Mánudaginn 24. júní 2013.
Nr. 424/2013.	Ákæruvaldið (Alda Hrönn Jóhannsdóttir fulltrúi) gegn X (Bjarni Hauksson hrl.)

Kærumál. Farbann.

X var gert að sæta farbanni á grundvelli b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 1. mgr. 100. gr. sömu laga.

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson og Greta Baldursdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.

Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 20. júní 2013 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 20. júní 2013 þar sem varnaraðila var gert að sæta farbanni til miðvikudagsins þar til dómur gengur í máli hans, þó eigi lengur en til 17. júlí 2013 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími.

Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.

Ákæra á hendur varnaraðila og Y var gefin út 23. maí 2013. Játaði sá síðarnefndi sök í þinghaldi héraðsdóms Reykjaness 11. júní sama ár og var mál hans tekið til dóms. Var ákveðið að aðalmeðferð í máli varnaraðila færi fram 20. júní, en var frestað til 17. júlí næstkomandi þar sem ekki hefði tekist að ljúka rannsókn á þætti annars manns sem talinn var tengjast málinu.

Rík skylda hvílir á sóknaraðila að hraða meðferð máls eftir föngum, þegar sá sem rannsókn beinist að sætir þvingunarráðstöfunum. Ekki verður annað ráðið af gögnum málsins en að það hafi verið gert þótt aðalmeðferð í máli varnaraðila hafi verið frestað í tæpan mánuð frá því sem áður hafði verið ákveðið.

Að þessu gættu verður hinn kærði úrskurður staðfestur með vísan til forsendna hans.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 20. júní 2013.

Lögreglustjórinn á Suðurnesjum hefur í dag krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, f.d. [...], verði með úrskurði gert að sæta farbanni þar til dómur gengur í máli hans en þó ekki lengur en til miðvikudagsins 17. júlí 2013, kl. 16:00. Krafan er sett fram með vísan til b-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. og 3. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Í greinargerð með kröfunni segir að lögreglustjóranum á Suðurnesjum hafi borist tilkynning frá tollgæslunni í Flugstöð Leifs Eiríkssonar skömmu eftir miðnætti þann 3. mars 2013, um að ákærði hefði verið stöðvaður á tollhliði, ásamt manni að nafni Y, f.d. [...], vegna gruns um að þeir kynni að hafa fíkniefni falin í fórum sínum, í kjölfar komu þeirra hingað til lands með flugi [...] frá London. Ákærði og Y ferðuðust saman hingað til lands. Ekkert saknæmt hafi fundist við leit í farangri ákærða eða Y en strokupróf, sem tekin voru af ákærða og Y og prófuð voru í Itemizer greiningarvél Tollstjóra gáfu sterka svörun á amfetamín. Vaknaði því grunur um að ákærði og Y kynnu að hafa fíkniefni falin innvortis. Voru þeir því færðir í röntgenmyndatöku um hádegisbilið og var niðurstaðan sú að röntgenlæknir taldi ljóst að Y hefði aðskotahluti í kviðarholi. Viðurkenndi Y að hafa gleypt pakkningar sem innihéldu fíkniefni. Skilaði Y 46 pakkningum af fíkniefnum sem hann hafði falið í líkama sínum. Hvað ákærða varðar var niðurstaða röntgenlæknis sú að ákærði hefði enga aðskotahluti í líkama sínum. Í farangri ákærða fannst hins vegar símanúmer íslensks aðila.

Samkvæmt niðurstöðu tæknideildar lögreglustjórans á Höfuðborgarsvæðinu innihéldu pakkningarnar 46 sem Y hafði falið í líkama sínum, samtals 283,29 g af meintu kókaíni. Er lögreglu varð ljóst að ákærði hefði ekki falin fíkniefni í líkama sínum eða í farangri sínum var ákærða sleppt úr haldi lögreglu síðdegis sunnudaginn 3. mars. Skýrslutöku yfir ákærða fóru fram sunnudaginn 3. mars og mánudaginn 4. mars. Við skýrslutökuna kom m.a. fram að ákærði þekkti Y og þeir væru góðir kunningjar. Gaf kærði þá skýringu á ferðalagi sínu hingað til lands að hann hafi ætlað að hitta íslenskan aðila hér á landi, Z kt. [...], og símanúmerið sem fannst í fórum ákærða tilheyrði þeim aðila. Ætlaði ákærði m.a. að skoða sig um hér á landi og vonandi mynda tengsl við hugsanlega viðskiptafélaga en ákærði starfar í fasteignabransanum að eigin sögn. Hvað Y varðaði, þá greindi ákærði frá því að hann hafi greint Y frá því að hann hygðist fara til Íslands í stutt frí og Y hafi því næst spurt hvort að hann mætti koma með. Ákærði hafi tekið vel í það og lánað Y peninga fyrir flugfarinu, en Y hefur að sögn ákærða verið atvinnulaus um hríð og á ekki mikla peninga. Aðspurður hvort að ákærði hafi vitað að Y hefði haft fíkniefni falin í líkama sínum sagðist ákærði ekki hafa hugmynd um það.

Þá segir í greinargerðinni að Y hafi verið yfirheyrður í tvígang vegna málsins. Við fyrri yfirheyrsluna yfir Y hafi hann greint frá því að hann hafi ætlað sér að flytja fíkniefnin hingað lands og selja þau. Hann hafi heyrt að hér væri auðvelt að selja fíkniefni og fyrir þau fengist gott verð. Y kvaðst ekki þekkja neinn hér á landi en taldi að það yrði ekki erfitt að finna aðila hér á landi sem hægt væri að selja efnin til. aðspurður um það hvort að ákærði hefði átt einhvern þátt í því að flytja fíkniefnin hingað til lands neitaði Y því. Við seinni yfirheyrsluna yfir Y breytti hann fyrri framburði sínum, m.a. á þann veg að hann hafi verið fengin til að flytja fíkninefnin hingað til lands lands gegn greiðslu. Hann hafi átt að afhenda fíkniefnin Z. Ákærði hafi séð um öll samskipti við Z. Aðspurður um það hvort ákærði hafi vitað af því að Y hefði fíkniefni í fórum sínum, gaf hann það sterklega í skyn án þess að beinlínis segja það. Komst Y svo að orði að það gæti svo sem vel verið að ákærði hafi vitað eitthvað. Y hefur staðfest þennan framburð sinn í síðari yfirheyrslum.

Áærði, sem sætt hefur gæsluvarðhaldi og síðan farbanni til dagsins í dag vegna málsins hefur verið yfirheyrður fjórum sinnum. Hefur hann neitað allri aðild að málinu og greint frá því að hann hafi ekki verið meðvitaður um að Y hafi haft umrædd fíkniefni falin í líkama sínum. Þá hefur ákærði einnig greint frá því hvernig hann, að eigin sögn, komst í kynni við Z.

Vegna rannsóknar málsins hefur Z verið yfirheyrður í tvígang. Hefur Z neitað allri aðild að málinu og m.a. greint frá kynnum sínum af ákærða. Í stuttu máli ber mikið í milli á milli ákærða og Z um það hvernig þeir kynntust. Þannig hefur ákærði til að mynda greint frá því að hann og Z hafi hist í Þýskalandi ekki alls fyrir löngu. Z hefur hins vegar neitað því að hafa nokkurn tíman hitt ákærða. Þá var ákærði beðinn um að lýsa útliti Z. Að mati lögreglu, miðað þá lýsingu sem ákærði gaf á Z, hefur ákærði aldrei hitt Z í eigin persónu. Að öllu framansögðu er það mat lögreglu að framburður ákærða sé í verulegum atriðum í ósamræmi við framburð Y og Z varðandi veigamikil atriði málsins. Það er jafnframt mat lögreglu að ákærði hafi verið full meðvitaður um að Y hafði fíkniefni falin í líkama sínum og hann hafi verið einskonar fylgdarmaður Y. Efnin hafi átt að afhenda Z og hafi ákærði séð um og átt að hafa milligöngu um að afhenda honum umrædd fíkniefni. Vísað er  nánar til meðfylgjandi gagna málsins.

Þá segir ennfremur í greinargerðinni að rannsókn máls þessa sé nú lokið og hafi verið gefin út ákæra í málinu, dags. 23. maí 2013 og send héraðsdómi Reykjaness til meðferðar. Aðalmeðferð málsins var ákveðin þann 20. júní 2013 eða í dag en fresta þurfi henni þar sem rannsókn á hendur þriðja sakborningnum í málinu sé ólokið. Samkvæmt upplýsingum í þinghaldi í morgun hafi sá sakborningur ekki sinnt boðun lögreglu til skýrslutöku. Er ákærða gefið að sök að hafa átt beina aðild að innflutningi á hættulegum ávana- og fíkniefnum hingað til lands og telst meint háttsemi ákærða varða við ákvæði laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974.

Ákærði, sem sé erlendur ríkisborgari, virðist ekki hafa tengsl við nokkurn mann hér á landi, önnur en þau sem hann hefur greint frá við skýrslutökur í málinu. Í ljósi þess og alvarleika þeirra brota sem ákærða er gefið að sök, telur lögregla hættu á að ákærði muni reyna að komast úr landi eða leynast, ellegar koma sér með öðrum hætti undan málsókn eða fullnustu refsingar gangi hann laus meðan mál hans er til meðferðar innan réttarkerfisins. Af þessum sökum telur lögregla að skilyrðum b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála, um áframhaldandi farbann, sé fullnægt í málinu.

Með vísan til alls framangreinds, b liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. og 3. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, lög um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974 telur lögreglustjóri brýna hagsmuni standa til þess að kærða verði gert að sæta farbanni þar til dómur gengur í máli hans en þó ekki lengur en til miðvikudaginn 17. júlí 2013, kl. 16:00.

Ákærði mótmælti kröfunni.

Ákæra var birt X 24. maí sl. í máli nr. S-619/2013, þar sem ákærða ásamt meðákærða Y er gefið að sök að hafa flutt inn ofangreind fíkniefni. Játaði ákærði Y sök fyrir dóminum og gaf jafnframt viðbótarframburð þar sem hann sagði að ákærði X hafi ætlað að greiða honum fyrir flutning á efnunum.

Við þingfestingu málsins taldi sækjandi að búið yrði að rannsaka þátt þriðja sakborningsins í málinu og ákæra útgefin í byrjun þessa mánaðar. Var aðalmeðferð sakamálsins ákveðin í dag 20. júní með það fyrir augun, en fyrir liggur að ekki hefur náðst í þann sakborning til að ljúka rannsókn á hans þætti eða birta honum ákæru vegna hans þáttar í málinu en sá sakborningur hefur að sögn lögreglu neitað að koma til skýrslutöku. Var því óhjákvæmilegt að fresta aðalmeðferð málsins til 17. júlí nk. Af þeim sökum verður að tryggja nærveru ákærða, X.

Samkvæmt rannsóknargögnum málsins er ákærði undir rökstuddum grun um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við. Ákærði er erlendur ríkisborgari og er fallist á að áfram sé nauðsynlegt að tryggja nærveru hans meðan máli hans er ekki lokið. Telur dómurinn að skilyrðum b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála sé fullnægt og að ákærða verði bönnuð för úr landinu samkvæmt 100. gr. laganna. Verður því fallist á  kröfu lögreglustjóra eins og hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði.

Með vísan til alls framangreinds, b liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. og 3. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, skal ákærða gert að sæta farbanni þar til dómur gengur í máli hans en þó ekki lengur en til miðvikudagsins 17. júlí 2013, kl. 16:00

Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.

Úrskurðarorð:

Ákærða, X, er gert að sæta farbanni þar til dómur gengur í máli hans, þó ekki lengur en til miðvikudagsins 17. júlí nk. kl. 16.00.