Fimmtudaginn 5. júní 2008.
Nr. 335/2007.	A. Karlsson ehf. (Heimir Örn Herbertsson hrl.) gegn Róberti Lee Tómassyni (Guðmundur B. Ólafsson hrl.)

 

Vinnusamningur. Uppsögn. Orlof. Trúnaðarskylda.

R, sem hóf störf hjá AK ehf. á árinu 1990 og gegndi starfi deildarstjóra á heilbrigðissviði, sagði upp starfi sínu hjá félaginu 2. maí 2006. Þann 19. júní sama ár gerði AK ehf. starfslokasamning við R þar sem kveðið var á um að félagið óskaði ekki eftir frekari vinnuframlagi R það sem eftir lifði af þriggja mánaða uppsagnarfresti að öðru leyti en til ráðgjafar um einstök verkefni. Með bréfi AK ehf. 24. júlí 2006 tilkynnti félagið að það myndi ekki inna af hendi frekari greiðslu til R þar sem einsýnt væri að hann hefði ráðið sig til starfa hjá samkeppnisaðila félagsins F ehf. Hélt AK ehf. því fram að R hefði unnið við að koma á tengslum milli þess fyrirtækis og viðskiptavina AK ehf. og því brotið við sig trúnað. Deilt var um hvort AK ehf. bæri að greiða R laun í uppsagnarfresti auk orlofs. Í dómi Hæstaréttar kom fram að R hefði fyrst þegið laun frá F ehf. eftir að ráðningarsambandi hans við AK ehf. lauk. Sú trúnaðarskylda sem hvíldi á R á uppsagnarfresti fól ekki í sér bann við að R leitaði sér að starfi, jafnvel hjá samkeppnisaðila, enda var ekki samið sérstaklega um að R réði sig ekki til fyrirtækis í samkeppni við AK ehf. Þá var ekki talið sýnt fram á að R hefði búið yfir sérstakri vitneskju um reksturinn sem teldist til atvinnuleyndarmála í skilningi 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/2005, né var fallist á það með AK ehf. að tölvubréf frá starfsmanni eins byrgja félagsins bæri vott um trúnaðarbrot R. Þótti jafnframt ósönnuð sú fullyrðing AK ehf. að R hefði eytt tölvugögnum úr tölvu þeirri er R hafði afnot af í starfi sínu. Voru kröfur R samkvæmt þessu því teknar til greina. 

 

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Árni Kolbeinsson, Ingibjörg Benediktsdóttir og Ólafur Börkur Þorvaldsson.

Áfrýjandi skaut málinu til Hæstaréttar 26. júní 2007. Hann krefst aðallega sýknu af kröfu stefnda, en til vara að hún verði lækkuð. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði og fyrir Hæstarétti.

Stefndi krefst staðfestingar héraðsdóms og málskostnaðar fyrir Hæstarétti.

I.

Málavextir eru í stuttu máli þeir að áfrýjandi er einkahlutafélag sem rekur starfsemi á sviði heildverslunar meðal annars með lækningavörur og eldhúsvörur. Stefndi réði sig til starfa hjá áfrýjanda á árinu 1990 og starfaði hjá honum til 19. júní 2006. Stefndi er hjúkrunarfræðingur og sinnti hann störfum deildarstjóra á heilbrigðissviði áfrýjanda. Skipulagsbreytingar urðu hjá áfrýjanda á vormánuðum 2006 en í apríl það ár var forstjóra áfrýjanda sagt upp störfum og nýr ráðinn. Í kjölfarið sögðu margir starfsmanna áfrýjanda upp störfum, þar á meðal stefndi 2. maí 2006. Fastus ehf. var stofnað í maí 2006 og mun meðal annars hafa stefnt að viðskiptum með sambærilegar vörur og áfrýjandi. Framkvæmdastjóri þess fyrirtækis hafði um það bil tíu árum áður verið framkvæmdarstjóri hjá áfrýjanda. Áfrýjandi gerði starfslokasamning við stefnda 19. júní 2006 og er hann tekinn orðrétt upp í hinum áfrýjaða dómi. Þar var meðal annars kveðið á um að áfrýjandi óskaði ekki eftir vinnuframlagi stefnda það sem eftir lifði af þriggja mánaða uppsagnarfresti að öðru leyti en því er laut að tilgreindu útboði og átti stefndi einnig að vera til ráðgjafar um einstök verkefni. Skyldi stefndi fá greidd laun og orlof í uppsagnarfresti auk tilgreindra aukagreiðslna. Áfrýjandi gerði einnig sambærilega starfslokasamninga við fleiri starfsmenn er sögðu upp störfum um svipað leyti. Áfrýjandi greiddi stefnda laun samkvæmt samningnum vegna júní 2006, en tilkynnti honum með bréfi 26. þess mánaðar að yrði staðreynt að stefndi hefði brotið gegn trúnaðarskyldum sínum við áfrýjanda kæmi ekki til frekari greiðslu til stefnda. Hinn 5. júlí 2006 birtist svo frétt í Viðskiptablaðinu þar sem haft er eftir framkvæmdastjóra Fastus ehf. að félagið yrði í samkeppni við áfrýjanda. Tveir fyrrum starfsmenn áfrýjanda hefðu þegar hafið störf hjá hinu nýja félagi og hefði það ráðið til starfa 15 af þeim 20 starfsmönnum sem hætt hefðu hjá áfrýjanda þá um vorið. Með bréfi 24. júlí 2006 tilkynnti áfrýjandi að hann myndi ekki inna af hendi frekari greiðslu til stefnda vegna þess að einsýnt væri að hann hefði ráðið sig til starfa hjá Fastus ehf. og unnið við að koma á tengslum milli þess fyrirtækis og viðskiptavina áfrýjanda. Stefndi kveðst hins vegar ekki hafa tekið ákvörðun um að hefja störf hjá Fastus ehf. fyrr en í lok júlí eða byrjun ágúst 2006 og ekki hafið þar störf fyrr en að liðnum uppsagnarfresti, eða 1. september 2006. Bréf milli málsaðila og framburður aðila og vitna eru rakin í héraðsdómi.

Stefndi reisir dómkröfu sína á því að hann hafi sinnt starfsskyldum sínum gagnvart áfrýjanda sem beri að greiða honum laun í uppsagnarfresti samkvæmt starfslokasamningi. Málsástæður og lagarök stefnda eru nánar rakin í héraðsdómi og er dómkrafa hans sundurliðuð þar.

Áfrýjandi reisir dómkröfu sína einkum á því að sannað sé að stefndi hafi brotið trúnaðarskyldur gagnvart sér. Verði ekki talið að áfrýjandi hafi fært sönnur á þessa  staðhæfingu sé rétt, eins og atvikum máls er háttað, að slaka á sönnunarbyrðinni eða leggja hana á stefnda. Áfrýjandi vísar einnig til 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/2005 um eftirlit með óréttmætum viðskiptaháttum og gagnsæi markaðarins þar sem stefndi hafi haft vitneskju um atvinnuleyndarmál áfrýjanda. Hann heldur því jafnframt fram að stefndi hafi eytt tölvugögnum áfrýjanda. Eins og fram kemur í héraðsdómi bendir áfrýjandi til stuðnings fullyrðingu sinni um trúnaðarbrot stefnda sérstaklega á tölvubréf 5. maí 2006 frá framkvæmdastjóra Strykers AB, sem var birgir fyrir áfrýjanda, til stefnda og Guðrúnar Gunnarsdóttur, fyrrum starfsmanns áfrýjanda, og svar hennar sama dag. Í hinu fyrra bréfi segir meðal annars: „Dear Friends, I understand your situation must be quite a “messy“ just now but I am looking to the future with great confidence to cooperate with both of you! If I can support you some way – please let me know!“ Í svarbréfi Guðrúnar segir meðal annars: „We really appreciate your support! We sure need it now.“ Þá byggir áfrýjandi á reglum samningaréttar um brostnar forsendur og ákvæðum 30. gr. og 33. gr. laga nr. 7/1936 um samningsgerð, umboð og ógilda löggerninga. Áfrýjandi hefur uppi gagnkröfu til  skuldajafnaðar vegna tjóns sem hann kveðst hafa orðið fyrir við að missa viðskipti við birgja og viðskiptavild. Áfrýjandi vísar einnig til 25. gr. hjúalaga nr. 22/1928. Þá mótmælir hann sérstaklega kröfu stefnda um greiðslu orlofs og upphafstíma dráttarvaxta.

II.

Eins og að framan er rakið gerði áfrýjandi starfslokasamninga við marga starfsmenn sína á svipuðum tíma, þrátt fyrir að hann teldi sig þá hafa vitneskju um ætluð trúnaðarbrot starfsmanna, en aðspurð um þetta sagði framkvæmdastjóri áfrýjanda fyrir dómi: „Já, já. Það var auðvitað ástæðan fyrir því að við ákváðum þarna 19. júní að taka bara og losa okkur við það fólk ef við getum sagt það þannig vegna þess að það var alveg augljóst og af samtölum mínum við birgja m.a., fékk mörg samtöl frá birgjum þar sem þau voru að vinna á móti okkur ...“ Þá er meðal gagna málsins staðgreiðsluyfirlit frá Ríkisskattstjóra er sýnir að stefndi þáði fyrst laun frá Fastus ehf. eftir að ráðningarsambandi hans við áfrýjanda lauk.

Meðan á uppsagnarfresti stóð bar stefndi sömu trúnaðarskyldur við áfrýjanda og með sama hætti og væri hann í starfi. Þær skyldur fólu þó ekki í sér bann við að stefndi leitaði sér eftir starfi, jafnvel hjá samkeppnisaðila áfrýjanda, enda var ekki sérstaklega um það samið að hann réði sig ekki til fyrirtækis í samkeppni við áfrýjanda að liðnum uppsagnarfresti.

Við mat á því hvort um brot á 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/2005 sé að ræða verður meðal annars að líta til þess hversu almenns eðlis viðkomandi upplýsingar eru, á hve margra vitorði þær eru og hversu auðvelt er fyrir utanaðkomandi mann að afla sér þeirra. Fram er komið að ýmsar upplýsingar um vörur áfrýjanda hafi verið aðgengilegar á heimasíðu hans. Ekki hefur verið sýnt fram á að stefndi hafi búið yfir sérstakri vitneskju um reksturinn sem teljist til atvinnuleyndarmála. Þá er ekki fallist á með áfrýjanda að framangreind tölvubréf frá starfsmanni Strykers AB sanni brot stefnda á starfsskyldum sínum gagnvart áfrýjanda og verður í þessu sambandi að miða við skýringar stefnda sem raktar eru í héraðsdómi um samskipti hans við fyrirtækið og starfsemi þess á íslenskum markaði. Til sönnunar fullyrðingum sínum um að stefndi hafi eytt gögnum úr tölvu er hann hafði afnot af í starfi sínu hefur áfrýjandi einungis vísað til undirritaðrar yfirlýsingar og skýrslu starfsmanns tölvufyrirtækisins Parlogis ehf. fyrir dómi, en það mun vera í eigu sama fyrirtækis og áfrýjandi. Fallist er á með héraðsdómi að ósannað sé að stefndi hafi eytt slíkum gögnum. Samkvæmt öllu framanrituðu er hvorki í ljós leitt að stefndi hafi skýrt frá upplýsingum sem hann var bundinn trúnaði um gagnvart áfrýjanda né brugðist öðrum trúnaðarskyldum sínum við áfrýjanda þannig að honum hafi verið heimilt að stöðva launagreiðslur til stefnda.

Framkomin andmæli áfrýjanda við greiðslu lögbundins orlofs sem kveðið er á um í umræddum starfslokasamningi eru engum haldbærum rökum studd. Því verður hvorki á þau fallist né andmæli áfrýjanda við upphafstíma dráttarvaxta sem miðast við umsamda gjalddaga samkvæmt samningnum.

Samkvæmt öllu framansögðu verður hinn áfrýjaði dómur staðfestur.

Áfrýjanda verður gert að greiða stefnda málskostnað fyrir Hæstarétti eins og í dómsorði greinir.

Dómsorð:

Héraðsdómur skal vera óraskaður.

Áfrýjandi, A. Karlsson ehf., greiði stefnda, Róberti Lee Tómassyni, 100.000 krónur í málskostnað fyrir Hæstarétti.

 

 

Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur 5. júní 2007.

Mál þetta, sem dómtekið var 8. maí 2007, er höfðað fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur af Róbert Lee Tómassyni, kt. 250861-7889, Stelkshólum 12, Reykjavík, á hendur A. Karlssyni ehf., kt. 670976-0179, Brautarholti 28, Reykjavík, með stefnu sem birt var 24. október 2006.

             Dómkröfur stefnanda eru að stefndi greiði honum 1.296.282 krónur ásamt dráttarvöxtum samkvæmt III. kafla vaxtalaga nr. 38/2001, af 648.141 krónum frá 1. ágúst 2006 til 1. september 2006 og frá þeim degi af 1.296.282 krónum til greiðsludags.  Krafist er að dæmt verði að dráttarvextir skuli leggjast við höfuðstól á tólf mánaða fresti, í fyrsta sinn 1. ágúst 2007 en síðan árlega þann dag.  Þá er krafist málskostnaðar samkvæmt framlögðum málskostnaðarreikningi.

             Dómkröfur stefnda eru að hann verði sýknaður af öllum kröfum stefnanda og að stefnandi verði dæmdur til að greiða félaginu málskostnað að skaðlausu.

 

Stefnandi greinir frá málavöxtum á þann veg að hann hafi starfað sem deildarstjóri lækningatækjadeildar hjá stefnda allt frá á árinu 1990.   Mánaðarlaun hafi verið samkvæmt launaseðlum 600.000 kr. auk bifreiðarhlunninda að fjárhæð 48.141.

             Sagt er frá því að stefnandi hafi sagt um störfum hjá stefnda í maí 2006 vegna fyrirhugaðra breytinga í rekstri og uppsagnar framkvæmdarstjóra félagsins.  Hafi stefnandi þá áunnið sér þriggja mánaða uppsagnarfrest, en þar sem uppsögn miðast við mánaðamót væri um að ræða júní, júlí og ágúst 2006.  Stefndi hefði hins vegar hafnað vinnuframlagi stefnanda á uppsagnarfresti.

Vísað er til þess að stefnandi hafi fengið bréf frá lögmanni stefnda 26. júní 2006.  Þar segir:

 

Til LEX hafa leitað fyrirsvarsmenn A. Karlssonar ehf.  Fyrir liggur að þér hafið, ásamt nokkrum öðrum starfsmönnum A. Karlssonar ehf., sagt upp störfum hjá félaginu.  Umbj. okkar hefur fengið um það upplýsingar að þeir starfsmenn, sem sagt hafa upp störfum, hyggist stofna félag í samkeppni við A. Karlsson ehf.

Af þessu tilefni vill umbj. okkar koma eftirfarandi á framfæri.

Á yður hvíla víðtækar trúnaðarskyldur gagnvart A. Karlssyni ehf.  Rétt er að rekja í stuttu máli hvað felst í þessum skyldum.

Ljóst er samkvæmt 27. gr. samkeppnislaga og 13. gr. laga um eftirlit með óréttmætum viðskiptaháttum og gagnsæi markaðarins að þér eruð bundnir fullum trúnaði um upplýsingar sem þér fenguð vitneskju um sem starfsmaður A. Karlssonar ehf.  Gildir trúnaðurinn á meðan þér eruð í starfi hjá A. Karlssyni ehf., í uppsagnarfresti yðar og í að minnsta kosti þrjú ár frá starfslokum yðar að telja.

Í trúnaðarskyldunni felast m.a. algjört bann við hagnýtingu upplýsinga um allan rekstur A. Karlssonar ehf.  Eruð þér því bundinn trúnaði um allar upplýsingar um viðskiptavini og birgja A. Karlssonar ehf.  Þannig er yður óheimilt að hagnýta upplýsingar um hvaða aðilar eru í viðskiptum við félagið.  Fellur hér ennfremur undi bann við því að taka við viðskiptum við þessa aðila hverjum nafni sem þau viðskipti nefnast.

Verði það staðreynt að þér hafið brotið gegn þessum skyldum mun félagið ekki geta setið aðgerðalaust gagnvart hátterni yðar og mun grípa til allra þeirra aðgerða sem lög leyfa í þessu skyni.  Kunna aðgerðirnar m.a. að fela í sér kröfu um lögbann og fullar skaðabætur vegna alls tjóns sem félagið verður sýnilega fyrir.  Þá kann að koma til þess að greiðslur í uppsagnarfresti verði stöðvaðar og eftir atvikum farið fram á endurgreiðslu launa.

 

Greint er frá því að bréfi þessu hefði verið svarað með bréfi lögmanns stefnanda, dagsettu 11. júlí 2006.  Þar segir m.a.:

 

Umbj. minn sagði upp störfum hjá umbj. yðar A. Karlssyni ehf. og hugðist starfa út sinn uppsagnarfrest, en var ekki gefinn kostur á því þar sem vinnusambandinu var rift einhliða af hálfu umbj. yðar.

Umbj. minn hefur ekki tekið ákvörðun um hvað hann ætlar að taka sér fyrir hendur og því kemur bréf yðar á óvart.  Engu að síður er ástæða til að gera athugsemdir við túlkun yðar á réttarstöðu starfsmann er þeir skipta um starf.

Í bréfinu er vísað til 27. gr. samkeppnislaga (sem er líklega tilvísun til eldri laga) og 13. gr. laga um eftirlit með óréttmætum viðskiptaháttum.  Túlkun yðar á umræddri lagagrein er mótmælt enda lagður of víður skilningur í ákvæðið.

Lagaákvæðinu er fyrst og fremst ætlað að tryggja óheimila nýtingu atvinnuleyndarmála.  Almenn vitneskja um starfssemi fyrirtækja, s.s. umboð o.fl. fellur ekki þar undir.  Upplýsingar um hvaða birgja umbj. yðar á í viðskiptum við telst ekki til atvinnuleyndarmála enda kemur það fram á heimasíðu umbj. yðar hvaða vörumerki hann hefur til sölu, auk þess er hverjum sem er auðvelt að nálgast heimsíður viðkomandi framleiðanda.

Umbj. minn hefur stjórnarskrárvarinn rétt til að velja sér það starf sem samrýmist hans menntun og reynslu hvort sem það starf telst vera í samkeppni við umbj. yðar eða ekki.  Umbj. minn á sjálfstætt val um hvort hann fari til starfa hjá fyrirtæki sem er í samkeppni við umbj. yðar og hvorki er til að dreifa samningum né lagaákvæðum sem geta bannað honum það.

 

Þá er vísað til að stefnandi hafi fengið greidd laun í uppsagnarfresti vegna júní 2006, en hinn 24. júlí 2006 hafi lögmanni stefnanda verið sent bréf frá lögmanni stefnda þar sem m.a. segir:

 

Eins og áður hefur komið fram telur umbjóðandi minn að umbjóðandi yðar hafi brotið gegn skyldum sínum gagnvart félaginu.  Vísast til bréfs dags. 26. júní 2006 þar að lútandi.  Felast brotin meðal annars í þátttöku umjóðanda yðar í samkeppni við umbjóðanda minn á uppsagnafresti.  Umbjóðandi minn telur einsýnt að umjóðandi yðar hafi ráðið sig til starfa hjá Fastus ehf., sbr. yfirlýsingu stjórnarformanns félagsins á opinberum vettvangi.  Þá hafa vitni greint umbjóðanda mínum frá þessum aðgerðum.  Ljóst er að háttsemi umjóðanda yðar og nokkurra annarra fyrrverandi starfsmanna umbjóðanda míns, sem áður hefur verið rakin, er til þess fallin að valda félaginu verulegu tjóni.  Umbjóðandi minn getur ekki fellt sig við að umjóðandi yðar þiggi laun frá félaginu meðan hann starfar við það að ná með ótilhlýðilegum hætti birgjum og viðskiptavinum umbjóðanda míns.

Með hliðsjón af framangreindu hefur umbjóðandi minn tekið þá ákvörðun að greiða umjóðanda yður ekki frekari laun í uppsagnarfresti.  Kemur því hvorki til greiðslu launa næstu mánaðamót né eftir það tímamark.  Áunnið orlof verður innt af hendi.  Samhliða því að tilkynna yður framangreint er enn á ný skorað á umjóðanda yðar að láta af aðgerðum sem eru til þess fallnar að skaða hagsmuni umbjóðanda míns.  Af hálfu umbjóðanda míns er ítrekaður áskilnaður um frekari aðgerðir.

 

Bréfi lögmanns stefnda frá 24. júlí 2006 svaraði lögmaður stefnanda með bréfi, dags. 31. júlí 2006 þar sem m.a. segir:

 

Mótmælt er harðlega endurteknum ávirðingum um að umbj. minn hafi brotið gegn skyldum sínum í uppsagnarfresti og vekur athygli á því að þrátt fyrir alvarleika ávirðinganna eru engin rök færðar fyrir þeim staðhæfingum.  Umbj. minn hefur ekki ráðið sig til starfa hjá Fastus ehf. eins og þér haldið fram, en það skal ítrekað að umbj. mínum er frjálst að ráð sig til starfa hvar sem er eftir að samningssambandi aðila lýkur í lok ágúst.

Samkvæmt samningi aðila ber umbj. yðar að greiða umbjóðanda mínum laun fyrir júlí og ágúst auk orlofs ... .

 

Stefnandi greinir frá því að stefndi hafi hvorki svarað bréfinu frá 31. júlí 2006 né greitt honum laun vegna júlí og ágúst 2006.

 

Af hálfu stefnda er aðdraganda þessa máls lýst á þann veg að félagið, sem er einkahlutafélag, reki starfsemi á sviði heildverslunar með lækningavörur, eldhúsvörur o.fl.  Stefnandi hafi hafið störf hjá félaginu á árinu 2002 og starfað hjá því til 19. júní 2006.  Hann hafi sinnt störfum deildarstjóra á heilbrigðissviði stefnda.

Þá segir að verulegar breytingar hafi orðið á starfsmannahaldi félagsins í maí 2006.  Meirihluti lykilstarfsmanna félagsins hafi sagt upp störfum nánast á sama tíma.  Þar á meðal stefnandi, en hann hefði sagt upp 2. maí 2006.  Starfslokasamningur hafi verið gerður, sbr. dskj. nr. 14.  Þar komi fram að ekki væri óskað eftir starfsframlagi stefnanda frá 19. júní 2006 að öðru leyti en til ráðgjafar um einstök verkefni auk þess að klára útboð á „14067 á bjargráðum“.  Samið hefði verið um að félagið greiddi stefnanda laun í uppsagnarfresti í þrjá mánuði eftir starfslok hans, þ.e. fyrir júní til ágúst 2006.  Fengi hann greidd laun annars staðar en frá félaginu skyldu þau dragast frá launagreiðslum í uppsagnarfresti.  Þá komi fram að stefnandi skyldi afhenda félaginu við starfslok öll gögn, sem því tilheyrðu og hann hefði undir höndum, t.d. gögn sem nauðsynleg væru til reksturs og uppgjörs þess og til lögbundinnar skýrslugerðar.

Greint er frá því að bæði fyrir og eftir starfslok stefnanda og fleiri lykilstarfsmanna hafi farið að bera á því að birgjar, sem höfðu átt viðskipti við félagið, hættu sem viðskiptavinir hjá því.  Á annan tug birgja hefðu hætt viðskiptum við félagið á þessum tíma og flestir þeirra hafið viðskipti við Fastus ehf.  Fastus ehf. hafi hins vegar verið stofnað um það leyti sem stefnandi og aðrir lykilstarfsmenn hættu störfum hjá stefnda, A. Karlssyni ehf.  Samþykktir Fastus ehf. væru dags. 11. maí 2006, sbr. dskj. nr. 13.

Vísað er til þess að forsvarsmenn stefnda hafi vitað að fyrrum starfsmenn félagsins, þar á meðal stefnandi, hefðu leitað eftir að ná til Fastus ehf. birgjum, sem höfðu verið í áralöngum viðskiptum við stefnda.  Stefnandi hefði þannig brotið skyldur sínar gagnvart stefnda og valdið stefnda tjóni.  Ekki hafi farið saman að stefnandi þægi laun hjá stefnda á sama tíma og hann freistaði þess að ná til sín viðskiptum við aðila, sem voru í viðskiptum við stefnda.

 

Stefnandi byggir á því að hann eigi kröfu til launa í uppsagnarfresti samkvæmt kafla 12.1 í kjarasamningi VR og samtaka atvinnulífsins sem gerður var 1. apríl 2004.  Uppsagnarfresturinn væri 3 mánuðir og uppsögnin væri miðuð við mánaðamót.  Um væri að ræða júní, júlí og ágúst.  Með bréfi, dags. 24. júlí, hafi stefndi tilkynnt honum að hann hygðist ekki efna launagreiðslur til stefnanda á þeim forsendum að stefnandi hefði brotið gegn starfsskyldum með þátttöku sinni í samkeppni við stefnda á uppsagnarfresti.  Ásökunum þessum hefði verið svarað og þeim hafnað í framangreindu bréfi 31. júlí 2006.  Stefnandi hafi innt skyldur sínar af hendi samkvæmt starfslokasamningi og ekki hafið störf hjá nýjum vinnuveitanda, Fastus ehf., fyrr en í september 2006, eða eftir að starfslokasamningi aðila var lokið.

             Stefnandi vísar til þess að hann eigi rétt á því að ráða sig til starfa hjá nýjum vinnuveitanda og hefja þar störf eftir að uppsagnarfresti lýkur hjá fyrri vinnuveitanda, hvort sem um samkeppnisaðila væri að ræða eða ekki.  Engin ákvæði í ráðningarsamningi hans við stefnda kveði á um samkeppnisbann eftir starfslok.

          Kröfu sína sundurliðar stefnandi þannig:

 

        Mánaðarlaun vegna júlí 2006                        600.000 kr.

        Mánaðarlaun vegna ágúst 2006                        600.000 kr.

        Bifreiðahlunnindi v/júlí 2006                        48.141 kr.

        Bifreiðahlunnindi v/ágúst 2006                        48.141 kr.

                                Höfuðstóll                        1.296.282 kr.

 

Stefndi byggir á því að stefnandi hafi brotið trúnaðarskyldur gagnvart félaginu.  Stefnda hefði því verið heimilt að stöðva launagreiðslur til stefnanda.  Stefndi vísar til ákvæða 2. mgr. 13. gr. laga um eftirlit með óréttmætum viðskiptaháttum og gagnsæi markaðarins nr. 57/2005 í þessu sambandi.

             Þá reisir stefndi kröfur sínar á því að stefnandi hafi brotið á félaginu með meðferð sinni á tölvupósti í eigu félagsins.

             Stefndi byggir á því að stefnandi hafi með hátterni sínu valdið stefnda verulegu fjárhagstjóni.  Gagnkrafa væri gerð á hendur stefnanda til skuldajafnaðar sem nemi heildarfjárhæð dómkröfu stefnanda samkvæmt 28. gr. laga um meðferð einkamála nr. 91/1991.

             Byggt er á því að stefnandi hafi ráðið sig til Fastus ehf. meðan á uppsagnarfresti hans stóð.  Vísað er til yfirlýsingar stjórnarmanns Fastus ehf. í viðtali við Viðskiptablaðið 5. júlí 2006.  Þá er vísað til tölvupóstssamskipta frá 5. maí 2006, sbr. dskj. nr. 12, þar sem fyrirsvarsmaður Strykers, birgis í Finnlandi, sem átti á þeim tíma í viðskiptum við stefnda, heitir stuðningi við Guðrúnu Gunnarsdóttur og stefnanda í framtíðinni.  Vísað er til þess að í starfslokasamningi aðila komi fram að stefnandi hafi átt að klára vinnu við útboð á bjargráðum og byggt er á því að ákvæði 30. gr. og 33. gr. laga nr. 7/1936 leiði til þess að sýkna beri stefnda af öllum kröfum stefnanda.

 

Stefnandi gaf skýrslu fyrir rétti.  Hann sagði m.a. að hann hefði hafið störf hjá stefnda í september 1990.  Hann hafi starfað sem sölumaður lækningatækja og í lokin sem deildarstjóri lækningatækjadeildar.  Hann kvaðst vera hjúkrunarfræðingur að mennt.

Stefnandi kvaðst hafa sagt upp störfum hjá stefnda 2. maí 2006 í kjölfar þess að skipt var um forstjóra fyrirtækisins.  Hann hafi ekki verið sáttur við þær breytingar.  Hafi hann þó lýst því að hann myndi vinna í uppsagnarfresti og gefa félaginu tækifæri til að þjálfa upp nýja starfsmenn til að taka við af honum.  Hafi hann haldið áfram störfum.

Í lok maí kvaðst stefnandi hafa heyrt frá samstarfsmönnum sínum og viðskiptavinum, að hann hefði verið leystur frá störfum, sem yfirmaður deildarinnar, og nýr maður tekinn við.  Þrátt fyrir það hafi hann ákveðið að halda áfram að vinna fyrir stefnda og leysa störf sín af hendi eftir bestu getu.

Um miðjan júní sagði stefnandi að hann hefði verið kallaður á fund forstjórans.  Forstjórinn hefði yfirgefið fundinn og nýr yfirmaður lækningatækjadeildar ásamt konu frá I.M.G. tekið við.  Þau hefðu farið yfir ýmis mál með honum og spurt hann um samband hann hans við birgja og hvaða verkefni væru í gangi.  Fundurinn hefði staðið hálfan daginn og hafi hann veitt þeim allar upplýsingar eftir bestu getu.

Stefnandi kvaðst síðan hafa mætt til vinnu næsta mánudag og aftur verið kallaður á fund forstjórans.  Þar hafi honum verið tjáð að nærveru hans væri ekki lengur óskað.  Hafi honum verið fylgt inn á skrifstofu og þar hafi hann fengið fimm til tíu mínútur til að taka persónuleg gögn sín saman og síðan hafi honum verið fylgt út.

Stefnandi sagði að starf hans hafi verið margþætt, bæði sala á tækjum og að kenna viðskiptavinum á tækin ásamt því að stjórna deildinni.  Hafi hann bæði verið í sambandi við viðskiptavini hérlendis og erlendis.  Allur gangur hefði verið á því hvort hann kom á þessum viðskiptasamböndum.  Stundum hefði hann gert það og stundum ekki, það hefði verið mismunandi eftir fyrirtækjum og hvers eðlis viðskiptin voru.  Engar fastar reglur hafi verið, en allir samningar við erlenda birgja hefðu farið í gegnum forstjóra fyrirtækisins.  Hann hefði ekki haft aðgang að þeim samningum.

Allan gang kvað stefnandi hafa verið á viðskiptum, sem lækningatækjadeildin sá um.  Meginregla ríkisins í dag væru að allar sölur, fyrir ofan fjórar milljónir, væru útboðsskyldar.  Viðkomandi stofnun eða spítali leiti þá tilboða.  Oft væri þetta birt á neti ríkiskaupa og stundum jafnframt á evrópska efnahagssvæðinu.  Við opnun útboða væru verð hjá samkeppnisaðilum yfirleitt lesin upp og birt á heimasíðu ríkiskaupa.

             Stefnandi sagði að það færi ekki leynt hvaða birgjar væru viðskiptaaðilar hvers fyrirtækis hér á landi.  Öll þessi fyrirtæki væru oftast með sína birgja og sína tengiliði á heimasíðum sínum.  Þá viti viðskiptavinur oftast hver er með hvaða umboð.  Algengt væri að birgjar væru með fleiri en einn umboðsaðila á landinu.

             Hann kvað vitneskju sem hann búi yfir um viðskipti stefnda ekki geta flokkast undir atvinnuleyndarmál.  Um einn aðalviðskiptavin væri að ræða, Landspítala-háskólasjúkrahús, það viti allir.

             Áður en hann hætti störfum hjá stefnda, kvaðst stefnandi ekki hafa tekið ákvörðun um hvað hann færi að gera.  Hefði hann nýlega áður en hann sagði upp störfum hjá stefnda farið í eitt viðtal hjá fyrirtækinu Vistor.

             Eftir tilgreindan aðdraganda kvaðst stefnandi hinn 6. ágúst 2006 hafa tekið ákvörðun um að taka tilboði frá Fastus ehf. um að hefja störf hjá félaginu 1. september 2006.  Kvaðst hann nú starfa hjá félaginu sem sölumaður á lækningatækjum.

Stefnandi kvaðst ekki hafa notað tengsl við birgja í uppsagnarfrestinum til að koma á viðskiptasamböndum við Fastus ehf.

Lagt var fyrir stefnanda dskj. nr. 12, sem er tölvupóstur milli framkvæmdastjóra Strykers AB og Guðrúnar Gunnarsdóttur hinn 5. maí 2006, er einnig hefur borist stefnanda.  Stefnandi kvaðst ekki geta gefið aðra skýringu á því, hvers vegna honum var sendur þessi tölvupóstur, en þá, að hann hafi á þeim tíma verið yfirmaður lækningatækjadeildar hjá stefnda.  Hann hefði ekki svarað þessum pósti og viti ekki við hvað er átt með honum.  Hann sagði að Stryker væri eitt af þessum fyrirtækjum, sem hefði haft fleiri en einn umboðsaðila, og haft non exclusive umboðsmenn og jafnframt selt beint án milligöngu íslenskra aðila.

Stefnandi sagði að þegar starfsloksamningurinn var gerður 19. júní 2006 hafi gögn frá viðkomandi fyrirtæki ekki borist til að unnt væri að klára útboð „no 1467 á bjargráðum“ og ekki hafi verið haft sambandi við hann síðar til að láta hann vita að þau væru komin.  Hafi hann því ekki átt þess kost að klára þetta verk.

             Stefnandi kvaðst ekki hafa hreinsað út af heimasvæði sínu viðskiptatengdan tölvupóst úr tölvum stefnda, sem barst honum og hann sendi út á tímabilinu apríl til júní.

             Stefnandi kvaðst hafa ákveðið að ráða sig hjá Fastus ehf. um mánaðamótin júlí/ágúst.  Hann hafi ekki haft sambönd við birgja á uppsagnartímabilinu.

 

Linda Björk Gunnlaugsdóttir, forstjóri stefnda, gaf skýrslu fyrir rétti.  Hún sagði m.a. að hún hefði verið ráðin forstjóri stefnda í lok apríl 2006.  Hinn 26. apríl hafi starfsmannafundur verið haldinn.  Fyrst hafi átta manna fundur verið haldinn.  Þar hefði Bjarni Halldórsson talað fyrir hönd starfsmanna og talað til hennar fyrir hönd allra starfsmannanna.  Hann hefði tjáð henni að eftir starfsmannafundinn yrði ákveðið hvort megnið af starfsmönnunum myndi ganga út vegna þess að þeir væru á móti ákvörðun stjórnar stefnda.  Fengi hún að vita það á föstudaginn.  Síðan hafi verið haldinn starfsmannafundur aftur, þar sem þetta var tilkynnt og Haraldur kvaddi.  Í kjölfarið hafi hún farið að ræða þetta við alla starfsmennina því að hagur fyrirtækisins hefði ekki verið að starfsmenn þess gengju út.  Mikil þekking hefði falist í starfsmönnunum og því brýnt að halda þeim.  Hefði hún rætt við hvern og einn, eða reynt það, og náð flestum fyrir helgi.  Þá hafi starfsmenn komið til hennar og beðið um „áfallahjálparfund“ þar sem þeim hafi fundist þetta það mikil „tragedía“ að þeir yrðu að fá hjálp til að komast yfir það.  Hafi henni þótt það sjálfsagt og boðið þeim að skipuleggja að geðlæknir hitti þau.  Þá hafi starfsmannafélagið ákveðið að gera það og gert það, en það hafi verið 1. maí.

             Þegar hún mætti í vinnuna hinn 2. maí, en hún hefði þá aðeins frétt af fundinum, hafi tíu manns staðið fyrir utan dyrnar hjá henni til að segja upp störfum.  Þetta hefði verið fyrsti dagur hennar í starfi.  Nokkrir þeirra hefðu lýst því yfir að þeir ætluðu í samkeppni við stefnda, t.d. Þórður.  Hann hefði sagt henni að þeir hefðu verið að ræða það lengi.  Þessi tíu manna hópur hefði viljað kaupa A. Karlsson ehf. en ekki fengið það.  Þess vegna hefðu þeir rætt það lengi sín í milli að stofna fyrirtæki.  Hafi Þórður sagt henni að hann ætlaði að gera það og beðið hana um að fá að hætta strax.  Það hefði hann fengið.

             Linda Björg sagði að Guðrún Gunnarsdóttir hefði komið stuttu síðar til hennar með sömu skilaboð.  Vegna fyrirtækisins hefði hún þurft á því að halda að Guðrún starfaði aðeins lengur og hafi Guðrún hætt um miðjan maí.

             Starfsmennirnir, sem sögðu upp 1. maí, og nokkrir, sem komu síðar, hefðu flestir farið fram á að vinna uppsagnarfrestinn.  Í sumum tilvikum hefði hún beðið þá um það og beðið þá um að skoða hug sinn í þessu sambandi.  Hafi hún reynt að halda þeim en allt hafi komið fyrir ekki.  Eftir á að hyggja hafi augljóslega verið undirbúningur að þessu.  Fólk hefði ákveðið að hætta saman.

             Linda Björg kvaðst hafa orðið þess áskynja að menn voru að starfa í samkeppni við stefnda þó þeir þægju laun hjá stefnda.  Það hafi verið ástæðan fyrir því að hinn 19. júní hafi verið ákveðið að losa stefnda við þetta fólk.  Þetta hefði verið augljóst.  Af samtölum hennar, m.a. við birgja, hefði komið ljós að þessir starfsmenn voru að vinna á móti stefnda.  Hefðu þessir starfsmenn lýst því yfir við birgja að engir yrðu eftir hjá stefnda, fyrirtækið væri ónýtt.  Atorka væri að eyðileggja fyrirtækið og þeir hafi lýst því að engin framtíð væri í fyrirtækinu ef þeir myndu hætta þar.  Ljóst hefði verið að birgjarnir höfðu mjög miklar áhyggur og að gert hefði verið í því að skapa kvíða hjá þeim.  Þetta hefði komið stefnda mjög illa.

             Þegar hún fékk sannanir fyrir því að þessir starfsmenn stefnda voru í samkeppni við fyrirtækið - en birgjar hefðu beinlínis sagt henni það - kvaðst Lindu Björg hafa þótt óeðlilegt að greiða þessum starfsmönnum laun úr því að þeir væru búnir að ákveða að fara í samkeppni við stefnda.

             Linda Björg sagði að nokkrir birgja, sem hefðu verið í viðskiptum við stefnda, hefðu hætt hjá félaginu.  Þetta hefði gerst þegar umræddir starfsmenn voru enn í uppsagnarfresti hjá stefnda.  Þessir birgjar hefðu fengið staðfestingu hjá Jóni Garðari, mjög snemma þetta sumar, að þessir starfsmenn myndu ganga til liðs við Fastus.  Hér hafi sérstaklega verið um að ræða birgja á heilbrigðissviðinu.  Um vörur væri að ræða, sem mikla þekkingu þurfi til að selja.  Birgjar hefðu tekið ákvörðun um viðskipti við Fastus á þessum grundvelli, en Fastus hefði ekki haft þessa þekkingu á þeim tíma.

             Linda Björg sagði að aðalatriðið fyrir viðskipti á sviði stefnda væru góð umboð.  Samband næðist ekki við birgja nema á grundvelli reynslu fólks sem gæti selt vöruna.  Stefndi hefði ‘í dag’ náð nýjum umboðum vegna þess að stefndi hefði nú á að skipa reyndu starfsfólki sem hæft væri til að selja þessa vöru.

             Linda Björg sagði að eytt hefði verið tölvupósti úr tölvukerfi stefnda.  Hafi hún sjálf skoðað tölvupóstana.  Þetta hefði verið stór ákvörðun.  Hafi hún varið tíma í þetta vegna þess að félagið hefði orðið að reyna að loka fyrir götin, sem augljóslega voru komin, og búin að valda fyrirtækinu skaða.  Við skoðun á ‘e-maili’ hvers og eins, hafi hún tekið eftir því, að þar vantaði visst tímabil úr flestum af ‘e-mailunum’.  Dagsetningar hefðu verið þar til fólkið sagði upp og til þess tíma að það hætti störfum.  Meðal annars væri þetta þannig að maður geymi í ‘foldinum’ aðalbirgja.  Augljóslega hafi það verið venja í fyrirtækinu. ‘Foldar’ frá þeim birgjum, sem hættu hjá stefnda hefðu verið tómir og engin saga um það, ekki einu sinni síðustu dagana, sem fólkið var við vinnu, enda þótt hún vissi að það hefði á þessum tíma verið í samskiptum við birgjana og e-mail-samskiptum.  Linda Björg kvaðst hafa rætt við lögmann stefnda í þessu sambandi og fengið tölvudeildina hjá Parlogis til að skoða þetta nánar, en Parlogis hafði annast tölvumál stefnda.

             Linda Björg staðfesti að hafa skoðað e-mail starfsmanna.  Hún hafi ekki látið starfsmenn vita af því.  Hún hefði gert þetta í samráði við lögfræðing, en um eign fyrirtækisins hafi verið að ræða.

             Linda Björg sagði að netföng starfsmanna hefðu verið lokuð daginn sem þeir hættu hinn 19. júní 2006.  Eitt þessara e-maila hefði verið notað aftur, e-mail Guðrúnar.  Ráðin hefði verið önnur með því nafni, sem fengið hefði e-mail addressuna ‘Guðrún’, í september 2006.  E-mail Guðrúnar hefði verið lokað 5. maí og opnað aftur í september.

Linda Björg sagði að Parlogis væri í eigu Atorku.

Linda Björg sagði að menn hefðu eytt tölvupósti, enda þótt þeir hefðu vitað að ‘back-up’ væri tekið af honum.  Eyða mætti honum úr ‘eyddu’.  Allir starfsmenn hefðu vitað að tekið var upp á spólur og yrði til í fimm vikur.

Linda Björg sagði að stefndi hefði orðið af viðskiptum vegna þess að tölvupósti var eytt vegna þess að samskipti hafi með þessu hætt við birgja, þar sem starfsmenn stefnda hefðu sagt þeim, að þeir væru að fara annað.

Aðspurð sagði Linda Björg að gerð hefði verið krafa á Aðalstein Karlsson vegna kröfu sem gerð var á hendur Bjarna Jóni Halldórssyni.  Hún sagði að krafa á hendur Bjarna, vegna 7.000.000 króna greiðslu til Austurbrúar ehf., væri ekki að fullu greidd.  Hún sagði að ekki hefði verið samþykkt ‘leiðrétting’ á viðskiptamannareikningi Aðalsteins að fjárhæð 536.787 kr.  Hún kvaðst ekki vita, hvort þessi færsla hefði verið samþykkt í bókhaldi fyrirtækisins fyrir árið 2005.

             Linda Björg sagði að Parlogis væri á sölu og til stæði að selja fyrirtækið.

 

Haraldur Gunnarsson gaf skýrslu fyrir rétti.  Hann sagði m.a. að hann hefði starfað meira og minna, með hléum, fyrir stefnda frá 1981 til 2006.  Hann hefði verið framkvæmda-stjóri fyrirtækisins frá því í nóvember 2000 þar til í lok apríl 2006.

             Lagt var fyrir Harald dskj. nr. 15, sem er bréf hans til lögmanns stefnanda, dagsett 7. mars 2007.  Hann sagði að þetta væri svar hans við bréfi sem hann hefði fengið frá lögmanni stefnanda.  Hann sagði að fyrirtækið hefði lent í bruna seint á síðasta áratug.  Bruni hefði orðið í herbergi við hliðina á tölvuherberginu og hafi það vakið óhug meðal þeirra.  Fyrirtækið hefði síðan verið selt í árslok 2000 og þá hefðu þeir lent í því að kaupverðið var byggt á bókhaldsgögnum, sem ekki hefðu reynst alveg rétt, eftir skipti á bókhaldskerfi, en gögn, er fóru á milli, hefðu skolast til.  Kaupverðið á fyrirtækinu hefði verið „tekið upp“ og afkoman á árinu 2001 látin ráða því hvert var endanlegt kaupverð á A. Karlssyni ehf.  Þetta mál kvað Haraldur hafa verið ótengt honum.  Það hafi verið milli kaupanda og seljanda.

             Í lok ársins 2001 sagði Haraldur, að fyrirtækið hefði orðið fyrir „tölvuslysi“.  Keyptir höfðu verið nýir diskar, sem reynst hefðu vera skemmdir, þannig að þeir hefðu misst út tölvugögn í u.þ.b. tíu daga, þannig að öll afritunartaka fór í vaskinn.  Í framhaldi af því hafi „þeir“ ákveðið að taka þessi mál föstum tökum.  Niðurstaðan hefði orðið sú að gengið yrði til samstarfs við Parlogis, er þá hét Lyfjadreifing, um að þeir myndu sjá um öll tölvumál og einn af „okkar“ starfsmönnum, Árni Páll, sem nú væri hættur, hefði flust yfir.  Hafi „þeir“ talið þetta farsæla lausn.  Hafi verið farið yfir þessi mál á árunum 2002 og 2003 til að tryggja það að þetta væri í góðum höndum.

             Haraldur kvaðst hafa skilið það svo að pottþétt ‘back-up’ væri á allri tölvuvinnslu hjá fyrirtækinu eftir þetta.  Hugmyndafræðin hefði verið sú að vera með tvöfalt kerfi, vera með spólur, sem teknar yrðu niðri í Brautarholti, og svo yrði krossafritun tekin hjá Parlogis.  Gulltryggt yrði að gögn myndu ekki aftur tapast.  Hafi gott samstarf verið við tölvudeildina hjá Parlogis.

             Haraldur sagði að hann hefði skilið það svo að unnt væri að afturkalla eyddan tölvupóst eftir daginn.  Afrit væru tekin af öllum gögnum fyrirtækisins hvort sem það væri fjárhaldsbókhald eða gögn, sem tilheyrðu microsoft umhverfinu.

Haraldur staðfesti að hafa undirritað með Bjarna Halldórssyni greinargerð til Eiríks Þorlákssonar, lögmanns stefnda, dagsetta 22. nóvember 2006.  Í því samandi var vísað til „bakfærslu á kreditreikningi upp á 1.500.000 krónur“.  Haraldur sagði að á árinu 2001 hafi Aðalsteinn keypt tækjabúnað fyrir 5.000.000 króna.  Að vísu ekki í eigin nafni heldur í nafni fyrirtækis, sem hann muni ekki lengur hvað hét.  Aðalsteinn hafi staðgreitt búnaðinn.  Síðan hefði hann viljað skila vörunum á árinu 2002.  Hafi hann sagt Aðalsteini að hann myndi taka tækjabúnaðinn til baka á sama verði og Aðalsteinn hefði greitt fyrir hann.  Aðalsteinn hefði ekki viljað það vegna þess að verðið hafði þá lækkað, en gengið hafði styrkst frá árinu 2001 til ársins 2002.  Niðurstaðan hefði orðið sú að „við“ myndum selja þetta fyrir hann.  Hafi þetta verið að mjatlast út smátt og smátt.  Muni hann það rétt þá hafi það verið í janúar eða febrúar á árinu 2006 sem tveir hlutir hafi verið eftir, líklega ofn og kaffivél.  Muni hann það rétt þá hafi hann og Bjarni rætt um, að hugsanlega væri kominn kaupandi að ofninum, en varahlutir hefðu einnig verið teknir úr þessum tækjum.  Sanngjarnt væri því að kreditfæra þetta.  Hvenær þetta var rætt muni hann ekki.  Þetta mál hafi oft komið upp á borðið vegna þess að Aðalsteinn vildi ljúka þessu.  Kvaðst hann hafa rætt þetta einhvern tímann við Magnús Jónsson, sem þá var stjórnarformaður Atorku, sem er eigandi A. Karlssonar ehf.  Magnús hefði haft símasamband við hann og spurt hann um þetta mál.  Málið hafi verið hvenær þessu yrði lokið.  Tveir hlutir hafi verið eftir af tólf eða fjórtán hlutum, sem Aðalsteinn skilaði.

             Lögmaður stefnda sagði að þetta hafi verið þannig að Aðalsteinn var í viðskiptaskuld við stefna að fjárhæð u.þ.b. 3.000.000 kr.  Þetta hafi endað með því að einn kreditreikningur var gefinn út að fjárhæð u.þ.b. 1.500.000 kr. sem núllað hafi út stöðu Aðalsteins.  Spurði lögmaðurinn Harald, hvort hann hefði komið að þessu.  Haraldur sagði að þessi kreditreikningur hefði verið gefinn út eftir að hann fór frá fyrirtækinu.  Hann kvaðst muna að ofninn var u.þ.b. 1.000.000 kr. virði og kaffivélin u.þ.b. 200.000 til 300.000 kr. virði.  Væri þetta lagt saman og virðisaukaskatti bætt við þá gæti þetta verið mjög svipuð upphæð.  Hvort hér væri um tilviljun að ræða kvaðst hann ekki vita.

             Lögmaður stefnda vísaði til þess að í umræddri greinargerð Haralds og Bjarna til sín segi m.a.: „Var þetta ekki talið óeðlilegt sérstaklega í ljósi þess að Aðalsteinn hafði oft aðstoðað A. Karlsson ehf. við að styrkja viðskiptasambönd og koma með góðar hugmyndir.“  Spurði lögmaðurinn Harald hvor þetta hefði verið ástæðan fyrir því að kreditreikningurinn hefði verið gefinn út á Aðalstein.  Haraldur sagði að á árinu 2002 þegar þetta kom upp þá hafi hann talið að „við“ værum að gæta hagsmuna félagsins með því að vilja ekki kreditfæra þetta.  Hafi verið talið að með því að „við“ reyndum að selja þetta þá væri farið bil beggja.  Síðan hefði þetta tekið miklu lengri tíma en við var búist.  Kvaðst hann halda að „við“ hefðum verið komnir með kaupanda að ofninum.

             Haraldur sagði að engar ákveðnar reglur hefðu gilt hjá félaginu um eyðingu tölvupósts.

 

Guðmundur Sævar Hreiðarsson, framkvæmdastjóri hjá stefnda, gaf skýrslu fyrir rétti.  Hann sagði m.a. að breytingar sem gerðar voru í lok apríl 2006 hjá stefnda hefðu slegið alla og komið á óvart.  Ef til vill ekki alls staðar, sökum þessa að lengi hefði eitthvað legið í loftinu og mikil fundahöld fyrir framan þá aðstöðu, sem hann var með - en hann hefði á þeim tíma verið sölustjóri fyrir röntgentæki hjá stefnda - og þar sem skrifstofa Haraldar var.  Þar hafi verið tíð fundahöld í desember og svo aftur í janúar þannig að maður hafi skynjað að eitthvað var í gangi.  Eins hefði honum fundist að ekki væri sami krafturinn í Haraldi, sem hann hefði starfað náið með, frá miðjum desember og þar til þetta leit dagsins ljós.  Auðvitað hefði þetta slegið alla vegna þess að Haraldur var vel liðinn og góður starfsmaður.

             Guðmundur Sævar kvaðst hafa fengið símtal kvöldið áður en þetta var tilkynnt formlega.  Róbert Lee hefði hringt í hann og sagt honum að Haraldur hefði verið rekinn og þeir ákveðið að segja honum upp.  Hafi Róbert Lee spurt hann hvort þeir ættu ekki að taka sig til og stofna nýtt fyrirtæki.  Kvaðst hann ekki hafa gefið neitt út á það.  Morguninn eftir, þegar hann mætti til vinnu, hafi Bjarni, sem var fjármálastjóri, kallað á hann og nokkra af þeim sem voru að vinna á því svæði sem hann var með.  Þá hefðu flestir verið búnir að frétta þetta, búið að hringja í marga.  Á starfsmannafundi eftir hádegið klukkan eitt hefði formlega átt að tilkynna þetta.  Hefðu þeir farið inn til Bjarna og rætt þessi mál fram og til baka. Mönnum hefði verið misheitt í hamsi og sumir hefðu haft á orði að nú væri lag að stofna nýtt fyrirtæki og fara með einhver umboð í burtu eða umboð myndu elta menn.  Einn hefði sagt að það skipti ekki máli hver ætti mann o.s.frv.  Síðan hefði fundurinn verið haldinn klukkan eitt.  Þá hafi komið í ljós að Haraldur hefði ekki verið rekinn en starfslokasamningur verið gerður við hann.  Í samningnum hefði verið tekið fram að eigendur og Haraldur hefðu ekki verið sammála um hvert fyrirtækið skyldi stefna og því hefðu leiðir skilið.

             Guðmundur Sævar sagði að síðan hefðu fleiri fundir verið haldnir í sömu vikunni.  Flestir starfsmannanna hefðu þá farið niður í bæ og hist þar á veitingastað.  Haraldur hefði mætt þar með konu sinni.  Þá hafi honum fundist þetta farið að snúast upp í tilfinningaspennu, sem hefði ekkert með almenn viðskipti að gera, og hann hefði dregið sig út úr svokölluðum fundum, sem voru síðan haldnir eftir það.

             Guðmundur Sævar sagði að í maí hafi þing eða sýning, sem reyndar hefði ekki verið á hans sviði, verið á Írlandi.  A. Karlsson hefði komið að því með því að taka þátt í kostnaði við flugfar hjá hjúkrunarfræðingum sem fóru frá Landspítala og víðar.  Hafi þau farið á þessa sýningu og þetta þing.  Róbert Lee hefði hitt þar m.a. fulltrúa fyrirtækis, Rossalin in health, sem A. Karlsson hefur átt viðskipti við undan farin ár, en fyrirtækið framleiddi vörur sem notaðar væru við hjartaþræðingar.  Róbert Lee hefði hitt fulltrúa þessa fyrirtækis ásamt Guðrúnu Gunnarsdóttur, sem þá hafði látið af störfum hjá A. Karlssyni.  Þau hefðu talað við fulltrúa fyrirtækisins og sagt þeim að Guðrún væri fulltrúi hjá nýju fyrirtæki og að Róbert Lee væri að ráða sig hjá því.  Hefðu þau óskað eftir að vinna með Rossalin in health í framtíðinni.

 

Guðmundur Pétur Pálsson, upplýsingatæknistjóri hjá Parlogis, gaf skýrslu fyrir rétti.  Hann staðfesti að hafa undirritað yfirlýsingu sem liggur fyrir í málinu, dags. 19. febrúar 2007.  Hann sagði m.a. að hann hefði annast tölvukerfi stefnda frá 2001.  Hann sagði að komið hefði í ljós að tölvupósti hefði verið eytt úr tölvum umræddra sjö fyrrverandi starfsmanna stefnda, tómar möppur hefðu verið í póstinum er báru nöfn fyrirtækja eða birgja, sem hættu viðskiptum við stefnda.  Ekki væri að sjá samskipti við birgja, sem fóru, en sjá mætti samskipti við aðra birgja langt aftur í tímann.

Guðmundur Pétur sagði að back-up kerfið hefði virkað þannig að tiltölulega fljótt hefði verið búið að skrifa yfir það, sem tekið var upp af tölvupósti, innan tveggja eða sex vikna.  Hann hafi haft afrit, sem tekin voru í byrjun maí og síðan á viku fresti.  Afrit, sem tekin voru 7. maí, voru með tómum möppum.

 

Ályktunarorð:  Hinn 19. júní 2006 gerði stefndi starfslokasamning við stefnanda.  Þar segir:

1.gr.

Starfsmaðurinn sagði upp störfum sínum 2. maí 2006.  Ekki hefur veri óskað eftir starfsframlagi hans frá og með 19. júní að öðru leyti en til ráðgjafar um einstök verkefni auk þess að klára útboði no 14067 á bjargráðum.

2. gr.

Félagið greiðir starfsmanninum laun í uppsagnarfresti í þrjá mánuði eftir starfslok hans, þ.e. fyrir júní, júlí og ágúst 2006.  Fái starfsmaðurinn greidd laun annars staðar en frá félaginu í uppsagnarfresti þá dragast allar slíkar launagreiðslur frá launum starfsmannsins í uppsagnarfresti.

3. gr.

Starfsmaðurinn skilar bifreið og síma í eigu félagsins sem starfsmaðurinn hefur haft afnot af.  Félagið greiðir starfsmanninum í uppsagnarfresti kr. 53.000,- á mánuði, sem koma í stað réttinda hans til afnota af þessum hlutum.  Sundurliðst greiðslan þannig að kr.  49.000,- eru vegna bifreiðahlunninda og kr. 4.000,- vegna símanotkunar.  Þessar greiðslur koma til viðbótar launum í uppsagnarfresti samkvæmt 2. gr. og eru greiddar mánaðarlega á sömu tímamörkum og þar er tilgreint.

Starfsmaður skilar einnig tölvum, símum og öllum.

Starfsmaðurinn skal afhenda við starfslok félaginu öll gögn, sem því tilheyra og hann hefur undir höndum, t.d. gögn sem nauðsynleg eru til reksturs og uppgjörs þess og til lögbundinnar skýrslugarðar.  Sama gildir um allar eigur félagsins sem kunna að vera í vörslum starfsmannsins s.s. bíl, síma, fartölvu og aðrar eigur.

4. gr.

Áunnið orlof greiðist með eingreiðslu 1. september 2006.

 

Af hálfu stefnda var tekin sú ákvörðun að greiða stefnanda ekki laun í uppsagnarfresti í júlí og ágúst.  Stefndi bar fyrir sig að stefnandi hefði ráðið sig til starfa hjá Fastus ehf. og gæti stefndi ekki tekið því að stefnandi þægi laun frá stefnda á meðan stefnandi ynni að því að ná með ótilhlýðilegum hætti birgjum og viðskiptavinum stefnda.

             Um efni starfslokasamnings aðila er ekki deilt.  Af hálfu stefnda er hins vegar talið að stefnandi hafi fyrirgert rétti samkvæmt samningnum.  Stefnandi hafi brotið trúnaðarskyldur við stefnda, sbr. ákvæði 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/2005.  Hann hafi brotið gegn stefnanda með meðferð sinni á tölvupósti í eigu stefnanda og með hátterni sínu valdið stefnda verulegu fjárhagstjóni.  Væri gagnkrafa gerð á hendur stefnanda til skuldajafnaðar sem nemi heildarfjárhæð dómkröfu stefnanda með heimild í 28. gr. laga nr. 91/1991.

             Ekki verður ætlað að starfslokasamningi aðila verði hnekkt á grundvelli ákvæða laga um eftirlit með óréttmætum viðskiptaháttum og gagnsæi markaðarins nr. 57/2005.  Í 1. mgr. 1. gr. laganna segir að lögin taki til hvers konar atvinnustarfsemi, svo sem framleiðslu, verslunar og þjónustu, án tillits til þess hvort hún er rekin af einstaklingum, félögum, opinberum aðilum eða öðrum.  Þá segir í 2. mgr. 1. gr. að lögin taki ekki til launa eða annarra starfskjara launþega samkvæmt kjarasamningi.

Stefndi hefur hvorki sýnt fram á að stefnandi hafi brotið trúnaðarskyldur sínar við stefnda á starfstíma hans hjá stefnda né á þeim tíma, er starfslokasamningur aðila markar sem uppsagnarfrest.  Þá verður ekki ráðið af gögnum málsins að stefnandi hafi unnið í þágu Fastus ehf. fyrr en hann hóf störf hjá félaginu hinn 1. september 2006.

Hvort stefnandi hafi eytt tölvupósti í eigu stefnda og með því skaðað stefnda, liggur ekki ljóst fyrir, en stefnandi hefur staðfastlega neitað því.  Sjálfstæða skoðun eða rannsókn óháðra sérfræðinga á því sviði skortir.

Samkvæmt framangreindu verður stefndi dæmdur til að greiða stefnanda umkrafða fjárhæð með vöxtum og málskostnaði, allt eins og í dómsorði greinir.

Páll Þorsteinsson héraðsdómari kveður upp dóminn.

 

DÓMSORÐ:

 

             Stefndi, A. Karlsson ehf., greiði stefnanda, Róbert Lee Tómassyni, 1.296.828 krónur ásamt dráttarvöxtum samkvæmt III. kafla laga um vexti og verðtryggingu nr. 38/2001, af 648.141 krónu frá 1. ágúst 2006 til 1. september 2006, en frá þeim degi af 1.296.828 krónum til greiðsludags.

             Stefndi greiði stefnanda 249.000 krónur í málskostnað.