Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma Helgi I. Jónsson hæstaréttardómari og Ingibjörg Benediktsdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settir hæstaréttardómarar.

Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 31. maí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 1. júní sama ár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 31. maí 2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram farbanni allt til þriðjudagsins 28. júní 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til vara að honum verði gert að leggja fram tryggingu samkvæmt 1. mgr. 101. gr. laga nr. 88/2008, en að því frágengnu að farbanninu verði markaður skemmri tími.

Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.

Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 31. maí 2016.

Héraðssaksóknari hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, f.d. […], verði gert að sæta áfram farbanni þar til dómur fellur í máli hans, en þó eigi lengur en til þriðjudagsins 28. júní 2016, kl. 16.00, með vísan til b. liðar 1. mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.

Í greinargerð lögreglustjóra segir að þann 22. september sl. hafi meðákærði, Y, komið hingað til lands ásamt erlendri konu á bifreiðinni [...] með ferjunni [...]. Lögreglan hafi haft eftirlit með bifreiðinni þar sem henni hafi verið ekið til Reykjavíkur og þaðan til Keflavíkur á tímabilinu 22. – 25. september. Föstudaginn 25. september hafi Y farið með flugi frá Íslandi, en skilið bifreiðina eftir á bifreiðastæði við Keflavíkurflugvöll. Y hafi síðan komið aftur til landsins þann 28. september og sótt bifreiðina. Ákærði, X, hafi einnig komið með flugi til landsins þennan sama dag og þeir ekið á sitt hvorri bifreiðinni sem leið lá inn í [...] á [...] að gistiheimili við [...] í [...]. Þar hafi ákærði hitt meðákærða Y og hafi báðir verið handteknir af lögreglu stuttu eftir komu þeirra í húsnæðið. Bifreiðin sem meðákærði Y ók hafi verið haldlögð af lögreglu og við leit í henni hafi fundist rúmlega 19,5 kg af amfetamíni og rúmlega 2,5 kg af kókaíni sem hafi verið búið að fela í bifreiðinni. Alls hafi fjórir aðilar verið handteknir vegna málsins og hafa þeir allir sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar þess. Það sé mat ákæruvaldsins að ferð ákærða X til landsins hafi haft þann eina tilgang að fjarlægja fíkniefnin úr bifreiðinni og afhenda þau.

Með ákæru héraðssaksóknara dagsettri 4. apríl sl. hafi ákærða X verið gefið að sök stórfellt fíkniefnalagabrot, með því að hafa á árinu 2015 staðið saman ásamt meðákærðu að innflutningi á 19.448,96 g af amfetamíni og 2.597,44 g af kókaíni frá Hollandi til Íslands ætluðu til söludreifingar í ágóðaskyni, eins og nánar greini í ákæruskjali.

Ákærði þykir vera undir sterkum grun um aðild að broti sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Að mati ákæruvalds þyki meint aðild ákærða mikil en hún sé talin tengjast skipulagningu og flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Þá sé einnig lagt til grundvallar kröfu að um mjög mikið magn hættulegra fíkniefna sé að ræða. Metur ákæruvald það svo að skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála sé fullnægt í því máli sem hér um ræðir en staða ákærða þykir sambærileg stöðu sakborninga á öðrum svipuðum málum sbr. mál Hæstaréttar nr. 736/2015, 152/2013, 149/2013, 269/2010, 164/2010 og 91/2010, þar sem sakborningum hafi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli almannahagsmuna þegar legið hafi fyrir sterkur grunur um beina aðild að innflutningi að miklu magni fíkniefna í ágóðaskyni.

Þá kemur fram að ákærði hafi sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins frá 29. september, síðast með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness nr. R-[...]/2015, en sá úrskurður hafi verið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Þar sem ákærði sætti gæsluvarðhaldi í 12 vikur án þess að mál hafi verið höfðað á hendur honum taldi lögregla, í samræmi við 4. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að ekki væri unnt að fara fram á áframhaldandi gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna. Í samræmi við það hafi verið farið fram á og ákærði í kjölfarið úrskurðaður í farbann og hafi sá úrskurður verið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Síðan hafi Hæstiréttur þrisvar staðfest úrskurði um áframhaldandi farbann yfir ákærða, sbr. dóma nr. 49/2016, 128/2016 og 217/2016. Sé því farið fram á að ákærði verði úrskurðaður í áframhaldandi farbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008 en á því sé byggt að skilyrði 2. mgr. 95. gr. laganna séu til staðar eins og áður er rakið.

Jafnframt teljast að mati lögreglu vera fyrir hendi skilyrði til að úrskurða ákærða í farbann á grundvelli b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Ákærði sé erlendur ríkisborgari og hafi engin sérstök tengsl við landið. Sæti hann ekki farbanni megi ætla að hann reyni að komast úr landi til að komast undan málsókn eða fullnustu refsingar. Að mati héraðssaksóknara sé brýnt að tryggja nærveru ákærða á meðan mál hans sé til meðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gert að sæta farbanni þar til mál hans er til lykta leitt.

Ákæruvaldið telur með hliðsjón af því sem rannsókn hafi leitt í ljós að ákærði sé undir sterkum grun um að hafa framið brot gegn 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum, og geti varðað allt að 12 ára fangelsi. 

Um heimild til að úrskurða ákærða í  farbann er vísað til b. liðar 1. mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Með vísan til alls framangreinds og framlagðra gagna málsins sé þess beiðst að krafa héraðssaksóknara um farbann nái fram að ganga.

Ákærði mótmælir kröfunni og krefst þess í fyrsta lagi að henni verði hafnað. Til vara krefst hann þess að honum verði gert, í staðinn fyrir farbann, að setja tryggingu samkvæmt 2. mgr. 101. gr. laga nr. 88/2008. Til þrautavara að ákærða verði heimilt að fara til Hollands undir rafrænu eftirliti  skv. 1. mgr. 100. gr. sömu laga. Til þrautaþrautavara að farbanninu verði markaður skemmi tími.

Með dómi Hæstaréttar 18. mars 2016 í máli nr. 217/2016, var ákærða gert að sæta farbanni til 5. apríl 2016 á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga. Með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness 3. maí 2016 var farbann ákærða framlengt til dagsins í dag. Ákæra í máli þessu var gefin út 5. apríl sl. og þingfest 14. apríl sl. á hendur ákærða og þremur meðákærðu. Þykir ekkert fram komið í málinu nú sem leiðir til þess að ekki séu lengur fyrir hendi skilyrði til að ákærða verði gert að sæta farbanni á meðan mál hans er rekið fyrir dómstólum. Þá telur dómurinn sakarefni ákærunnar sé slíkt að ekki séu skilyrði til að samþykkja kröfu ákærða um að setja tryggingu til að tryggja nærveru ákærða undir rekstri málsins né að honum sé heimilt að fara af landi brott með búnað svo hægt verði að fylgjast með honum. Ákæra á hendur ákærða hefur þegar verið þingfest. Með vísan til framangreinds er fallist á kröfu héraðssaksóknara um áframhaldandi farbann, eins og nánar greinir í úrskurðarorði.

Úrskurð þennan kveður upp Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari.

Úrskurðarorð:

Ákærði, X, f.d. […], skal sæta farbanni þar til dómur fellur í máli hans, þó eigi lengur en til þriðjudagsins 28. júní 2016, kl. 16:00.