Þriðjudaginn 16. október 2007.
Nr. 537/2007.	Ríkislögreglustjóri (enginn) gegn X (Gísli M. Auðbergsson hdl.)

 

Kærumál. Farbann.

Úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta farbanni samkvæmt b. lið 1. mgr. 103. gr. og 110. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála var staðfestur.

Dómur Hæstaréttar.

Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, Hjördís Hákonardóttir og Jón Steinar Gunnlaugsson.

Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 10. október 2007, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 15. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Austurlands 9. október 2007, þar sem varnaraðila var bönnuð för frá Íslandi allt til þriðjudagsins 23. október 2007, kl. 16. Kæruheimild er í 1. mgr. 142. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími.

Sóknaraðili hefur ekki látið málið til sín taka fyrir Hæstarétti.

Af gögnum málsins verður ráðið að rökstuddur grunur sé um að varnaraðili hafi gerst sekur um brot gegn almennum hegningarlögum nr. 19/1940 sem fangelsisrefsing er lögð við. Eru uppfyllt skilyrði 110. gr., sbr. b. lið 1. mgr. 103. gr., laga nr. 19/1991 fyrir farbanni varnaraðila. Verður hinn kærði úrskurður staðfestur.

Dómsorð:

Hinn kærði úrskurður er staðfestur.

 

Úrskurður Héraðsdóms Austurlands 9. október 2007.

Ríkislögreglustjóri hefur með beiðni dagsettri í dag krafist þess, með vísan til 110. gr., sbr. b-lið 1. mgr. 103. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála, X, kt. [...], til heimilis að [...], Selfossi, verði bönnuð för frá Íslandi í þrjár vikur eða til þriðjudagsins 30. október 2007, kl. 16.00.

Í kröfu Ríkislögreglustjóra segir að hinn 3. október s.l. hafi Afli starfsgreinafélagi borist tölvupóstur, sem undirritaður hafi verið af 10 starfsmönnum starfsmannaleigunnar B, sem leigi starfsmenn til A, en þar fullyrði þeir að gögn sem afhent hafi verið Vinnumálastofnun af hálfu A vegna eftirlitshlutverks stofnunarinnar, hafi verið röng. Meðal annars komi þar fram að framlagðir ráðningarsamningar séu ekki í samræmi við raunveruleg launakjör þar sem þeir hafi t.d. ekki fengið greitt fyrir yfirvinnu og vaktavinnu.

Fimmtudaginn 4. október s.l. hafi Sýslumanninum á Seyðisfirði borist kæra frá Vinnumálastofnun, sem óskað hafi eftir lögreglurannsókn á því hvort umrædd gögn sem hefðu verið lögð fram af hálfu A til stofnunarinnar hafi verið fölsuð. Sama dag hafi borist kæra lögmanns Afls Starfsgreinafélags Austurlands fyrir hönd 13 erlendra starfsmanna A vegna ætlaðra brota fyrirsvarsmanna A og/eða starfsmannaleigunnar B gegn starfsmönnunum. Samkvæmt kærunni sé óskað eftir rannsókn á því hvort starfsmennirnir hafi á einhvern hátt verið neyddir með ólögmætum hótunum til að skrifa undir skjöl þess efnis að þeir hafi móttekið mun hærri launagreiðslur frá A en þeir hefðu í raun og veru gert. Samkvæmt framburðarskýrslum sem liggi fyrir í málinu hafi kærði, auk C, séð um að afhenda starfsmönnunum laun sín og láta þá kvitta fyrir móttöku á umrædd skjöl. Þannig hafi kærði mögulega gerst sekur um hlutdeild í skjalabroti.

Sunnudaginn 7. október s.l. hafi lögmaður Afls síðan sent aðra kæru til Sýslumannsins á Seyðisfirði. Samkvæmt kærunni séu tveir fulltrúar fyrirtækjanna A og B, kærði X og C, sakaðir um að hafa boðið starfsmönnunum fé ef þeir færu tafarlaust úr landi og gæfu engar frekari skýrslur hjá lögreglu vegna málanna. Þá hafi þeir hótað því að sverta nöfn starfsmannanna gagnvart öðrum fyrirtækjum hérlendis sem og erlendis. Í kjölfar þessa hafi átta af starfsmönnunum yfirgefið landið. Rökstuddur grunur leiki á að til standi að senda kærða úr landi, en C hafi yfirgefið landið í flýti daginn eftir að kæra vegna meintra hótana og mútugreiðslna hafi borist lögreglu.

Loks kemur fram í beiðni Ríkislögreglustjóra að rannsókn málsins sé á frumstigi og á næstu dögum og vikum muni þurfa að afla gagna og yfirheyra aðila málsins. Nauðsynlegt sé að tryggja nærveru kærða til að geta upplýst um brot þau sem honum hafi verið gefin að sök. Í þágu rannsóknar málsins þyki, með vísan til þess sem að framan er rakið, brýna nauðsyn bera til að dómari leggi fyrir kærða að halda sig á Íslandi allt til þriðjudagsins 30. október n.k. kl. 16:00.

Um lagarök er vísað til þess að verið sé að rannsaka meint brot gegn 155. gr., 158. gr., sbr. 22. gr. og 264. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sem varðað geti kærða fangelsi ef sök sannast. Um heimild til farbanns er vísað til 110. gr., sbr. b-lið 1. mgr. 103. gr., laga um meðferð opinberra mála nr. 19/1991.

Niðurstaða:

Meðal rannsóknargagna málsins eru framburðarskýrslur nokkurra lettneskra karlmanna hjá lögreglu. Kemur fram í skýrslum þeirra að þeir hafi unnið við framkvæmdir við Kárahnjúkavirkjun undanfarnar vikur, sennilega á vegum A. Í skýrslum þessum bera nokkrir starfsmannanna um það að kærði hafi sagt þeim að undirrita kvittanir fyrir mun hærri útborguðum launum en þeim hafi verið greidd í raun og jafnframt hótað þeim að ef þeir gerðu það ekki yrðu þeir sendir til síns heima. C, sem virðist hafa gengt svipuðu starfi og kærði hjá A, hefur og staðfest þetta í skýrslu sinni hjá lögreglu. Kærði hefur viðurkennt hér fyrir dómi að hafa verið kunnugt um að á Íslandi giltu reglur um lágmarkslaun. Ennfremur að hafa haft grun um að fyrrgreindar kvittanir starfsmannanna kynnu að vera notaðar í lögskiptum við opinberar stofnanir hér á landi.

Í ljósi framangreinds þykir kominn fram rökstuddur grunur er um að kærði hafi gerst sekur um hlutdeild í broti gegn 158. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Brot þetta getur varðað kærða fangelsisrefsingu.

Kærði er erlendur ríkisborgari sem hefur starfað hér á landi við virkjunarframkvæmdir við Kárahnjúka. Kærði hefur viðurkennt að tengsl hans við Ísland séu ekki önnur en þau að hafa stunda hér tímabundna vinnu með hléum frá því í maí 2006. Fram hefur komið að samstarfsmaður kærða sem virðist hafa gegnt svipuðu starfi og kærði hjá A hafi yfirgefið landið eftir að hafa gefið skýrslu um málið hjá lögreglu. Í ljósi alls framangreinds verður að telja að hætta sé á því að kærði muni reyna að komast af landi brott áður en meðferð máls hans er lokið hér á landi og að hann muni þannig koma sér hjá fullnustu refsingar. Brýna nauðsyn ber til þess að návist kærða, sem er eins og fyrr getur lettneskur ríkisborgari, verði tryggð á meðan rannsókn málsins stendur, en rannsókn þess er á frumstigi. Þykir því rétt með vísan til 110. gr., sbr. b-lið 1. mgr. 103. gr. laga um meðferð opinberra mála að fallast á kröfu Ríkislögreglustjóra um það að kærða X verði gert að sæta farbanni, en nægjanlegt þykir þó að kærði sæti farbanni í tvær vikur eða til þriðjudagsins 23. október 2007, kl. 16.00.

Ragnheiður Bragadóttir dómstjóri kvað upp úrskurð þennan.

Úrskurðarorð:

Kærða, X, er bönnuð för frá Íslandi til þriðjudagsins 23. október 2007, kl. 16.00.