Varnaraðili vísar til þess að bera verði saman hagsmuni pólskra dómsmálayfirvalda af því að fá hana framselda og hagsmuni hennar, verði fallist á framsalskröfu. Hún hafi verið búsett á Íslandi í tæp fjögur og hálft ár, stundi samviskusamlega vinnu og hafi ekki sætt refsingu hér á landi. Þá standi varnaraðili og eiginmaður hennar straum af kostnaði vegna náms dóttur þeirra með launum sínum. Verði varnaraðili framseld til Póllands muni það raska aðstæðum hennar, sem og eiginmanns hennar og dóttur. Hljóti það að vega þyngra en hagsmunir pólskra dómsmálayfirvalda af því að fá hana framselda vegna meintra brota, sem eiga að hafa verið framin fyrir 5 árum. Samkvæmt því, og með vísan til 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, beri að hafna framkominni framsalskröfu.

Niðurstaða

Krafist er framsals varnaraðila, sem er pólskur ríkisborgari, vegna gruns um að hún hafi framið refsiverðan verknað í heimalandi sínu. Háttsemi, sem varnaraðili er grunuð um, getur varðað við 155. gr., 247. gr., 248. gr. og 249. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, en brot samkvæmt þeim ákvæðum geta varðað fangelsi í meira en eitt ár. Hefur dómstóll í Póllandi gefið út handtökuskipanir á hendur varnaraðila vegna málsins. Samkvæmt framansögðu er fullnægt skilyrðum 1. og 2. mgr. 3. gr. laga um framsal sakamanna og aðra aðstoð í sakamálum nr. 13/1984. Samkvæmt 3. tölul. 1. mgr. 81. gr. almennra hegningarlaga myndi sök ekki vera fyrnd og er því jafnframt fullnægt skilyrðum 1. mgr. 9. gr. laga nr. 13/1984. Framsalsbeiðnin hefur verið borin fram með tilskildum hætti og er hún studd viðhlítandi gögnum, sbr. 12. gr. laga nr. 13/1984. Þá hefur verið gætt lögbundinna stjórnsýslureglna við meðferð málsins og mat á því að almenn lagaskilyrði séu fyrir hendi.

Innanríkisráðuneytið hefur í ákvörðun sinni frá 17. september 2012 fjallað um undanþáguákvæði 7. gr. laga nr. 13/1984. Jafnframt hefur ráðuneytið metið annars vegar hagsmuni pólskra dómsmálayfirvalda af því að fá varnaraðila framselda og hins vegar hagsmuni varnaraðila af því að synjað verði um framsal, sbr. 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Verður ekki annað séð en að mat ráðuneytisins hafi farið fram með réttum og málefnalegum hætti. Eru ekki efni til að því mati verði hnekkt í málinu.

Samkvæmt framansögðu teljast uppfyllt skilyrði fyrir framsali varnaraðila. Verður því staðfest ákvörðun um framsal hennar til Póllands.

Með vísan til 2. mgr. 16. gr. laga nr. 13/1984 greiðist þóknun skipaðs réttargæslumanns varnaraðila úr ríkissjóði og þykir hún hæfilega ákveðin 251.000 krónur að meðtöldum virðisaukaskatti.

Ragnheiður Harðardóttir héraðsdómari kvað upp úrskurðinn.

Úrskurðarorð:

Ákvörðun innanríkisráðherra frá 17. september 2012 um að framselja varnaraðila, X, til Póllands, er staðfest.

Þóknun skipaðs réttargæslumanns varnaraðila, Brynjólfs Eyvindssonar hdl., 251.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.