Dómur um breytingar á óvirkum lífeyrisréttindum hjá Lífeyrissjóði verzlunarmanna

27.11.2024

Í dag var kveðinn um dómur í máli nr. 11/2024. Álitaefnið laut að því hvort Lífeyrissjóði verzlunarmanna hefði verið heimilt að breyta lífeyrisréttindum þeirra sem ekki eru byrjaðir að taka lífeyri með hliðsjón af nýjum forsendum um lífslíkur sem honum ber að miða við í tryggingarfræðilegri athugun á sjóðnum. Í þeim er í fyrsta sinn gengið út frá því að þeir sem yngri eru muni ná hærri aldri en þeir eldri. Til að bregðast við nýjum forsendum um lífslíkur ákvað lífeyrissjóðurinn að lækka rétt yngri sjóðfélaga til mánaðarlegs ellilífeyris meira en þeirra eldri þar sem þeir kæmu til með að njóta lífeyris lengur. Sjóðfélagi sem fæddur var árið 1982 stefndi lífeyrissjóðnum til ógildingar á breytingunum og taldi þær ekki samræmast lögum nr. 129/1997 um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða, eða þeirri vernd eignarréttinda sem tryggð er í stjórnarskrá og mannréttindasáttmála Evrópu. Þá taldi hann breytingarnar ganga gegn meðalhófi og jafnræði sjóðfélaga. Hæstiréttur taldi að þótt lífeyrissjóðurinn hefði getað brugðist við breyttum lífslíkum sjóðfélaga sinna með öðrum hætti þá hefðu breytingarnar stefnt að lögmætu markmiði, byggst á málefnalegum sjónarmiðum og gætt hefði verið að jafnræði og meðalhófi. Að því virtu voru þær taldar vera innan þess svigrúm sem Lífeyrissjóður verzlunarmanna nýtur, þær hefðu haft stoð í lögum og væru ekki í andstöðu við ákvæði stjórnarskrár eða mannréttindasáttmála Evrópu. Var lífeyrissjóðurinn sýknaður af kröfum sjóðfélagans.

 

Dóminn má lesa í heild sinni hér.