Hæstiréttur íslands

Nr. 2019-123

Ákæruvaldið (Sigríður J. Friðjónsdóttir ríkissaksóknari)
gegn
Hreggviði Hermannssyni (Einar Gautur Steingrímsson lögmaður)

Lykilorð

  • Áfrýjunarleyfi
  • Þjófnaður
  • Dómari
  • Dómstóll
  • Réttlát málsmeðferð
  • Stjórnarskrá
  • Mannréttindasáttmáli Evrópu
  • Hafnað

Ákvörðun Hæstaréttar.

Samkvæmt 4. mgr. 16. gr. laga nr. 50/2016 um dómstóla standa að ákvörðun þessari hæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson, Markús Sigurbjörnsson og Viðar Már Matthíasson.

Með beiðni 15. mars 2019 leitar Hreggviður Hermannsson eftir leyfi Hæstaréttar til að áfrýja dómi Landsréttar 15. febrúar sama ár í málinu nr. 184/2018: Ákæruvaldið gegn Hreggviði Hermannssyni, á grundvelli 1. mgr., sbr. 4. mgr., 215. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Ákæruvaldið telur efni til að verða við beiðninni.

Með dómi Landsréttar var staðfest niðurstaða héraðsdóms um að sakfella leyfisbeiðanda fyrir að hafa brotið annars vegar gegn 1. mgr. 244. gr.  almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því að hafa fjarlægt nánar tilgreind húsgögn úr sumarhúsi í eigu annars manns og hins vegar gegn 1. mgr. 47. gr. vegalaga nr. 80/2007 með því að hafa komið fyrir grjóti á tilteknum vegi og raskað með því öryggi umferðar og valdið þar hættu á slysum. Á hinn bóginn var hnekkt niðurstöðu héraðsdóms um sakfellingu leyfisbeiðanda fyrir líkamsárás samkvæmt 1. mgr. 217. gr. almennra hegningarlaga. Var refsing leyfisbeiðanda ákveðin fangelsi í 30 daga en fullnustu hennar frestað skilorðsbundið í tvö ár.

Leyfisbeiðandi telur að skilyrði 4. mgr. 215. gr. laga nr. 88/2008 fyrir veitingu áfrýjunarleyfis séu uppfyllt. Byggir hann einkum á því að meðferð málsins fyrir Landsrétti hafi verið stórlega ábótavant þar sem ekki hafi verið farið að lögum við skipun eins af dómurunum sem þar fóru með það. Af þeim sökum hafi málsmeðferðin ekki fullnægt því skilyrði 1. mgr. 70. gr. stjórnarskrárinnar og 1. mgr. 6. gr. samnings um verndun mannréttinda og mannfrelsis, sbr. lög nr. 62/1994 um mannréttindasáttmála Evrópu, að skipan dómstóls skuli ákveðin með lögum, sbr. dóm Mannréttindadómstóls Evrópu 12. mars 2019 í máli nr. 26374/18. Að öðru leyti vísar leyfisbeiðandi til þess að dómur Landsréttar sé rangur að efni til hvað varðar sönnunarmat og ákvörðun refsingar.

Samkvæmt framansögðu háttar svo til í málinu að leyfisbeiðandi byggir á því að uppfyllt séu skilyrði til áfrýjunarleyfis annars vegar sökum þess að slíkir annmarkar hafi verið á skipun eins af dómurunum sem fóru með málið fyrir Landsrétti að efni séu til að ómerkja dóm þess réttar og hins vegar með því að dómurinn sé bersýnilega rangur. Eins og málið liggur fyrir verður ekki séð að síðastgreint atriði eigi við, en að því verður og að gæta að niðurstaða Landsréttar er öðrum þræði reist á mati á sönnunargildi munnlegs framburðar sem ekki getur komið til endurskoðunar hér fyrir dómi, sbr. 5. mgr. 215. gr. laga nr. 88/2008. Að því er varðar atriði sem tengjast aðdraganda að skipun dómara sem sat í dómi í málinu fyrir Landsrétti er til þess að líta að Hæstiréttur tók afstöðu til hliðstæðra álitaefna í dómi 24. maí 2018 í máli nr. 10/2018, þar sem hafnað var kröfu um ómerkingu dóms af þessum sökum. Að gengnum þeim dómi Hæstaréttar bar dómfelldi í því máli upp kvörtun við Mannréttindadómstól Evrópu sem komst að þeirri niðurstöðu í áðurnefndum dómi 12. mars 2019 að meðferð máls fyrir dómara í þeirri aðstöðu sem hér um ræðir væri andstæð ákvæðum 1. mgr. 6. gr. samnings um verndun mannréttinda og mannfrelsis. Sá dómur mannréttindadómstólsins er ekki orðinn endanlegur og kann að geta sætt endurskoðun. Mun Hæstiréttur ekki taka afstöðu til afleiðinga dómsins að landsrétti nema hann verði annaðhvort endanlegur eða niðurstaða hans látin standa óröskuð við endurskoðun en alls er óvíst hvenær það gæti orðið. Ótækt er vegna þessa álitaefnis eins út af fyrir sig að heimila í þessu sakamáli áfrýjun sem fyrirsjáanlega hefði þá afleiðingu að hér fyrir dómi yrði að fresta því um ótiltekinn tíma án þess að nokkru verði nú slegið föstu um hvert vægi þessa álitaefnis kynni að verða. Kæmi á síðari stigum til þess að dómur Landsréttar í öðru máli yrði fyrir Hæstarétti ómerktur vegna atvika hliðstæðum þeim sem hér eru uppi gæti leyfisbeiðandi jafnframt eftir atvikum leitað endurupptöku málsins fyrir Landsrétti, sbr. 2. mgr. 232. gr. laga nr. 88/2008. Að þessu öllu gættu er hafnað beiðni um áfrýjunarleyfi í málinu.