Mánudaginn 17. september 2012.
Nr. 598/2012.	Ákæruvaldið (Kolbrún Benediktsdóttir saksóknari) gegn X (Vilhjálmur H. Vilhjálmsson hrl.)

Kærumál. Gæsluvarðhaldsúrskurður felldur úr gildi. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.

Hafnað var kröfu ákæruvaldsins um að gæsluvarðhaldsvist X yrði framlengd á grundelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Jón Steinar Gunnlaugsson, Eiríkur Tómasson og Þorgeir Örlygsson. 

Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 12. september 2012 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 14. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 12. september 2012, þar sem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 9. október 2012 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til vara að beitt verði vægari úrræðum, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími.

Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.

Krafa sóknaraðila um gæsluvarðhald yfir varnaraðila er eingöngu reist á 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Eftir því ákvæði verður sakborningur úrskurðaður í gæsluvarðhald ef sterkur grunur leikur á að hann hafi framið afbrot sem að lögum getur varðað 10 ára fangelsi, enda sé brotið þess eðlis að ætla megi varðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Samkvæmt þessu er ekki nægilegt að tvö fyrstnefndu skilyrðin séu fyrir hendi svo gæsluvarðhald verði úrskurðað á grundvelli ákvæðisins, heldur verður brotið, sem sakborningi er gefið að sök, jafnframt að vera þess eðlis, með hliðsjón af atvikum máls hverju sinni, að frelsissvipting í formi varðhalds sé nauðsynleg með tilliti til hagsmuna almennings.

Ekki verður talið að sóknaraðili hafi sýnt fram á að nauðsyn beri til að úrskurða varnaraðila í áframhaldandi gæsluvarðhald með tilliti til almannahagsmuna í skilningi 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Af þeim sökum verður hinn kærði úrskurður felldur úr gildi.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi.

Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 12. september 2012.

                Ríkissaksóknari hefur í dag krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, kt. [...], verði með úrskurði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 9. október 2012 kl. 16:00.

                Varnaraðili mótmælti kröfunni en gerði til vara kröfu um að beitt yrði vægar úrræði.

                Saksóknari lét bóka að hann óskaði eftir því að felldur væri niður texti í seinustu setningu í 1. mgr. kröfunnar sem kemur á eftir maí sl.

                Segir í greinargerð saksóknara að upphaf máls þessa megi rekja til fjölda ábendinga sem bárust lögreglunni á Suðurnesjum þess efnis að A og X stæðu að innflutningi fíkniefna til landsins. Formleg rannsókn á þeim hófst 14. desember 2011 með símhlustunum lögreglu á grundvelli úrskurðar Héraðsdóms Reykjaness. Þann 8. desember 2011 lagði lögregla hald á 347,08 g af kókaíni sem B og C fluttu innvortis frá Spáni í gegnum Bretland. A og C vildu ekki gefa upp hverjir stæðu á bak við innflutninginn. Lögregla hlustaði samskipti A og X með herbergishlustun frá 31. janúar sl. á grundvelli úrskurðar héraðsdóms Reykjaness. Sýna upptökur frá sím- og herbergishlustun að mati ákæruvaldsins að A og X hafi staðið á bak við innflutning fíkniefnanna sem B og C fluttu til landsins. Þá má einnig, að mati ákæruvaldsins, heyra þau ræða um og skipuleggja innflutning á fíkniefnum frá Danmörku en X hafi fengið móður sína, sem búsett er í Danmörku til að taka fyrir sig ferðatösku til landsins þann 25. maí sl. Í ferðatöskunni fundust 569,15 af kókaíni. A hafi neitað sök hjá lögreglu en X hefur játað aðild sína að innflutningi kókaíns í maí sl.

                Með ákæru ríkissaksóknara dagsettri 16. ágúst sl. hafi varnaraðila X og meðákærða A verið gefið að sök stórfelld fíkniefnalagabrot með því að hafa á árunum 2011 og 2012 staðið saman að innflutningi á samtals 916,23 g af kókaíni til Íslands frá Bretlandi og Danmörku, ætluðu til söludreifingar í ágóðaskyni eins og nánar er lýst í meðfylgjandi ákæru. Þá eru þau sökuð um tilraun til stórfellds fíkniefnalagabrots með því að hafa afhent stúlku 140 g af kókaíni í Kaupmannahöfn í febrúar 2012 í því skyni að hún flytti efnið til Íslands. Varnaraðila og meðákærða A er í öllum tilvikum gefið að sök að hafa lagt á ráðin um og skipulagt innflutning fíkniefnanna. Eru brotin talin varða við 173. gr. a. almennra hegningarlaga en brot gegn ákvæðinu varðar fangelsi allt að 12 árum. X játaði við þingfestingu málsins að hafa staðið að innflutningi á 569,15 g af kókaíni, sbr. ákærulið III. Aðalmeðferð fer fram í málinu 3. október nk.

                Varnaraðili hefur sætt gæsluvarðhaldi frá 26. maí sl., í upphafi á grundvelli rannsóknarhagsmuna en frá 19. júlí sl. á grundvelli almannahagsmuna, nú síðast með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness nr. R-341/2012. Hæstiréttur hefur staðfest gæsluvarðhald ákærðu á grundvelli rannsóknarhagsmuna sbr. síðast dóm í máli nr. 448/2012 en úrskurði um gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna hefur ekki verið kært til Hæstaréttar að því er ákærðu varðar. Með vísan til 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, með hliðsjón af alvarleika sakarefnis þykir nauðsynlegt vegna almannahagsmuna að ákærða sæti gæsluvarðhaldi þar til dómur gengur í máli hennar. Til stuðnings kröfunni er auk ofangreinds vísað til dómvenju.

                Varnaraðili hefur sætt gæsluvarðhaldi frá 26. maí sl., í upphafi á grundvelli rannsóknarhagsmuna en frá 19. júlí sl. á grundvelli almannahagsmuna, nú síðast með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness nr. R-319/2012. Hæstiréttur hefur staðfest gæsluvarðhald ákærðu á grundvelli rannsóknarhagsmuna sbr. síðast dóm í máli nr. 448/2012 en úrskurði um gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna hefur ekki verið skotið til Hæstaréttar. Með vísan til 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, með hliðsjón af alvarleika sakarefnis þykir nauðsynlegt vegna almannahagsmuna að ákærða sæti gæsluvarðhaldi þar til dómur gengur í máli hennar. Til stuðnings kröfunni er auk ofangreinds vísað til dómvenju.

                Brot það sem vararaðili er sökuð um í ákæru varðar allt að 12 ára fangelsi samkvæmt 173. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Er brotið þess eðlis að telja verður gæsluvarðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Engin efni þykja til að beita vægari úrræðum. Höfð er hliðsjón af þætti varnaraðila í brotinu, magns og styrkleika umræddra fíkniefna, en úr þeim fást samkvæmt matsgerð Rannsóknarstofu H.Í. í lyfja- og eiturefnafræðum, 1.940 g af kókaíni miðað við almennan neyslustyrk, og dóms Hæstaréttar í máli nr. 593/2006. Verður því fallist á kröfu ríkissaksóknara um að varnaraðili skuli sæta áfram gæsluvarðhaldi, á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, eins og nánar greinir í úrskurðarorði.

                Sveinn Sigurkarlsson héraðsdómari kveður upp úrskurðinn.

Ú r s k u r ð a r o r ð:

                Varnaraðili, X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 9. október 2012 kl. 16:00.