Fimmtudaginn 5. júní 2008.
Nr. 337/2007.	A. Karlsson ehf. (Heimir Örn Herbertsson hrl.) gegn Bjarna Jóni Halldórssyni (Guðmundur B. Ólafsson hrl.)

 

Vinnusamningur. Uppsögn. Orlof. Trúnaðarskylda.

B, sem hóf störf hjá AK ehf. á árinu 1981 og gegndi starfi fjármálastjóra, sagði upp starfi sínu hjá félaginu um mánaðamótin apríl, maí 2006. Í maí sama ár gerði AK ehf. starfslokasamning við B þar sem kveðið var á um að félagið óskaði ekki eftir frekari vinnuframlagi B það sem eftir lifði af þriggja mánaða uppsagnarfresti. Með bréfi AK ehf. 24. júlí 2006 tilkynnti félagið að það myndi ekki inna af hendi frekari greiðslu til B þar sem einsýnt væri að hann hefði ráðið sig til starfa hjá samkeppnisaðila félagsins F ehf. Hélt AK ehf. því fram að B hefði unnið við að koma á tengslum milli þess fyrirtækis og viðskiptavina AK ehf. og því brotið við sig trúnað. Deilt var um hvort AK ehf. bæri að greiða B laun í uppsagnarfresti auk orlofs. Í dómi Hæstaréttar kom fram að B hefði ekki þegið laun frá F ehf. meðan á uppsagnarfresti hans við AK ehf. stóð. Sú trúnaðarskylda sem hvíldi á B á uppsagnarfresti fól ekki í sér bann við að B leitaði sér að starfi, jafnvel hjá samkeppnisaðila, enda var ekki samið sérstaklega um að B réði sig ekki til fyrirtækis í samkeppni við AK ehf. Þá var ekki talið sýnt fram á að B hefði búið yfir sérstakri vitneskju um reksturinn sem teldist til atvinnuleyndarmála í skilningi 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/2005. Þótti jafnframt ósönnuð sú fullyrðing AK ehf. að B hefði eytt tölvugögnum úr tölvu þeirri er B hafði afnot af í starfi sínu. Þá var framkomin gagnkrafa B um skuldajöfnuð sökum ætlaðrar eftirgjafar B á kröfu til viðskiptavinar félagsins ekki studd neinum haldbærum rökum. Voru kröfur B samkvæmt þessu því teknar til greina. 

 

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Árni Kolbeinsson, Ingibjörg Benediktsdóttir og Ólafur Börkur Þorvaldsson.

Áfrýjandi skaut málinu til Hæstaréttar 26. júní 2007. Hann krefst aðallega sýknu af kröfu stefnda, en til vara að hún verði lækkuð. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og fyrir Hæstarétti.

Stefndi krefst staðfestingar héraðsdóms og málskostnaðar fyrir Hæstarétti.

I.

Málavextir eru í stuttu máli þeir að áfrýjandi er einkahlutafélag sem rekur starfsemi á sviði heildverslunar meðal annars með lækningavörur og eldhúsvörur. Stefndi mun hafa ráðið sig til starfa hjá áfrýjanda fyrir tæpum þremur áratugum og starfaði hjá  honum til 5. maí 2006. Sinnti hann störfum fjármálastjóra. Skipulagsbreytingar urðu hjá áfrýjanda á vormánuðum 2006 en í apríl það ár var forstjóra áfrýjanda sagt upp störfum og nýr ráðinn. Í kjölfarið sögðu margir starfsmanna áfrýjanda upp störfum, þar á meðal stefndi sem mun hafa gert það um mánaðamótin apríl, maí 2006. Fastus ehf. var stofnað í maí 2006 og mun meðal annars hafa stefnt að viðskiptum með sambærilegar vörur og áfrýjandi. Framkvæmdastjóri þess fyrirtækis hafði um það bil tíu árum áður verið framkvæmdastjóri hjá áfrýjanda. Áfrýjandi gerði starfslokasamning við stefnda í maí 2006. Þar var meðal annars kveðið á um að áfrýjandi óskaði ekki eftir vinnuframlagi stefnda það sem eftir lifði af þriggja mánaða uppsagnarfresti. Stefndi mun hafa hætt störfum hjá áfrýjanda í byrjun maí 2006. Áfrýjandi greiddi stefnda laun samkvæmt samningnum vegna júní 2006, en tilkynnti honum með bréfi 15. þess mánaðar, að hann hefði rökstuddan grun um að stefndi hefði brotið gegn trúnaðarskyldum sínum og ef rétt reyndist áskildi hann sér rétt til skaðabóta úr hendi stefnda, jafnframt því sem greiðslur til stefnda samkvæmt starfslokasamningi væru í uppnámi vegna þessa. Með bréfi 27. júní 2006 andmælti stefndi framangreindum fullyrðingum áfrýjanda. Hinn 5. júlí 2006 birtist svo frétt í Viðskiptablaðinu þar sem haft er eftir framkvæmdastjóra Fastus ehf. að félagið yrði í samkeppni við áfrýjanda. Tveir fyrrum starfsmenn áfrýjanda hefðu þegar hafið störf hjá hinu nýja félagi og hefði það ráðið til starfa 15 af þeim 20 starfsmönnum sem hætt hefðu hjá áfrýjanda þá um vorið. Með bréfi 24. júlí 2006 tilkynnti áfrýjandi að hann myndi ekki inna af hendi frekari greiðslu til stefnda vegna þess að einsýnt væri að hann hefði ráðið sig til starfa hjá Fastus ehf. og unnið við að koma á tengslum milli þess fyrirtækis og viðskiptavina áfrýjanda. Með bréfi 31. júlí 2006 andmælti stefndi fullyrðingum áfrýjanda og skoraði á hann að greiða samkvæmt starfslokasamningi. Kom fram að stefndi myndi 1. ágúst 2006 hefja störf hjá Sælkeradreifingu ehf. Fyrir dómi kom fram hjá stefnda að hann hefði síðar um haustið 2006 ákveðið að hefja störf hjá Fastus ehf. og ekki hafið þar störf fyrr en 1. janúar 2007 og þá í hlutastarfi. Bréf milli málsaðila og framburður aðila og vitna eru rakin í héraðsdómi.

Stefndi reisir dómkröfu sína á því að hann hafi sinnt starfsskyldum sínum gagnvart áfrýjanda sem beri að greiða honum laun í uppsagnarfresti samkvæmt starfslokasamningi. Málsástæður og lagarök stefnda eru nánar rakin í héraðsdómi og er dómkrafa hans sundurliðuð þar.

Áfrýjandi reisir dómkröfu sína einkum á því að sannað sé að stefndi hafi brotið trúnaðarskyldur gagnvart sér. Verði ekki talið að áfrýjandi hafi fært sönnur á þessa staðhæfingu sé rétt, eins og atvikum máls sé háttað, að slaka á sönnunarbyrðinni eða leggja hana á stefnda. Áfrýjandi vísar einnig til 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/2005 um eftirlit með óréttmætum viðskiptaháttum og gagnsæi markaðarins þar sem stefndi hafi haft vitneskju um atvinnuleyndarmál áfrýjanda. Hann heldur því jafnframt fram að stefndi hafi eytt tölvugögnum áfrýjanda. Byggir áfrýjandi á reglum samningaréttar um brostnar forsendur og ákvæðum 30. gr. og 33. gr. laga nr. 7/1936 um samningsgerð, umboð og ógilda löggerninga. Áfrýjandi hefur uppi gagnkröfu til skuldajafnaðar vegna tjóns sem hann kveðst hafa orðið fyrir við að missa viðskipti við birgja og viðskiptavild. Eins og fram kemur í héraðsdómi vísar áfrýjandi um skuldajöfnuð einnig sérstaklega til þess að stefndi hafi gefið eftir tilgreinda kröfu áfrýjanda á hendur Aðalsteini Karlssyni. Þá vísar áfrýjandi til 25. gr. hjúalaga nr. 22/1928 og mótmælir sérstaklega kröfu stefnda um greiðslu orlofs og upphafstíma dráttarvaxta.

II.

Í gögnum málsins er staðgreiðsluyfirlit frá Ríkisskattstjóra er sýnir að stefndi þáði laun hjá áfrýjanda síðast í júní 2006, en frá ágúst til desember 2006 þáði hann laun frá Gourment – trading ehf. Meðan á uppsagnarfresti stóð bar stefndi sömu trúnaðarskyldur við áfrýjanda og með sama hætti og væri hann í starfi. Þær skyldur fólu þó ekki í sér bann við að stefndi leitaði sér eftir starfi, jafnvel hjá samkeppnisaðila áfrýjanda, enda var ekki sérstaklega um það samið að hann réði sig ekki til fyrirtækis í samkeppni við áfrýjanda að liðnum uppsagnarfresti.

Við mat á því hvort um brot á 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/2005  sé að ræða verður meðal annars að líta til þess hversu almenns eðlis viðkomandi upplýsingar eru, á hve margra vitorði þær eru og hversu auðvelt er fyrir utanaðkomandi mann að afla sér þeirra. Fram er komið að ýmsar upplýsingar um vörur áfrýjanda hafi verið aðgengilegar á heimasíðu hans. Ekki hefur verið sýnt fram á að stefndi hafi búið yfir sérstakri vitneskju um reksturinn sem teljist til atvinnuleyndarmála. Til sönnunar fullyrðingum sínum um að stefndi hafi eytt gögnum úr tölvu er hann hafði afnot af í starfi sínu hefur áfrýjandi einungis vísað til undirritaðrar yfirlýsingar og skýrslu starfsmanns tölvufyrirtækisins Parlogis ehf. fyrir dómi, en það mun vera í eigu sama fyrirtækis og áfrýjandi. Fallist er á með héraðsdómi að ósannað sé að stefndi hafi eytt slíkum gögnum. Samkvæmt öllu framanrituðu er hvorki í ljós leitt að stefndi hafi skýrt frá upplýsingum sem hann var bundinn trúnaði um gagnvart áfrýjanda né brugðist öðrum trúnaðarskyldum sínum við áfrýjanda þannig að honum hafi verið heimilt að stöðva launagreiðslur til stefnda.

Framkomin krafa áfrýjanda um skuldajöfnuð vegna aðgerða stefnda gagnvart Aðalsteini Karlssyni sem rakin er í héraðsdómi er engum haldbærum rökum studd. Hið sama á við andmæli áfrýjanda við greiðslu lögbundins orlofs sem kveðið er á um í umræddum starfslokasamningi. Því verður hvorki á þau fallist né andmæli áfrýjanda við upphafstíma dráttarvaxta sem miðast við umsamda gjalddaga samkvæmt samningnum.

Samkvæmt öllu framansögðu verður hinn áfrýjaði dómur staðfestur.

Áfrýjanda verður gert að greiða stefnda málskostnað fyrir Hæstarétti eins og í dómsorði greinir.

Dómsorð:

Héraðsdómur skal vera óraskaður.

Áfrýjandi, A. Karlsson ehf., greiði stefnda, Bjarna Jóni Halldórssyni, 100.000 krónur í málskostnað fyrir Hæstarétti.

 

Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur 5. júní 2007.

Mál þetta, sem dómtekið var 8. maí 2007, er höfðað fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur af Bjarna Jói Halldórssyni, kt. 280252-3369, Hlyngerði 2, Reykjavík, á hendur A. Karlssyni ehf., kt. 670976-0179, Brautarholti 28, Reykjavík, með stefnu sem birt var 24. október 2006.

Dómkröfur stefnanda eru að stefndi greiði honum 1.150.388 krónur ásamt dráttarvöxtum samkvæmt III. kafla vaxtalaga nr. 38/2001, af 42.969 krónum frá 1. júlí 2006 til 1. ágúst 2006 og frá þeim degi af 1.150.388 krónum til greiðsludags.  Krafist er að dæmt verði að dráttarvextir skuli leggjast við höfuðstól á tólf mánaða fresti, í fyrsta sinn 1. júlí 2007 en síðan árlega þann dag.  Þá er krafist málskostnaðar samkvæmt framlögðum málskostnaðarreikningi.

             Dómkröfur stefnda eru að hann verði sýknaður af öllum kröfum stefnanda og að stefnandi verði dæmdur til að greiða félaginu málskostnað að skaðlausu.

 

Stefnandi greinir frá málavöxtum á þann veg að hann hafi starfað hjá stefnanda síðastliðin 27 ár en formlegur ráðningarsamningur hafi verið undirritaður 7. desember 2005.  Hann hafi starfað sem deildarstjóri fjármálasviðs.  Mánaðarlaun hafi verið samkvæmt ráðningarsamningi 800.000 kr. auk bifreiðarhlunninda að fjárhæð 42.959 kr.

Sagt er frá því að stefnandi hafi sagt um störfum hjá stefnda í lok apríl 2006 og gert að hætta störfum í byrjun maí.  Starfslokasamningur hafi verið undirritaður í lok maí þar sem fram komi að uppsagnarfrestur hafi verið styttur úr sex mánuðum í þrjá mánuði, að stefndi greiði full laun til loka júlí auk bifreiðarhlunninda og orlofs.

Vísað er til þess að stefnandi hafi fengið bréf frá lögmanni stefnda 15. júní 2006.  Þar segir:

 

Til LEX hafa leitað fyrirsvarsmenn A. Karlssonar ehf. og falið okkur að gæta hagsmuna sinna í tengslum við starfslok yðar hjá fyrirtækinu og störf yðar í þágu samkeppnisaðila.

Fyrir hendi er rökstuddur grunur um að þér komið með ólögmætum hætti að rekstri Fastus ehf., sem er samkeppnisaðili umbj. okkar, t.d. með hagnýtingu tengsla við birgja umbj. okkar, s.s. við Völker Gmbh, og með því að veita trúnaðarupplýsingar sem þér urðuð áskynja um í störfum yðar fyrir hann.  Þetta er yður algerlega óheimilt.  Ef rétt reynist er um að ræða alvarlegt samnings- og lögbrot af yðar hálfu.  Umbj. okkar áskilur sér rétt til þess í tilefni þessa að beita öllum þeim úrræðum sem lög heimila honum, þ.m.t. heimtu skaðabóta, til þess að koma í veg fyrir eða bæta fjárhagslega fyrir ólögmæta háttsemi yðar.  Jafnfram er ljóst að greiðslur samkvæmt starfslokasamningi yðar við umbj. okkar eru í uppnámi vegna þessa.

Óskað er eftir skriflegri afstöðu yðar til þessa innan 7 daga frá dagsetningu bréfs þess.  Berist ekki svar innan þess tíma mun umbj. okkar líta á það sem viðurkenningu af yðar hálfu á framangreindum brotum og mun án frekari fyrirvara hefja frekari aðgerðir gagnvart yður, eins og lög frekast leyfa.

 

Greint er frá því að bréfi þessu hefði verið svarað með bréfi lögmanns stefnanda, dagsettu 27. júní 2006.  Þar segir m.a.:

 

Í bréfi yðar koma fram órökstuddar fullyrðingar um að umjóðandi minn hafi komið að rekstri Fstus ehf. og veitt trúnaðarupplýsingar er vörðuðu birgja A. Karlssonar ehf. Völker Gmbh.

Fullyrðingar yðar eru algjörlega úr lausu lofti gripnar enda engin rök færð fyrir staðhæfingum yðar.  Umjóðandi minn tekur alvarlega þær hótanir sem framkoma í bréfinu og áskilur sé allan rétt verði einhverjir hnökrar á efndum umbjóðanda yðar á starfslokasamningi aðila.  Komi til vanefnda mun samningnum verða rift og áskilinn rétt til að krefjast bæði skaða- og miskabóta vegna þeirra vanefnda.

 

Greint er frá því að stefnandi hafi fengið greidd laun á uppsagnarfresti vegna maí og júní 2006 en hinn 24. júlí 2006 hafi lögmaður stefnda sent stefnanda bréf, en þar segir m.a.

 

Eins og áður hefur komið fram telur umbjóðandi minn að umbjóðandi yðar hafi brotið gegn skyldum sínum gagnvart félaginu.  Vísast til bréfs dags. 15. júní 2006 þar að lútandi.  Felast brotin meðal annars í þátttöku umjóðanda yðar í samkeppni við umbjóðanda minn á uppsagnafresti.  Umbjóðandi minn telur einsýnt að umjóðandi yðar hafi ráðið sig til starfa hjá Fastus ehf., sbr. yfirlýsingu stjórnarformanns félagsins á opinberum vettvangi.  Þá hafa vitni greint umbjóðanda mínum frá þessum aðgerðum.  Ljóst er að háttsemi umjóðanda yðar og nokkurra annarra fyrrverandi starfsmanna umbjóðanda míns, sem áður hefur verið rakin, er til þess fallin að valda félaginu verulegu tjóni.  Umbjóðandi minn getur ekki fellt sig við að umjóðandi yðar þiggið laun frá félaginu meðan hann starfar við það að ná með ótilhlýðilegum hætti birgjum og viðskiptavinum umbjóðanda míns.

Með hliðsjón af framangreindu hefur umbjóðandi minn tekið þá ákvörðun að greiða umjóðanda yður ekki frekari laun í uppsagnarfresti.  Kemur því hvorki til greiðslu launa næstu mánaðamót né eftir það tímamark.  Áunnið orlof verður innt af hendi.  Samhliða því að tilkynna yður framangreint er enn á ný skorað á umjóðanda yðar að láta af aðgerðum sem eru til þess fallnar að skaða hagsmuni umbjóðanda míns.  Af hálfu umbjóðanda míns er ítrekaður áskilnaður um frekari aðgerðir.

 

          Bréfinu frá 24. júlí 2006 svaraði lögmaður stefnanda með bréfi 31. júlí 2006 en þar segir m.a.

 

Mótmælt er harðlega endurteknum ávirðingum um að umbj. minn hafi brotið gegn skyldum sínum í uppsagnarfresti og vekur athygli á því að þrátt fyrir alvarleika ávirðinganna eru engin rök færð fyrir þeim staðhæfingum.  Umj. minn hefur ekki ráðið sig til starfa hjá Fastus eins og þér haldið fram, en að gefnu tilefni skal það upplýst að umbj. minn mun hefja störf hjá Sælkeradreifingu ehf. nú um mánaðarmótin.

Samkvæmt samningi aðili ber umbj. yðar að greiða umbjóðandi mínum laun fyrir júlí auk orlofs og er samningssambandi aðila þá lokið.  Hér með er skorað á umbj. yðar að greiða umbj. mínum umsamin laun nú í dag en að öðrum kosti mun umbj. minn áskilja sér allan rétt til bóta vegna einhliða vanefnda umbj. yðar.

 

Stefnandi greinir frá því að stefndi hafi hvorki svarað bréfinu frá 24. júlí 2006 né greitt honum laun vegna júlí 2006.  Þá hafi ekki verið greidd orlofslaun vegna maí 2006 til og með júlí 2006.  Stefnandi hafi síðan hafið störf hjá Sælkeradreifingu ehf. í byrjun ágúst 2006.

 

Af hálfu stefnda er aðdraganda þessa máls lýst á þann veg að félagið, sem er einkahlutafélag, reki starfsemi á sviði heildverslunar með lækningavörur, eldhúsvörur o.fl.  Stefnandi hafi ráðið sig til starfa hjá stefnda fyrir tæpum þremur áratugum og starfað hjá félaginu þar til í maí 2006.  Hann hafi sinnt störfum fjármálastjóra hjá stefnda.

Þá segir að verulegar breytingar hafi orðið á starfsmannahaldi félagsins í maí 2006.  Meirihluti lykilstarfsmanna félagsins hafi sagt upp störfum nánast á sama tíma.  Þar á meðal stefnandi, en hann hefði sagt upp í maí 2006 og hætti þá störfum.  Starfslokasamningur hafi verið gerður.  Þar komi fram að ekki væri óskað eftir starfsframlagi stefnanda frá 5 maí 2006 að öðru leyti en til ráðgjafar um einstök verkefni.  Samið hefði verið um að félagið greiddi stefnanda laun í uppsagnarfresti í þrjá mánuði eftir starfslok hans, þ.e. fyrir júní til ágúst 2006.  Fengi hann greidd laun annars staðar en frá félaginu skyldu þau dragast frá launagreiðslum í uppsagnarfresti.

Greint er frá því að bæði fyrir og eftir starfslok stefnanda og fleiri lykilstarfsmanna hafi farið að bera á því að birgjar, sem höfðu átt viðskipti við félagið, hættu sem viðskiptavinir hjá því.  Á annan tug birgja hefðu hætt viðskiptum við félagið á þessum tíma og flestir þeirra hafið viðskipti við Fastus ehf.  Fastus ehf. hafi hins vegar verið stofnað um það leyti sem stefnandi og aðrir lykilstarfsmenn hættu störfum hjá stefnda, A. Karlssyni ehf.  Samþykktir Fastus ehf. væru dags. 11. maí 2006, sbr. dskj. nr. 13.

Vísað er til þess að forsvarsmenn stefnda hafi vitað að fyrrum starfsmenn félagsins, þar á meðal stefnandi, hefðu leitað eftir að ná til Fastus ehf. birgjum, sem höfðu verið í áralöngum viðskiptum við stefnda.  Stefnandi hefði þannig brotið skyldur sínar gagnvart stefnda og valdið stefnda tjóni.  Ekki hafi farið saman að stefnandi þægi laun hjá stefnda á sama tíma og hann leitaðist við að baka félaginu tjóni

 

Stefnandi byggir á því að við starfslok sín í apríl 2006 hafi vinnuframlagi hans verið hafnað en stefndi hafi engu að síður verið skuldbundinn til greiða honum laun til loka uppsagnarfrests hinn 31. júlí 2006.  Laun í uppsagnarfresti vegna maí og júní 2006 hefðu verið greidd en bifreiðahlunnindi vegna júní, 42.969 kr., hefðu ekki verið greidd.  Stefndi hefði ekki staðið við að greiða honum laun til loka uppsagnarfrest..  Í þessu sambandi er vísað til bréfs lögmanns stefnda til stefnanda, dags. 24. júlí 2006, sem áður var greint frá.

             Stefnandi hafnar því að ávirðingar þær, sem framkoma í bréfinu frá 24. júlí 2006, eigi við rök að styðjast.  Stefnandi hafi ekki starfað fyrir annan aðila á uppsagnarfresti.

             Stefnandi vísar til þess að hann eigi rétt á því að ráða sig til starfa hjá nýjum vinnuveitanda og hefja þar störf eftir að uppsagnarfresti lýkur hjá fyrri vinnuveitanda, hvort sem um samkeppnisaðila væri að ræða eða ekki.  Engin ákvæði í ráðningarsamningi hans við stefnda kveði á um samkeppnisbann eftir starfslok.

          Kröfu sína sundurliðar stefnandi þannig:

 

        Mánaðarlaun vegna júlí 2006                                                                           800.000 kr.

        Bifreiðahlunnindi vegna júní og júlí                                                                 85.938 kr.

        Orlof vegna maí, júní og júlí 2006                                                                    264.450 kr.

                                                                Höfuðstóll                                            1.150.388 kr.

 

Stefndi byggir á því að stefnandi hafi brotið trúnaðarskyldur gagnvart félaginu.  Stefna hefði því verið heimilt að stöðva launagreiðslur til stefnanda.  Stefndi vísar til ákvæða 2. mgr. 13. gr. laga um eftirlit með óréttmætum viðskiptaháttum og gagnsæi markaðarins nr. 57/2005 í þessu sambandi.

             Þá reisir stefndi kröfur sínar á því að stefnandi hafi brotið á félaginu með meðferð sinni á tölvupósti i eigu félagsins.

Stefndi byggir á því að stefnandi hafi með hátterni sínu valdið stefnda verulegu fjárhagstjóni.  Gagnkrafa væri gerð á hendur stefnanda til skuldajafnaðar sem nemi heildarfjárhæð dómkröfu stefnanda samkvæmt 28. gr. laga um meðferð einkamála nr. 91/1991.

Stefndi byggir á því að ráðstafanir stefnanda vegna viðskiptareiknings Aðlasteins Karlssonar, fyrrum eiganda stefnda og stjórnarmanns í félginu, feli í sér gróf brot í garð félagsins.  Aðalsteinn hafi staðið í skuld við stefnda er horfið hafi endanlega með gerð kreditreiknings, sem gefinn hafi verið út 5. maí 2006.  Reikningurinn hafi verið að fjárhæð 1.537.102 króna, sem var skuld Aðalsteins við stefnda.  Stefnandi hafi framkvæmt þennan löggerning eftir að hann hafi sagt upp störfum og án samráðs við stjórnendur félagsins.  Þá hafi stefnandi valdið stefnda tjóni með leiðréttingu á viðskiptamannareikningi Aðalsteins, samtals að fjárhæð 536.787 króna, sem gerðar hafi verið í nóvember og desember 2005, er enga stoð eigi í raunveruleikanum.  Þá hafi stefnandi valdið stefnda tjóni með greiðslu til Austurbrúar ehf., að fjárhæð 7.000.000 króna.  Hafi fjárhæðin verið innt af hendi á árinu 2006 án nokkurrar skýringar í bókhaldi og án raunhæfrar tryggingar.  Þá er byggt á því að ákvæði 30. gr. og 33. gr. laga nr. 7/1936 leiði til þess að sýkna beri stefnda af öllum kröfum stefnanda.

 

Stefnandi gaf skýrslu fyrir rétti.  Hann sagði m.a. að hann hefði hafði störf hjá stefnda árið 1979.  Starf hans hjá stefnda hafi verið að ýmsum toga til að byrja með, en smám saman hafi það færst yfir í að vera fjármálastjórn.

             Stefnandi sagði að aðdragandi þess að hann sagði upp störfum hjá stefnda hafi verið að í lok apríl 2006 hefði stjórn Atorku og stjórn stefnda tekið þá ákvörðun að segja framkvæmdastjóra stefnda upp störfum með nánast engum fyrirvara.  Hafi honum ekki hugnast þær vangaveltur sem lágu að baki þeirri ákvörðun, þ.e. að sameina Besta, Ilsanta og A. Karlsson.  Hafi hann því ákveðið að segja upp störfum hjá stefnda.   Hafi hann séð að hann átti ekki samleið með stefnda.

             Stefnandi sagði að samið hefði verið um starfslok.  Hann hafi haft sex mánaða uppsagnarfrest samkvæmt ráðningarsamningi og hafi sagt upp störfum í lok apríl með þriggja mánaða fyrirvara.  Hafi hann síðan verið beðinn um að hætta u.þ.b. 5. maí, en þá hefði hann yfirgefið starf og stöðu.

             Stefnandi kvað samkomulag aðila um starfslok sín ekki hafa verið flókið.  Hafi hann átt að fá laun greidd í þrjá mánuði, uppsagnarfrestinn, og þau hlunnindi, sem starfinu tilheyrðu.  Hafi hann fengið greitt fyrir tvo mánuði af þremur, þ.e. fyrir maí og júní, en ekki fyrir júlí.

Stefnandi kvaðst ekki hafa starfað í uppsagnarfresti.  Hann hafi ráðið sig til starfa hjá fyrirtækinu Sælkeradreifing í byrjun ágúst og starfað þar til mánaðamóta mars/apríl.  Reyndar með minna starfssvið frá áramótum, því um áramótin hafi hann hafið störf hjá Fastus ehf.  Hefði hann þá minnkað starfshlutfall sitt hjá Sælkeradreifingu.  Frá 1. apríl 2007 hafi hann verið í fullu starfi hjá Fastus ehf.

             Stefnandi var spurður, hvort hann hefði í starfi sínu hjá stefnda haft mikil samskipti við birgja?  Stefnandi sagði að samskipti hans við birgja hefðu verið tengd greiðslu reikninga, að fylgjast með stöðu á þeim málum, fylgjast með hvort stefndi væri í skuld og stemma af yfirlit og þess háttar, henda reiður á því að það væri í góðum málum og reyna að semja um greiðslufresti og þess háttar ef þörf væri á.

Hann var spurður, hvort hann hefði verið við gerð viðskiptasamninga eða að ná til sín birgjum?  Kvaðst hann ekkert hafa haft með slíkt að gera hjá stefnda.  Haraldur framkvæmdastjóri, og aðrir þeir, sem komu að því með tengslum við umboð, hefðu haft með það að gera.

             Vísað var til þess að haldið væri fram í greinargerð stefnda að stefnandi hefði á uppsagnarfrestinum reynt að fá birgja til að eiga viðskiptasamband við Fastus ehf. og ná þeim frá stefnda.  Stefnandi sagði að það væri rangt.  Hann var spurður, hvort hann hefði búið yfir trúnaðarupplýsingum eða atvinnuleyndarmálum stefnda varðandi birgja.  Stefnandi sagði að það færi eftir því hvað væri skilgreint sem trúnaðarupplýsingar.  Nú væri unnt að nálgast upplýsingar um vörur á netinu.  Hann hefði hins vegar haft þekkingu á fjárhagslegum rekstri stefnda.

             Hann var spurður, hvort hann vissi nú í dag hvernig þessi viðskiptasambönd hefður komist á við Fastus ehf.  Stefnandi sagði að það væri eins og með annað, menn leiti eftir einhverju og komist áfram með það, eins og gengur.

             Stefnandi var spurður, hvort hann vissi hver hefði verið með það á sinni könnu.  Hann sagðist ekki vita það, en hann vissi að Jón Garðar hefði fljótlega byrjað á því þegar þessi staða kom upp, því hann hefði sýnt áhuga á að kaupa félagið, A. Karlsson, og hafi þekkt það vegna þess að hann hafði starfað þar áður.  Kvaðst hann vita að Jón Garðar hefði farið í einhver ferðalög strax í byrjun, en síðan hafi hann svo sem ekki fylgst með því, þar sem hann hefði ekki verið staddur þarna og hefði haft öðrum hnöppum að hneppa.

             Hann var spurður, hvort Jón Garðar hefði starfað lengi hjá A. Karlssyni  Stefnandi sagði að hann hefði starfað hjá stefnda fyrir tíu árum.  Kvaðst hann ekki muna, hversu lengi hann var hjá stefnda, en hann hefði starfað hjá stefnda um nokkurn tíma.  Hann þekkti ágætlega innviði fyrirtækisins og hugmyndafræðina á bak við fyrirtækið.  Hann þekkti vinnuandann, starfsandann og starfsfólkið.

             Hann var spurður, hvort viðskipti A. Karlssonar á Íslandi færu ekki meira og minna í gegnum útboð.  Stefnandi sagði að allur gangur væri á því.

             Hann var spurður, hvort Landspítalinn væri ekki stór viðskiptavinur hjá A. Karlssyni.  Stefnandi sagði að svo hefði verið, þegar hann starfað hjá stefnda, og væri það örugglega enn.

             Hann var spurður, hvort hann kannaðist við að hafa við starfslok hjá stefnda eytt út tölvupósti.  Stefnandi sagði að það færi eftir því hvað kallaður væri tölvupóstur.  Hann hafi örugglega eytt út af því sem kallað er ‘outlook svæði’, svæði, þar sem tölvupóstur fer inn og maður hendir honum út, þ.e. svæði, sem maður sendir frá.  En sá póstur, sem hann hafi ákveðið að vista, vegna þess að þar væru upplýsingar, sem hann áleit að þyrfti að geyma, hefði hann ekki eytt, hvorki persónulegum né öðrum.  Pósturinn hefði allur verið skilinn eftir þegar hann hætti störfum hjá stefnda.

             Vísað var til viðtals við framkvæmdastjóra Fastus ehf. hinn 5. júlí 2006, þar sem hann segist hafi tryggt sér fimmtán starfsmenn með haustinu til starfa og hafi samið við þá og var stefnandi spurður, hvort hann væri einn af þeim?  Stefnandi kvað svo ekki vera.

             Vísað var til þess að stefnandi hefði sagt, að hann hefði farið að starfa hjá Sælkeradreifingu, og var hann spurður, hvenær honum hefði verið boðið starf hjá Fastus ehf.  Stefnandi sagði að það hefði gerst á seinni stigum.  Það hefði komið til umræðu um haustið, í september, október eða nóvember.  Hann hefði ekkert verið að flýta sér eða plana neitt um það.  Hann hefði verið í ákveðnu starfi, sem hann hefði þurft að sinna, sem hefði raunar breyst frá því hann byrjaði, en hefði leitt þetta af sér í framhaldinu.

             Lagt var fyrir stefnanda dskj. nr. 24, sem er ljósrit úr bæklingi, er lagður var fram af hálfu stefnda.  Vísað var til þess að stefnandi væri á mynd í bæklingi þessum.  Stefnandi var spurður hvort hann gæti sagt viðstöddum hvernig stæði á því að hann væri á þessari mynd og hvort hann vissi eitthvað um þennan bækling?  Stefnandi sagði að þeir hefðu tekið sig saman og farið í myndatöku þarna einhvern tímann síðasta haust.  Hafi hann stillt sér upp með þeim þó að hann hefði þá ekki verið ákveðinn í því að hefja þarna störf.  Þetta hafi meira verið samstaða við hópinn.  Spurt var, hvort þetta hefði verið hugsað á þann veg að hafa hann með í auglýsingarskyni?  Stefnandi sagði, að ef til vill mætti segja það.  Hann kvaðst ekki muna hvenær myndin var tekin, en það hefði verið vandamál með birtuna, farið að hausta.

Stefnandi kvaðst hafa hafið störf í hlutastarfi hjá Fastus ehf. núna um áramótin.

Stefnandi kvaðst hvorki hafa brotið trúnaðarskyldur við stefnda á uppsagnar-frestinum né eftir að hann hætti störfum hjá stefnda.

             Vísað var til þess að í greinargerð stefnda, lið 2.8., væri krafist skuldajafnaðar á kröfum sem væru vegna viðskiptareiknings Aðalsteins Karlssonar.  Þarna væri talað um reikning að fjárhæð 1.537.102 krónur, sem gefin hefði verið út kreditreikningur fyrir 5. maí 2006, og var stefnandi beðinn um skýringar á þessu.  Stefnandi sagði að löng saga væri á bak við þetta og hann gæti ekki skýrt þetta nema að þannig hafi verið, að þeir hefðu tekið til baka og selt fyrir Aðalstein ýmsar vörur, sem hefðu verið keyptar áður af fyrirtækinu.  Hafi þeir verið að selja þær eins og þeir hefðu gjarnan gert í framhaldi af því að varan var seld.  Þarna hafi setið eftir tvær „vörur“ ef hann muni þetta rétt.  Hafi hann lagt til að þær yrðu kreditfærðar þannig að það sæist að tekin hefði verið fyrir löngu ákvörðun um að gera þetta og sú ákvörðun bara kláruð.  Það væri ágætt að gera það áður en hann færi.  Hann hefði bara talið það rétt.  Stefnandi sagði að hann hefði ekki borið persónulega ábyrgð á þessu.  Þetta hafi verið ákvörðun, sem tekin hefði verið fyrir löngu, og eins og skipiritið í fyrirtækinu sagði á þessum tíma, þá væru tekjusviðin hvert um sig með talsvert sjálfstæði og bæru ábyrgð á sínum hag og sínum áætlunum.

             Spurður, hvort honum væri kunnugt um, að gerð hefði verið krafa á Aðalsteinn Karlsson vegna fyrrgreindar ráðstöfunar, sagði stefnandi að svo hefði verið.  Kvaðst hann ætla að Aðalsteinn hefði tjáð sér að um u.þ.b. þrjár milljónir væri að ræða, er hann hefði nýlega verið krafinn um vegna umrædds reiknings meðal annars.  Þeir væru báðir krafðir um það sama.

             Vísað var til þess að jafnframt væri í greinargerð stefnda getið leiðréttinga á viðskiptamannareikningi Aðalsteins, samtals að fjárhæð 536.787 kr., sem framkvæmdar hefðu verið í nóvember og desember 2005.  Stefnandi kvaðst muna eftir þessu.  Þannig hefði verið að krafa hefði verið upp á u.þ.b. 1.800.000 kr. frá VIS vátryggingafélaginu, sem skapast hefði úr gömlum viðskiptum við Scandía, og hafi hann einhvern veginn alltaf hummað þetta fram af sér og hefði viljað meina að ekki væri um skuld að ræða.  Því miður hefði hann glatað gögnunum sem rökstuddu það mál.  Þetta hafi verið mjög gamalt.  Ákveðið hefði verið að ganga í málið og reyna að ná sátt í því.  Niðurstaðan hefði verið sú að við tækjum að okkur fimmhundruð og eitthvað þúsund.  Fyrir hafi legið skuld upp á níutíu og eitthvað þúsund.  Hann hefði fært þessa færslu af því að athugsemdir hefðu verið gerðar við færsluna á sínum tíma.  Hafi hann fært þetta út sem fjármagnsgjöld.  Upphaflega hefði hann fært þetta á viðskiptareikning Aðalsteins vegna þess að þetta var í félaginu áður en hann seldi það.  Krafan hafi verið til áður en Aðalsteinn seldi það upphaflega og hafi hann fært hana á hans viðskiptareikning.  Aðalsteinn hefði mótmælt því og þá hefði þetta verið fært eins og hann lýsti áður, þ.e. í gegnum fjármagnsgjöld og þannig út úr bókunum og gert upp við vátryggingafélagið.

Stefnandi kvaðst hafa átt fund með lögmanni stefnda vegna þessa.  Þar sem þetta mál var útskýrt.  Þar hafi einnig verið Benedikt, stjórnarformaður A. Karlssonar, og starfsmaður Atorku.

             Vísað var til þess að í greinargerð stefnda kæmi fram að stefnandi hefði valdið stefnda tjóni með greiðslum til Austurbrúar ehf. að fjárhæð 7.000.000 kr. og hafi fjárhæðirnar verið inntar af hendi á árinu 2006 án nokkurrar skýringar i bókhaldi og án raunhæfra trygginga.  Stefnandi sagði að eftir hans heimildum væri þetta greidd krafa.  Rangt væri að engar tryggingar hefðu verið fyrir kröfunni.

             Spurður, hvernig forstjóraskiptum hefði verið tekið hjá starfsmönnum stefnda í apríl 2006, sagði stefnandi að þeir hefðu tekið því illa.

             Spurður, hvort haldir hefðu verið starfsmannafundir, sagðist stefnandi ekki vita hvað segja ætti.  Haldinn hefði verið áfallahjálparfundur í maí.

             Spurður, hvort komið hefði til tals að menn stofnuðu félag, sagði stefnandi að það hefði ekki komið fram.

             Spurður, hvort hann hefði verið með sérstaka birgja á sinni könnu, sagði stefnandi sagði að svo hafi ekki verið.  Hann hefði einungis verið með lista yfir íslenska og erlenda lánardrottna.

             Stefandi kvaðst ekki hafa samið við birgja.  Það hafi verið, eins og hann hefði áður lýst, ýmist Haraldur, sem verið hefði „sporgöngumaður“ í því, og síðan oft einhver sem hefði kannski verið í einhverjum tengslum við það.  Hugsað til baka, þá hafi verið lítið af beinum samningum.  Þetta hafi frekar verið gömul viðskiptasambönd og lítið af formlegum samningum.

             Spurður, hvort hann hafi, eftir að hann hætti hjá stefnda, komið eitthvað að því að hefja samstarf við birgja, kvað stefnandi svo ekki hafa verið, enda hafi hann ekki haft tengsl sem viðskiptasambönd væru byggð á.

Spurður, hvernig það hefði komið til að birgjar, sem verið höfðu í áralöngum samskiptum við stefnda ákváðu allt í einu að eiga viðskipti við fyrirtæki, sem hafði þrjá starfsmenn, kvaðst stefnandi ekki hafa þekkingu til að svara því.

Vísað var til myndarinnar, sem áður var getið á dskj. nr. 24, og spurt, hvort stefnandi gæti verið aðeins nákvæmari með tímasetninguna, hvenær hún var tekin?  Stefnandi sagðist ekki geta gert það með nákvæmari hætti.  Hann gæti ímyndað sér að hún hefði verið tekin í september eða nóvember.  Hann kvað það útilokað að myndin hefði verið tekin í ágúst.

Vísað var til þess að umræddur kreditreikningur, sem gefinn var út 5. maí 2006, að fjárhæð 1.537.102 kr., nákvæmlega „núlli út skuld“ mannsins við félagið og spurt, hvort það gæti verið eðlilegt sama dag og fjármálastjóri félagsins hættir hjá því án þess að bera það undir stjórn og án þess að bera það undir forstjóra?  Stefnandi sagði að um tvo viðskiptareikninga hafi verið að ræða, annar fyrir Aðalból og hinn fyrir A. Karlsson.  Fært hefði verið á milli til að slétta reikningana.  Þegar verið var að „kredittera“ fyrri reikningana hefði aldrei verið greitt neitt út, því að ákveðið hefði verið að bíða með það.

             Vísað var til dskj. nr. 15, sem er svokölluð greinargerð vegna bréfs, dags. 24. október 2006 og fundar 7. nóv. sl., á skrifstofu Almennu lögfræðistofunnar sf., dags. 22. nóvember 2006, undirritað af stefnanda og Haraldi Gunnarssyni, þar sem stefnandi gefur þær skýringar að ekki hafi verið óeðlilegt að gefa út kreditreikning „sérstaklega í ljósi þess að Aðalsteinn hafði oft aðstoðað A. Karlsson ehf. við að styrkja viðskiptasambönd og koma með góðar hugmyndir“.  Spurt var, hvort hann stæði við þessar skýringar?  Stefnandi kvaðst hafa sagt að þetta væri í rauninni eins og hver önnur viðskipti „við seljum vörur, við tökum vörur til baka og það væru hefðbundin viðskipti að oft væri leyst úr vandamálum manna, ef þeir þyrftu að skila vöru eða eitthvað því um líkt og reynt að koma þeim aftur í peninga.  Þetta hefði tilheyrt okkar þjónustustigi“.  Skipt hefði verið á vöru og skuld.  Þetta hefði verið ákvörðun sem tekin hefði verið af forstjóra félagsins á sínum tíma.

 

Linda Björk Gunnlaugsdóttir, forstjóri stefnda, gaf skýrslu fyrir rétti.  Hún sagði m.a. að hún hefði verið ráðin forstjóri stefnda í lok apríl 2006.  Hinn 26. apríl hafi starfsmannafundur verið haldinn.  Fyrst hafi átta manna fundur verið haldinn.  Þar hefði Bjarni Halldórsson talað fyrir hönd starfsmanna og talað til hennar fyrir hönd allra starfsmannanna.  Hann hefði tjáð henni að eftir starfsmannafundinn yrði ákveðið hvort megnið af starfsmönnunum myndi ganga út vegna þess að þeir væru á móti ákvörðun stjórnar stefnda.  Fengi hún að vita það á föstudaginn.  Síðan hafi verið haldinn starfsmannafundur aftur, þar sem þetta var tilkynnt og Haraldur kvaddi.  Í kjölfarið hafi hún farið að ræða þetta við alla starfsmennina því að hagur fyrirtækisins hefði ekki verið að starfsmenn þess gengju út.  Mikil þekking hefði falist í starfsmönnunum og því brýnt að halda þeim.  Hefði hún rætt við hvern og einn, eða reynt það, og náð flestum fyrir helgi.  Þá hafi starfsmenn komið til hennar og beðið um „áfallahjálparfund“ þar sem þeim hafi fundist þetta það mikil „tragedía“ að þeir yrðu að fá hjálp til að komast yfir það.  Hafi henni þótt það sjálfsagt og boðið þeim að skipuleggja að geðlæknir hitti þau.  Þá hafi starfsmannafélagið ákveðið að gera það og gert það, en það hafi verið 1. maí.

             Þegar hún mætti í vinnuna hinn 2. maí, en hún hefði þá aðeins frétt af fundinum, hafi tíu manns staðið fyrir utan dyrnar hjá henni til að segja upp störfum.  Þetta hefði verið fyrsti dagur hennar í starfi.  Nokkrir þeirra hefðu lýst því yfir að þeir ætluðu í samkeppni við stefnda, t.d. Þórður.  Hann hefði sagt henni að þeir hefðu verið að ræða það lengi.  Þessi tíu manna hópur hefði viljað kaupa A. Karlsson ehf. en ekki fengið það.  Þess vegna hefðu þeir rætt það lengi sín í milli að stofna fyrirtæki.  Hafi Þórður sagt henni að hann ætlaði að gera það og beðið hana um að fá að hætta strax.  Það hefði hann fengið.

             Linda Björg sagði að Guðrún Gunnarsdóttir hefði komið stuttu síðar til hennar með sömu skilaboð.  Vegna fyrirtækisins hefði hún þurft á því að halda að Guðrún starfaði aðeins lengur og hafi Guðrún hætt um miðjan maí.

             Starfsmennirnir, sem sögðu upp 1. maí, og nokkrir, sem komu síðar, hefðu flestir farið fram á að vinna uppsagnarfrestinn.  Í sumum tilvikum hefði hún beðið þá um það og beðið þá um að skoða hug sinn í þessu sambandi.  Hafi hún reynt að halda þeim en allt hafi komið fyrir ekki.  Eftir á að hyggja hafi augljóslega verið undirbúningur að þessu.  Fólk hefði ákveðið að hætta saman.

             Linda Björg kvaðst hafa orðið þess áskynja að menn voru að starfa í samkeppni við stefnda þó þeir þægju laun hjá stefnda.  Það hafi verið ástæðan fyrir því að hinn 19. júní hafi verið ákveðið að losa stefnda við þetta fólk.  Þetta hefði verið augljóst.  Af samtölum hennar, m.a. við birgja, hefði komið ljós að þessir starfsmenn voru að vinna á móti stefnda.  Hefðu þessir starfsmenn lýst því yfir við birgja að engir yrðu eftir hjá stefnda, fyrirtækið væri ónýtt.  Atorka væri að eyðileggja fyrirtækið og þeir hafi lýst því að engin framtíð væri í fyrirtækinu ef þeir myndu hætta þar.  Ljóst hefði verið að birgjarnir höfðu mjög miklar áhyggur og að gert hefði verið í því að skapa kvíða hjá þeim.  Þetta hefði komið stefnda mjög illa.

             Þegar hún fékk sannanir fyrir því að þessir starfsmenn stefnda voru í samkeppni við fyrirtækið - en birgjar hefðu beinlínis sagt henni það - kvaðst Lindu Björg hafa þótt óeðlilegt að greiða þessum starfsmönnum laun úr því að þeir væru búnir að ákveða að fara í samkeppni við stefnda.

Linda Björg sagði að nokkrir birgja, sem hefðu verið í viðskiptum við stefnda, hefðu hætt hjá félaginu.  Þetta hefði gerst þegar umræddir starfsmenn voru enn í uppsagnarfresti hjá stefnda.  Þessir birgjar hefðu fengið staðfestingu hjá Jóni Garðari, mjög snemma þetta sumar, að þessir starfsmenn myndu ganga til liðs við Fastus.  Hér hafi sérstaklega verið um að ræða birgja á heilbrigðissviðinu.  Um vörur væri að ræða, sem mikla þekkingu þurfi til að selja.  Birgjar hefðu tekið ákvörðun um viðskipti við Fastus á þessum grundvelli, en Fastus hefði ekki haft þessa þekkingu á þeim tíma.

             Linda Björg sagði að aðalatriðið fyrir viðskipti á sviði stefnda væru góð umboð.  Samband næðist ekki við birgja nema á grundvelli reynslu fólks sem gæti selt vöruna.  Stefndi hefði ‘í dag’ náð nýjum umboðum vegna þess að stefndi hefði nú á að skipa reyndu starfsfólki sem hæft væri til að selja þessa vöru.

             Linda Björg sagði að eytt hefði verið tölvupósti úr tölvukerfi stefnda.  Hafi hún sjálf skoðað tölvupóstana.  Þetta hefði verið stór ákvörðun.  Hafi hún varið tíma í þetta vegna þess að félagið hefði orðið að reyna að loka fyrir götin, sem augljóslega voru komin, og búin að valda fyrirtækinu skaða.  Við skoðun á ‘e-maili’ hvers og eins, hafi hún tekið eftir því, að þar vantaði visst tímabil úr flestum af ‘e-mailunum’.  Dagsetningar hefðu verið þar til fólkið sagði upp og til þess tíma að það hætti störfum.  Meðal annars væri þetta þannig að maður geymi í ‘foldinum’ aðalbirgja.  Augljóslega hafi það verið venja í fyrirtækinu. ‘Foldar’ frá þeim birgjum, sem hættu hjá stefnda hefðu verið tómir og engin saga um það, ekki einu sinni síðustu dagana, sem fólkið var við vinnu, enda þótt hún vissi að það hefði á þessum tíma verið í samskiptum við birgjana og e-mail-samskiptum.  Linda Björg kvaðst hafa rætt við lögmann stefnda í þessu sambandi og fengið tölvudeildina hjá Parlogis til að skoða þetta nánar, en Parlogis hafði annast tölvumál stefnda.

             Linda Björg staðfesti að hafa skoðað e-mail starfsmanna.  Hún hafi ekki látið starfsmenn vita af því.  Hún hefði gert þetta í samráði við lögfræðing, en um eign fyrirtækisins hafi verið að ræða.

             Linda Björg sagði að netföng starfsmanna hefðu verið lokuð daginn sem þeir hættu hinn 19. júní 2006.  Eitt þessara e-maila hefði verið notað aftur, e-mail Guðrúnar.  Ráðin hefði verið önnur með því nafni, sem fengið hefði e-mail addressuna ‘Guðrún’, í september 2006.  E-mail Guðrúnar hefði verið lokað 5. maí og opnað aftur í september.

             Linda Björg sagði að Parlogis væri í eigu Atorku.

             Linda Björg sagði að menn hefðu eytt tölvupósti, enda þótt þeir hefðu vitað að ‘back-up’ væri tekið af honum.  Eyða mætti honum úr ‘eyddu’.  Allir starfsmenn hefðu vitað að það var tekið upp á spólur og yrði til í fimm vikur.

Linda Björg sagði að stefndi hefði orðið af viðskiptum vegna þess að tölvupósti var eytt vegna þess að samskipti hafi með þessu hætt við birgja, þar sem starfsmenn stefnda hefðu sagt þeim, að þeir væru að fara annað.

Aðspurð sagði Linda Björg að gerð hefði verið krafa á Aðalstein Karlsson vegna kröfu sem gerð var á hendur Bjarna Jóni Halldórssyni.  Hún sagði að krafa á hendur Bjarna, vegna 7.000.000 króna greiðslu til Austurbrúar ehf., væri ekki að fullu greidd.  Hún sagði að ekki hefði verið samþykkt ‘leiðrétting’ á viðskiptamannareikningi Aðalsteins að fjárhæð 536.787 kr.  Hún kvaðst ekki vita, hvort þessi færsla hefði verið samþykkt í bókhaldi fyrirtækisins fyrir árið 2005.

             Linda Björg sagði að Parlogis væri á sölu og til stæði að selja fyrirtækið.

 

Haraldur Gunnarsson gaf skýrslu fyrir rétti.  Hann sagði m.a. að hann hefði starfað meira og minna, með hléum, fyrir stefnda frá 1981 til 2006.  Hann hefði verið framkvæmda-stjóri fyrirtækisins frá því í nóvember 2000 þar til í lok apríl 2006.

Lagt var fyrir Harald dskj. nr. 15, sem er bréf hans til lögmanns stefnanda, dagsett 7. mars 2007.  Hann sagði að þetta væri svar hans við bréfi sem hann hefði fengið frá lögmanni stefnanda.  Hann sagði að fyrirtækið hefði lent í bruna seint á síðasta áratug.  Bruni hefði orðið í herbergi við hliðina á tölvuherberginu og hafi það vakið óhug meðal þeirra.  Fyrirtækið hefði síðan verið selt í árslok 2000 og þá hefðu þeir lent í því að kaupverðið var byggt á bókhaldsgögnum, sem ekki hefðu reynst alveg rétt, eftir skipti á bókhaldskerfi, en gögn, er fóru á milli, hefðu skolast til.  Kaupverðið á fyrirtækinu hefði verið „tekið upp“ og afkoman á árinu 2001 látin ráða því hvert var endanlegt kaupverð á A. Karlssyni ehf.  Þetta mál kvað Haraldur hafa verið ótengt honum.  Það hafi verið milli kaupanda og seljanda.

Í lok ársins 2001, sagði Haraldur, að fyrirtækið hefði orðið fyrir „tölvuslysi“.  Keyptir höfðu verið nýir diskar, sem reynst hefðu vera skemmdir, þannig að þeir hefðu misst út tölvugögn í u.þ.b. tíu daga, þannig að öll afritunartaka fór í vaskinn.  Í framhaldi af því hafi „þeir“ ákveðið að taka þessi mál föstum tökum.  Niðurstaðan hefði orðið sú að gengið yrði til samstarfs við Parlogis, er þá hét Lyfjadreifing, um að þeir myndu sjá um öll tölvumál og einn af „okkar“ starfsmönnum, Árni Páll, sem nú væri hættur, hefði flust yfir.  Hafi „þeir“ talið þetta farsæla lausn.  Hafi verið farið yfir þessi mál á árunum 2002 og 2003 til að tryggja það að þetta væri í góðum höndum.

Haraldur kvaðst hafa skilið það svo að pottþétt ‘back-up’ væri á allri tölvuvinnslu hjá fyrirtækinu eftir þetta.  Hugmyndafræðin hefði verið sú að vera með tvöfalt kerfi, vera með spólur, sem teknar yrðu niðri í Brautarholti, og svo yrði krossafritun tekin hjá Parlogis.  Gulltryggt yrði að gögn myndu ekki aftur tapast.  Hafi gott samstarf verið við tölvudeildina hjá Parlogis.

Haraldur sagði að hann hefði skilið það svo að unnt væri að afturkalla eyddan tölvupóst eftir daginn.  Afrit væru tekin af öllum gögnum fyrirtækisins hvort sem það væri fjárhaldsbókhald eða gögn, sem tilheyrðu microsoft umhverfinu.

Haraldur staðfesti að hafa undirritað með Bjarna Halldórssyni greinargerð til Eiríks Þorlákssonar, lögmanns stefnda, dagsetta 22. nóvember 2006.  Í því samandi var vísað til „bakfærslu á kreditreikningi upp á 1.500.000 krónur“.  Haraldur sagði að á árinu 2001 hafi Aðalsteinn keypt tækjabúnað fyrir 5.000.000 króna.  Að vísu ekki í eigin nafni heldur í nafni fyrirtækis, sem hann muni ekki lengur hvað hét.  Aðalsteinn hafi staðgreitt búnaðinn.  Síðan hefði hann viljað skila vörunum á árinu 2002.  Hafi hann sagt Aðalsteini að hann myndi taka tækjabúnaðinn til baka á sama verði og Aðalsteinn hefði greitt fyrir hann.  Aðalsteinn hefði ekki viljað það vegna þess að verðið hafði þá lækkað, en gengið hafði styrkst frá árinu 2001 til ársins 2002.  Niðurstaðan hefði orðið sú að „við“ myndum selja þetta fyrir hann.  Hafi þetta verið að mjatlast út smátt og smátt.  Muni hann það rétt þá hafi það verið í janúar eða febrúar á árinu 2006 sem tveir hlutir hafi verið eftir, líklega ofn og kaffivél.  Muni hann það rétt þá hafi hann og Bjarni rætt um, að hugsanlega væri kominn kaupandi að ofninum, en varahlutir hefðu einnig verið teknir úr þessum tækjum.  Sanngjarnt væri því að kreditfæra þetta.  Hvenær þetta var rætt muni hann ekki.  Þetta mál hafi oft komið upp á borðið vegna þess að Aðalsteinn vildi ljúka þessu.  Kvaðst hann hafa rætt þetta einhvern tímann við Magnús Jónsson, sem þá var stjórnarformaður Atorku, sem er eigandi A. Karlssonar ehf.  Magnús hefði haft símasamband við hann og spurt hann um þetta mál.  Málið hafi verið hvenær þessu yrði lokið.  Tveir hlutir hafi verið eftir af tólf eða fjórtán hlutum, sem Aðalsteinn skilaði.

Lögmaður stefnda sagði að þetta hafi verið þannig að Aðalsteinn var í viðskiptaskuld við stefna að fjárhæð u.þ.b. 3.000.000 kr.  Þetta hafi endað með því að einn kreditreikningur var gefinn út að fjárhæð u.þ.b. 1.500.000 kr. sem núllað hafi út stöðu Aðalsteins.  Spurði lögmaðurinn Harald hvort hann hefði komið að þessu.  Haraldur sagði að þessi kreditreikningur hefði verið gefinn út eftir að hann fór frá fyrirtækinu.  Hann kvaðst muna að ofninn var u.þ.b. 1.000.000 kr. virði og kaffivélin u.þ.b. 200.000 til 300.000 kr. virði.  Væri þetta lagt saman og virðisaukaskatti bætt við þá gæti þetta verið mjög svipuð upphæð.  Hvort hér væri um tilviljun að ræða kvaðst hann ekki vita.

Lögmaður stefnda vísaði til þess að í umræddri greinargerð Haralds og Bjarna til sín segi m.a.: „Var þetta ekki talið óeðlilegt sérstaklega í ljósi þess að Aðalsteinn hafði oft aðstoðað A. Karlsson ehf. við að styrkja viðskiptasambönd og koma með góðar hugmyndir.“  Spurði lögmaðurinn Harald hvor þetta hefði verið ástæðan fyrir því að kreditreikningurinn hefði verið gefinn út á Aðalstein.  Haraldur sagði að á árinu 2002 þegar þetta kom upp þá hafi hann talið að „við“ værum að gæta hagsmuna félagsins með því að vilja ekki kreditfæra þetta.  Hafi verið talið að með því að „við“ reyndum að selja þetta þá væri farið bil beggja.  Síðan hefði þetta tekið miklu lengri tíma en við var búist.  Kvaðst hann halda að „við“ hefðum verið komnir með kaupanda að ofninum.

Haraldur sagði að engar ákveðnar reglur hefðu gilt hjá félaginu um eyðingu tölvupósts.

 

Guðmundur Sævar Hreiðarsson, framkvæmdastjóri hjá stefnda, gaf skýrslu fyrir rétti.  Hann sagði m.a. að breytingar sem gerðar voru í lok apríl 2006 hjá stefnda hefðu slegið alla og komið á óvart.  Ef til vill ekki alls staðar, sökum þessa að lengi hefði eitthvað legið í loftinu og mikil fundahöld fyrir framan þá aðstöðu, sem hann var með - en hann hefði á þeim tíma verið sölustjóri fyrir röntgentæki hjá stefnda - og þar sem skrifstofa Haraldar var.  Þar hafi verið tíð fundahöld í desember og svo aftur í janúar þannig að maður hafi skynjað að eitthvað var í gangi.  Eins hefði honum fundist að ekki væri sami krafturinn í Haraldi, sem hann hefði starfað náið með, frá miðjum desember og þar til þetta leit dagsins ljós.  Auðvitað hefði þetta slegið alla vegna þess að Haraldur var vel liðinn og góður starfsmaður.

Guðmundur Sævar kvaðst hafa fengið símtal kvöldið áður en þetta var tilkynnt formlega.  Róbert Lee hefði hringt í hann og sagt honum að Haraldur hefði verið rekinn og þeir ákveðið að segja honum upp.  Hafi Róbert Lee spurt hann hvort þeir ættu ekki að taka sig til og stofna nýtt fyrirtæki.  Kvaðst hann ekki hafa gefið neitt út á það.  Morguninn eftir, þegar hann mætti til vinnu, hafi Bjarni, sem var fjármálastjóri, kallað á hann og nokkra af þeim sem voru að vinna á því svæði sem hann var með.  Þá hefðu flestir verið búnir að frétta þetta, búið að hringja í marga.  Á starfsmannafundi eftir hádegið klukkan eitt hefði formlega átt að tilkynna þetta.  Hefðu þeir farið inn til Bjarna og rætt þessi mál fram og til baka. Mönnum hefði verið misheitt í hamsi og sumir hefðu haft á orði að nú væri lag að stofna nýtt fyrirtæki og fara með einhver umboð í burtu eða umboð myndu elta menn.  Einn hefði sagt að það skipti ekki máli hver ætti mann o.s.frv.  Síðan hefði fundurinn verið haldinn klukkan eitt.  Þá hafi komið í ljós að Haraldur hefði ekki verið rekinn en starfslokasamningur verið gerður við hann.  Í samningnum hefði verið tekið fram að eigendur og Haraldur hefðu ekki verið sammála um hvert fyrirtækið skyldi stefna og því hefðu leiðir skilið.

             Guðmundur Sævar sagði að síðan hefðu fleiri fundir verið haldnir í sömu vikunni.  Flestir starfsmannanna hefðu þá farið niður í bæ og hist þar á veitingastað.  Haraldur hefði mætt þar með konu sinni.  Þá hafi honum fundist þetta farið að snúast upp í tilfinningaspennu, sem hefði ekkert með almenn viðskipti að gera, og hann hefði dregið sig út úr svokölluðum fundum, sem voru síðan haldnir eftir það.

Guðmundur Sævar sagði að í maí hafi þing eða sýning, sem reyndar hefði ekki verið á hans sviði, verið á Írlandi.  A. Karlsson hefði komið að því með því að taka þátt í kostnaði við flugfar hjá hjúkrunarfræðingum sem fóru frá Landspítala og víðar.  Hafi þau farið á þessa sýningu og þetta þing.  Róbert Lee hefði hitt þar m.a. fulltrúa fyrirtækis, Rossalin in health, sem A. Karlsson hefur átt viðskipti við undan farin ár, en fyrirtækið framleiddi vörur sem notaðar væru við hjartaþræðingar.  Róbert Lee hefði hitt fulltrúa þessa fyrirtækis ásamt Guðrúnu Gunnarsdóttur, sem þá hafði látið af störfum hjá A. Karlssyni.  Þau hefðu talað við fulltrúa fyrirtækisins og sagt þeim að Guðrún væri fulltrúi hjá nýju fyrirtæki og að Róbert Lee væri að ráða sig hjá því.  Hefðu þau óskað eftir að vinna með Rossalin in health í framtíðinni.

 

Guðmundur Pétur Pálsson, upplýsingatæknistjóri hjá Parlogis, gaf skýrslu fyrir rétti.  Hann staðfesti að hafa undirritað yfirlýsingu sem liggur fyrir í málinu, dags. 19. febrúar 2007.  Hann sagði m.a. að hann hefði annast tölvukerfi stefnda frá 2001.  Hann sagði að komið hefði í ljós að tölvupósti hefði verið eytt úr tölvum umræddra sjö fyrrverandi starfsmanna stefnda, tómar möppur hefðu verið í póstinum er báru nöfn fyrirtækja eða birgja, sem hættu viðskiptum við stefnda.  Ekki væri að sjá samskipti við birgja, sem fóru, en sjá mætti samskipti við aðra birgja langt aftur í tímann.

             Guðmundur Pétur sagði að back-up kerfið hefði virkað þannig að tiltölulega fljótt hefði verið búið að skrifa yfir það, sem tekið var upp af tölvupósti, innan tveggja eða sex vikna.  Hann hafi haft afrit, sem tekin voru í byrjun maí og síðan á viku fresti.  Afrit, sem tekin voru 7. maí, voru með tómum möppum.

 

Ályktunarorð:  Stefnandi var deildastjóri fjármálasviðs hjá stefnda.  Mánaðarlaun hans voru samkvæmt ráðningarsamningi 800.000 kr.  Stefnandi sagði upp störfum hjá stefnda í lok apríl 2006.  Af hálfu stefnda er upplýst að gerður hafi verið starfslokasamningur við stefnanda og komi þar fram að ekki væri óskað eftir starfsframlagi stefnanda frá 5. maí 2006 að öðru leyti en til ráðgjafar um einstök verkefni.

Af hálfu stefnda var tekin sú ákvörðun að greiða stefnanda ekki laun í uppsagnarfresti í júlí og ágúst.  Stefndi bar fyrir sig að stefnandi hefði ráðið sig til starfa hjá Fastus ehf. og gæti stefndi ekki tekið því að stefnandi þægi laun frá stefnda á meðan stefnandi ynni að því að ná með ótilhlýðilegum hætti birgjum og viðskiptavinum stefnda.

             Um efni starfslokasamnings aðila er ekki deilt.  Af hálfu stefnda er hins vegar talið að stefnandi hafi fyrirgert rétti samkvæmt samningnum.  Stefnandi hafi brotið trúnaðarskyldur við stefnda, sbr. ákvæði 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/2005.  Hann hafi brotið gegn stefnanda með meðferð sinni á tölvupósti í eigu stefnanda og með hátterni sínu valdið stefnda verulegu fjárhagstjóni.  Væri gagnkrafa gerð á hendur stefnanda til skuldajafnaðar sem nemi heildarfjárhæð dómkröfu stefnanda með heimild í 28. gr. laga nr. 91/1991.

             Skuldajafnaðarkrafa stefnda er einnig byggð á því stefnandi hafi valdið stefnda tjóni með því að hafi í heimildarleysi framkvæmd ýmsa löggerninga sem feli í sér grófa misbeitingu á því valdi sem hann hafði sem fjármálastjóri félagsins.

             Ekki verður ætlað að starfslokasamningi aðila verði hnekkt á grundvelli ákvæða laga um eftirlit með óréttmætum viðskiptaháttum og gagnsæi markaðarins nr. 57/2005.  Í 1. mgr. 1. gr. laganna segir að lögin taki til hvers konar atvinnustarfsemi, svo sem framleiðslu, verslunar og þjónustu, án tillits til þess hvort hún er rekin af einstaklingum, félögum, opinberum aðilum eða öðrum.  Þá segir í 2. mgr. 1. gr. að lögin taki ekki til launa eða annarra starfskjara launþega samkvæmt kjarasamningi.

Stefndi hefur hvorki sýnt fram á að stefnandi hafi brotið trúnaðarskyldur sínar við stefnda á starfstíma hans hjá stefnda né á þeim tíma, er starfslokasamningur aðila markar sem uppsagnarfrest.  Þá verður ekki ráðið af gögnum málsins að stefnandi hafi unnið í þágu Fastus ehf. fyrr en hann hóf störf hjá félaginu áramótin 2006/2007.

Hvort stefnandi hafi eytt tölvupósti í eigu stefnda og með því skaðað stefnda, liggur ekki ljóst fyrir, en stefnandi hefur staðfastlega neitað því.  Sjálfstæða skoðun eða rannsókn óháðra sérfræðinga á því sviði skortir.

Skuldajafnaðarkrafa stefnda er ekki studd neinum tilhlýðilegum bókhaldsgögnum fyrir dómi.  Krafan er því ekki hæf til skuldajöfnunar á móti réttri launakröfu stefnanda.

Samkvæmt framangreindu verður stefndi dæmdur til að greiða stefnanda umkrafða fjárhæð með vöxtum og málskostnaði, allt eins og í dómsorði greinir.

Páll Þorsteinsson héraðsdómari kveður upp dóminn.

 

DÓMSORÐ:

 

Stefndi, A. Karlsson ehf., greiði stefnanda, Bjarna Jóni Halldórssyni, 1.150.388 krónur ásamt dráttarvöxtum samkvæmt III. kafla laga um vexti og verðtryggingu nr. 38/2001, af 42.969 krónum frá 1. júlí 2006 til 1. ágúst 2006, en frá þeim degi af 1.150.388 krónum til greiðsludags.

Stefndi greiði stefnanda 249.000 krónur í málskostnað.